چکیده
برخی از قالی های معاصر (اغلب تجاری) عیوبی در رنگ دارند که بنابر درخواست مشتری، توسط مرمت¬گر مورد بررسی قرار گرفته و رفع عیب می¬شوند. این عملیات را رنگ کاری گویند. نکته مهم در این است که بخش قابل توجهی از این عملیات مرمت دوام ندارند و با گذشت زمان، تابش نور خورشید و یا اولین شستشو این پدیده¬ی پنهان کاری شده دوباره آشکار می¬شود. متاسفانه اطلاعات و روش های این عملیات فاقد کارایی آموزشی و علمی است و این روند پاسخگوی هیچ یک از اهداف علمی و استاندارد فرش دستباف نیست. این پژوهش به طراحی و بررسی امکان ساخت دستگاهی برای رنگرزی موضعی قالی های مرمتی معاصر با هدف بهینه سازی روند رنگرزی در مرمت فرش دستباف با رویکرد مرمتی و روش داده اندوزی کتابخانه ای و آزمایشگاهی و سپس به تحلیل داده ها و نتیجه گیری پرداخته می شود. شاخص مستقل شامل نوع و غلظت رنگ، میزان دبی، رجشمار قالی و شاخص وابسته میزان قدرت مکش دستگاه و مهارت کاربر است که تاثیر این فاکتورها بر روی افزایش جذب رنگ، ثبات رنگ در برابر دو عامل نور و شستشو بررسی شد. به منظور ارزیابی آزمایش های انجام شده بر روی قالی های نمونه، آزمون ثبات شستشویی و ثبات نوری انجام شده و سپس توسط دستگاه اسپکتروفتومتر انعکاسی میزان روشنایی و اختلاف رنگی آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که افزایش مدت زمان مکش منجر به درصد پخش شدگی کمتر و همچنین بیشترین درصد نفوذ رنگ با بالا رفتن غلظت رنگ حاصل می¬شود. رنگ های طبیعی با افزایش مدت زمان رنگرزی، کمترین اختلاف رنگ را با نمونه قالی شاهد نسبت به رنگ های شیمیایی به وجود آوردند.
کلمات کلیدی : مرمت فرش_ رنگرزی_ فرش دستباف.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه 2
1-2 ضرورت انجام تحقیق 3
1-3 سوابق تحقیق 3
1-4 سوالات تحقیق 4
1-5 روش تحقیق 4
فصل دوم پیشینه تحقیق
2-1 مقدمه 7
2-2 تاریخچه قالی 7
2-2-1 پیش از اسلام 7
2-2-2 دوران اسلامی ( سده های نخستین ) قرن 1 تا 5 هجری 9
2-3 مواد اولیه فرش دستباف 12
2-3-1 دسته بندی قالی از نظر نوع الیاف 12
2-3-2 نوع گره 12
2-3-3 پشم مصرفی در ساختار فرش دستباف 13
2-4 رنگرزی 16
2-4-1 مروری تاریخی بر رنگرزی طبیعی 16
2-4-2 پیشینه رنگرزی در ایران 17
2-4-3 رنگزاهای طبیعی (Natural Dye) 18
2-4-4 طبقه بندی رنگزاهای طبیعی بر اساس ساختار شیمیایی 19
2-4-4-1 رنگزاهای ایندیگو. 19
2-4-4-2 رنگزاهای آنتراکینون 19
2-4-4-3 آلفا نفتوکینون ها 19
2-4-4-4 فلانوئیدها 20
2-4-5 طبقه بندی رنگ های شیمیایی مناسب پشم مورد مصرف در قالی 20
2-4-5-1 رنگ های اسیدی 21
2-4-5-2 رنگ های دندانه ای 21
2-4-5-3 رنگ های خمی 21
2-4-5-4 رنگ های مستقیم 22
2-4-5-5 رنگهای راکتیو 22
2-4-5-5-1 ثبات رنگهای راکتیو بر روی پشم 22
2-4-5-5-2 یکنواختی رنگ های راکتیو بر روی پشم 22
2-4-6 دندانه 23
2-4-6-1 دندانه های نباتی 23
2-4-6-2 دندانه های معدنی 24
2-4-7 آب در رنگرزی 24
2-4-7-1 اهمیت pH آب 25
2-4-7-2 سختی آب ppm 25
2-5 مرمت 25
2-5-1 مرمت قالی چیست؟ 26
2-5-2 مرمت – مرمت علمی – مرمت سنتی 26
2-5-3 تاریخچه مرمت 27
2-5-4 انواع آسیب دیدگی در فرش دستباف به سه دسته تقسیم میشود 29
2-5-5 عوامل آسیب رسان بر فرش 29
عملیات رنگ کاری در حوزه مرمت به چند بخش تقسیم میشود: 31
2-5-7 ابزار مورد استفاده در رنگ گذاری 32
2-5-8 دلایلی که فرش نیازمند عملیات رنگ کاری میشود 34
فصل سوم: مواد و روش ها
3-1 مواد و تجهیزات مورد نیاز 38
3-2 مراحل انجام آزمایش 39
3- 2- 1 تهیه و شستشوی کالای پشمی (قالی خام) 39
3- 2- 2 بافت قالی خام 39
3- 2- 3 آزمایش تزریق رنگ بر روی قالی توسط سرنگ 39
3-3 نتیجه کلی از آزمایش دستی 42
3-4 معرفی قطعات به کار رفته در ساخت دستگاه و کاربرد آن 43
3-5 مراحل آزمایش 48
3-5-1 آزمایشات ثبات شستشویی و نوری نمونه ها 56
3-6 معرفی سیستم l*a*b* 56
فصل چهارم تجزیه وتحلیل نمونه ها
1-4 تجزیه وتحلیل نمونه ها 59
2-4 مساحت قسمت های رنگرزی شده به شرح زیر میباشد : 59
4-3 بحث و نتیجه گیری 64
فصل پنجم: نتیجه گیری نهایی و پیشنهادها
1-5 نتیجه گیری نهایی 69
2-5 پیشنهادات 70
منابع ومآخذ 71
کتاب ها 71
مقالات 72
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر2-1. ساختار فرش دست بافت 13
تصویر 2-2. ساختمان آمینواسید 14
تصویر 2-3. شکل ظاهری و داخلی پشم. 16
تصویر2-4. ساختار رنگزاهای ایندیگو 19
تصویر2-5. ساختار رنگزاهای آنتراکینون 19
تصویر2-6. ساختار رنگزاهای آلفا نفتوکینون ها 20
تصویر2-7. ساختار رنگزاهای فلانوئیدها 20
تصویر3-1. قالی خام بافته شده 39
تصویر3-2. پرداخت قالی خام 38
تصویر3-3. تزریق رنگ به روش دستی از پشت قالی 41
تصویر3-4. بخار دادن موضعی توسط خروجی اتوکلاو 42
تصویر3-5. تزریق رنگ به روش دستی از روی قالی 42
تصویر3-6. فضای شماتیک دستگاه 45
تصویر3-7. نمای سه بعدی دستگاه از زاویه بالا 45
تصویر3-8. نمای جانبی دستگاه بصورت خطی 46
تصویر3-9. نمای جانبی دستگاه بصورت سه بعدی 46
تصویر3-10. تصویر اصلی دستگاه 46
تصویر3-11. نمای عمودی از طراحی دستگاه 47
تصویر3-12. نمای افقی دستگاه 47
تصویر3-13. رنگ های مورد استفاده 48
تصویر3-14. روی قالی رنگرزی شده 49
تصویر3-15. تزریق رنگ اسیدی 48
تصویر3-16. تزریق رنگ اسیدی 50
تصویر3-17. پشت قالی مرمتی قبل از تزریق رنگ 48
تصویر3-18. روی قالی مرمتی قبل از رنگرزی 50
تصویر3-19. روی قالی مرمتی پس از رنگرزی 49
تصویر3-20. روی قالی مرمتی پس از رنگرزی 50
تصویر3-21. پشت قالی مرمتی پس از رنگرزی 49
تصویر3-22. روی قالی رنگرزی شده 51
تصویر3-23. پشت قالی رنگرزی شده با رنگینه راکتیو 50
تصویر3-24. رنگزاهای طبیعی استخراجی 52
تصویر3-25. پشت قالی رنگرزی شده با اسپرک 52
تصویر3-26. قالیچه قبل از رنگرزی با اسپرک 53
تصویر3-27. قالیچه بعد از رنگرزی با اسپرک 51
تصویر3-28. قالی قبل از رنگرزی با نیل 54
تصویر3-29. قالی بعد از رنگرزی با نیل 52
تصویر3-30. رنگرزی نیل 54
تصویر3-31. پشت قالی رنگرزی شده با نیل 52
تصویر3-32. پشت قالی رنگرزی شده با نیل 54
تصویر3-33. روی قالی رنگرزی شده با نیل 55
تصویر3-34. پشت قالی قبل از رنگرزی 55
تصویر3-35. پشت قالی در حین رنگرزی با روناس 53
تصویر3-36. پشت قالی رنگرزی شده با روناس 55
تصویر3-37. روی قالی رنگرزی شده با روناس 56
تصویر3-38. نمودار L*a*b* 57
تصویر3-39. نمودار L*a*b* Error! Bookmark not defined.
تصویر3-40. شستشوی موضعی قالی توسط دستگاه 57
تصویر3-41. قالی آماده جهت نوردهی 57
تصویر3-42. دستگاه اسپکتروفتومتر انعکاسی 57
فهرست جدول
عنوان صفحه
جدول1-2. شناخت عیوب قالی ودلایل بوجود آمدن آن 30
جدول3-1. شرایط مورد استفاده نمونه ها درآزمایش دستی 38
جدول3-2. شرایط مورد استفاده نمونه ها درآزمایش بادستگاه 38
جدول3-3. نسخه رنگ شیمیایی آزمایش دستی 41
جدول3-4. نسخه رنگزای طبیعی آزمایش دستی 41
جدول3-5. نسخه رنگینه اسیدی میلینگ 48
جدول3-6. نسخه رنگ راکتیو مورد استفاده 51
جدول3-7. نسخه رنگ اسپرک مورد استفاده 52
جدول3-8. نسخه رنگ نیل مورد استفاده 53
جدول3-9. نسخه رنگ روناس 55
جدول3-10. شرایط تست ثبات شستشویی 57
جدول1-4. مساحت ودرصد پخش شدگی نمونه ها 60
جدول2-4. میانگین درصد پخش شدگی تمام نمونه ها 60
جدول3-4. بررسی ثبات نوری نمونه ها از روی مولفه های رنگی(انتقال رنک با رنگ های شیمیایی) 61
جدول 4-4. بررسی ثبات نوری نمونه ها از روی مولفه های رنگی(انتقال رنگ با رنگ های طبیعی) 62
تصویر 5-4. بررسی ثبات نوری نمونه ها از روی مولفه های رنگی(انتقال رنک با رنگ های شیمیایی) 63
جدول4-6. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 1 64
جدول 4-7. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 2 64
جدول 4-8. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 3 65
جدول 4-9. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 4 65
جدول4-10. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 5 65
جدول 4-11. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 6 66
جدول 4-12. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 7 66
جدول 4-13. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 8 66
جدول 4-14. بررسی رنگ، ثبات، دلتایی و درصد پخش شدگی در قالی 9 67
این فایل در قالب word شامل 83 صفحه می باشد.
دانلود مستقیم از سایت معماری بنا:
