فهرست مطالب:
شهر کرمانشاه یکی از هفت کلانشهر ایران {تهران مشهد اصفهان تبریز شیراز اهواز و کرمانشاه}است و در استان کرمانشاهان واقع شده است.جمعیت این شهر بر طبق براوردهای اماری سال ۲۰۰۵ حدود ۷۶۶۷۰۶ نفر بوده و از لحاظ اب و هوایی جزو مناطق معتدل کوهستانی قرار میگیرد.
سرای حاج محمد علی همدانی در زمینی به مساحت ۱۶۸۰مترمربع احداث گردیده است حیاط ان ۲۸۰ متر مربع می باشد.
این سرا دارای زیر زمین ودو طبقه می باشد.در طبقه دوم رواقی در مقابل حجره ها قراردارد ،سقف رواق بر خلاف حجره ها تیر چوب می باشد وبام آن با کاهگل اندود گردیده است .ستون های رواق چوبی است و با سرستون های زیبایی تزئین یافته است.
شناخت بنا:
موقعیت طبیعی سرای حاج محمد علی همدانی معروف به سرای توکل در مرکز شهر کرمانشاه واقع است ،
بنابراین موقعیت طبیعی شهر را دارا می باشد که از این قرار است:
آب وهوای نیمه خشک با تابستان های نسبتا گرم و زمستان های همراه با ریزش برف و باران میزان متوسط باران در سال تقریبا 460 میلی متر است(میانگین از سال 1354 تا 1372) از نظر زلزله خیزی شهر کرمانشاه و منطقه بر روی خط زمین لرزه با خطر نسبی بالا ست.
طول و عرض جغرافیایی شهر از این قرار است:
ط.ج 30 1 47 تا 20 9 47 و ع.ج 15 17 34 و 30 23 34
موقعیت فعلی:
سرای حاج علی محمد همدانی در محله فیض آباد که یکی از قدیمی ترین محلات کرمانشاه می باشد واقع گردیده است ، در نزدیکی آن بناهای قدیمی و با ارزش دیگری وجود دارند ، همانند خانه قدیمی صارم الدوله ،مسجد و حمام نظام خانه قدیمی حاج اکبر پور و تکیه بیگلر بیگی که دو بنای آخر پیش از این در فهرست آثار ملی به ثبت تاریخی رسیده اند.
در آنسوی خیابان مدرس نیزمسجد جامع و خانه قدیمی گل عنبر (وکیل الدوله ) و دبیرستان کزازی واقع اند که از بناهای با ارزش هستند.
تاریخچه بنا:
بنا قاجاریست. کتیبه ای سنگی در سردر ورودی آن تاریخ محرم 1330 را نشان می دهد که احتمالا در ادوار بعدی انجام پذیرفته است. بانی آن حاج علی محمد همدانی میباشد . بعدها باتغییر مالکیت ، به نامهای دیگر نظیر سرای توکل یا سرای قادری نیز نامیده شد. این سرا در زمان آبادی در رابطه با تاریکه بازار فیض آباد و گذرگاه جلوخان کاربری تجاری داشته است. در طول زمان کاربریهای متفاوتی را نیز عهده دار بوده است.زمانی این بنا تحت اشغال سربازان روسی بوده و به عنوان سربازخانه مورد استفاده قرار می گرفته ، مدتی هم مکتب خانه ای در آندایر بوده است. در دوره های اخیر مکررا به عنوان انبار و محل توزیع روغن کرمانشاهی مورد استفاده قرار گرفته است. زمانی نیز محل پخت وتولید سقز بوده .
تحلیل معماری بنا
جهت استقرار خانه
واژه خانه که امروزه مصطلح است در گذشته به اتاق اطلاق می شده. اتاق خصوصی را
وستاخ یا وثاق یا گستاخ می نامیدند.
از واژه سرا به جای خانه استفاده میشده.یکی از مسایل مهم مربوط به شهر سازی جهت قرار گیری خانه یا رون است. این
مربوط به آب و هوا ،طرز تابش ،جهت وزش باد،گردبادو …)و مکان قرار گیری و جنس زمین.
معماران ایرانی برای این کار از شکل شش ضلعی استفاده میکردند. شش ضلعی شکلی است که نمیتوان آن را غلط کشید.
زیرا در ساخت آن از مثلت متساوی الاضلاع استفاده شده و این شکل را نمیتوان تغییر داد. مانند خانه زنبور عسل.
با همین روش در ایران سه رون(جهت )درنظرمی گرفته اند.
1- رون راسته جهت شمال شرقی دارد.
2- رون کرمانی جهتی شرقی –غربی دارد
3- رون اصفهانی جهتی شمالی – غربی دارد.
مطالعات ………………………………………………………..۲۲ -۱
تاریخچه بنا…………………………………………………..۳۱ – ۲۳
مشخصات بنا ………………………………………………۳۶ – ۳۲
تحلیل معماری بنا …………………………………………۶۳ – ۳۷
مرمت بنا و آسیب شناسی بنا………………………..۱۰۱ – ۷۱
تغییر کاربری بنا …………………………………………۱۰۵ – ۱۰۲
توجه :این فایل شامل ۱۲۰ صفحه به صورت word میباشد.
دانلود مستقیم از سایت معماری بنا:
دکمه بازگشت به بالا