مطالعات اولیه پروژه

برررسی موقعیت جغرافیایی اقلیمی و مروری بر تاریخچه فرهنگی آذربایجان و تبریز

تبریز قبل از اسلام (آذربایجان قبل از اسلام)

آذربایجان نام خود را از افتخار و مردانگی دارد. اتورپات استاندار ایرانی منطقه در زمان حمله اسکندر مقدونی با تدبیر و فراست خاصی توانست که اسکندر را از هجوم به آذربایجان باز دارد و استقلال منطقه را حفظ نماید. از آن پس نام این سرزمین را بنام آن مرد بزرگ آتورپاتکان خواندند اما پیش از آن بدانجا ماد کوچک می‌گفتند چرا که پایگاههای اصلی امپراطوری ماد بود.
آذربایجان در فارس میانه آتورپاتکان، در آثار کهن فارسی آذربادگان یا آذربایگان، در فارسی کنونی آذربایجان، در یونانی بیزانس آذربیگانون، در ارمنی اتراپاتاکان، در سریانی آذربایغان و در عربی آذربایجان نامیده شده است. تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد در آمیخته است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمت‌های غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کرد.
آذربایجان زادگاه پیغمبر ایرانی زرتشت است و به جرات میتوان گفت که از نظر قدمت مذهبی بودن از سایر خطه‌های ایران کهن‌تر است.
قدیمی‌ترین اشاره به نام تبریز در یک کتیبه سارگن دوم (پادشاه آشور) در سال 714 پیش از میلاد است. سارگن در این کتیبه از شهری به نام اوشکایا که گویا اسکوی اکنونی است و نیز از دژ محکمی به نام تاروئی یاد می‌کند که به احتمال قوی باید همان تبریز باشد. در سال 1377 در پی خاکبرداری در محوطه مسجد کبود جهت احداث مجتمع تجاری به محوطه باستانی که متعلق به هزاره اول قبل از میلاد بود برخورد کرده بودند که متاسفانه بدون اطلاع سازمان میراث فرهنگی عملیات حفاری ادامه می‌یابد.
در اواخر همان سال یکی از کارگران موضوع را به اطلاع مدیریت میراث فرهنگی استان رسانده و از طرف سازمان اقدام به عملیات آزمایشی در محل گردید که یک قبر متعلق به هزاره اول قبل از میلاد مسیح نمایان شد و مقرر گردید در سال 78 یک فصل عملیات حفاری در محوطه انجام گیرد که در حین این حفاری تعداد 40 قبر باستانی همراه اشیاء مربوط به دفن شدگان بدست آمد که تعدادی ظروف سفالی خاکستری و نخودی رنگ و همچنین آلات سنگی و فلزی را شامل میشد، در ضمن تدفین مردگان به صورت چمباتمه و در جهت تابش خورشید می‌باشد.
قبل از کشف این محوطه تاریخ تبریز را مورخین با شک و احتمال مینوشتند و در رابطه با تاریخ قبل از اسلام شهر تبریز، اقوال مختلفی بود ولی با کشف محل مذکور دقیقا تاریخ شهر تبریز به 3000 سال ثبت گردید و انتظار میرود که این قدمت فراتر نیز رود چرا که در سال جاری فقط تا کف هزاره اول قبل از میلاد خاکبرداری شده که در طول سالیان متمادی سطح شهر تبریز 7 متر بالاتر آمده است.

تبریز بعد از اسلام

مینورسکی وجه تسمیه تبریز را با جنبش‌های آتشفشانی کوه سهند مرتبط دانسته و نامگذاری شهر را به قبل از دوره سامانی و شاید اشکانی نسبت داده است. حمدالله مستوفی در نزهه‌القلوب (730/ق.1340.م) بنای تبریز را به سال 175 ق/791 م به زبیده خاتون همسر هارون‌الرشید نسبت داده است که شاید ناشی از آن باشد که پس از مصادره املاک امویان اراضی این بخش از آذربایجان به زبیده رسید. کثرت وقوع زمین لرزه و شدت ویرانی آن یکی از ویژگیهای تبریز به شمار می‌رود. اما پس از هر یک از این زمین لرزه‌های مهیب تبریز بار دیگر زندگی را از نو آغاز کرده است.
در عهد غازان تبریز به اوج رونق و شکوفایی تاریخ خود رسید و به یکی از مهمترین کانونهای سیاسی ـ بازرگانی آن روزگار تبدیل شد توجه باید داشت که اهمیت یافتن تبریز با دگرگونی شرایط جغرافیایی سیاسی و اقتصادی جهان که پس از حمله مغول روی داد بی‌ارتباط نبوده است. زیرا پس از آن بود که مذنیت در اطراف دریای سیاه بارورشد و رابطه بازرگانی میان شرق و غرب بلافاصله پس از مرکزیت یافتن مراغه در زمان هلاکوخان به پایتختی گزیده شد، که این امر از فزونی اهمیت غرب آذربایجان پس از حمله مغول حکایت می‌کند.

فهرست

محله‌بندی تاریخی بافت شهری
احداث خیابانهای شهری
ساختار شهری جدید و ویژگی‌های آن
ساختار بافت شهری تبریز تا پیش از سالهای دهه 1300 شمسی
مراحل گسترش تاریخی شهر تبریز
استخوان¬بندی کلی بافت شهر تبریز
شناخت عوامل اقلیمی، جغرافیایی و مطالعات زمین شناسی
مطالعات اقلیمی
آب و هوا و اقلیم
حرارت
بارش
وزش باد
فشار هوا
تابش نور خورشید
موقعیت جغرافیایی منطقه
مطالعات زمین شناسی منطقه
سوابق تاریخی زمین لرزه در تبریز
زمین شناسی
گسل بزرگ شمال تبریز
گسل‌های دیگر
نتیجه
منابع آب
آبهای سطحی
جمع‌آوری و دفع آبهای سطحی

 

این فایل شامل 39 صفحه در قالب word می باشد.

دانلود مستقیم از سایت معماری بنا:


نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

code

دکمه بازگشت به بالا