دانلود مقاله بررسی خانه های ایرانی در زیر مجموعه معماری فرهنگ گرا

• معماری
»معماری» چیست؟ معماری، فعالیتی هنری ـ علمی است برای آفرینش فضا و تغییر و سامان دادن آن. معماری، تبلوری است از فرهنگ یک جامعه در گُذر زمان و آینه ای است روشن از شرایط جامعه در ادوار مختلف معماری غیر از ساختن یک بنا یا بنّایی آن است ، بلکه چگونه ساختن آن است ؛ ربطی هم به مصالح ساختمانی ندارد ؛ اما به این ربط دارد که خانه یا شهر را چگونه بسازیم تا نیازهای انسانی و غیر مادی ما را برطرف سازد .
از گذشته های دور، از آن زمان که تراشیدن و ساختنْ باب شد، معماری هم شکل گرفت و تا به امروز به عمر خود ادامه داده که پیچیده تر و نظام یافته تر نسبت به گذشته، پیش می رود و در گُذر زمان، انواعی از آن به وجود آمده است:
• یک . معماری مردمی
• دو . معماری بومی
• سه . معماری روحانی یا مذهبی
• چهار . معماری یادمانی
• پنج . معماری مفید فایده

فرهنگ

اما» فرهنگ« چیست؟ در یک نگاه ابتدایی، گروهی از انسانها بافرهنگ و عده ای بی فرهنگ به نظر می رسند ؛ ولی از نظر علمی، تمامی جوامع، فرهنگ دارند ؛ چرا که برای خود اعتقاداتی دارند، آداب و رسوم و قوانینی دارند، چیزهایی را در زندگی مهم می دانند و در پی آن اند و به اصطلاح، آنها را برای خود ارزش می شمارند، از اموری چون ازدواج با مادر یا خواهر خود، پرهیز می کنند و به اصطلاح، آنها را «تابو » (ممنوع / حرام) می دانند و… .
بنابراین، فرهنگِ یک جامعه، مجموعه ای از همین باورها، آداب، رسوم، قوانین، ارزشها و تابوها و… است. مثلاً ازدواج در جامعه ما کاری مبارک و ارزشمند تلقی می شود و یا از «قوانین» خاصی تبعیت می کند (از قبیل انجام شدن در حضور چند شاهد معتبر و ثبت شدن آن در دفاتر رسمی ثبت ازدواج). «اعتقادِ» ما بر این است که افراد در محدوده سنّی خاصی باید ازدواج کنند ؛ در انجام دادن خواستگاری «آداب و رسومی» را رعایت کنند و… این موارد، عناصر فرهنگی جامعه ما در امر ازدواج است. هر عمل دیگری که انجام می دهیم، چون ایرانی هستیم، به شیوه ایرانی و با توجه به فرهنگ خودمان عمل می کنیم ؛ هر چند از آن بی خبر باشیم.

تاثیر عوامل فرهنگی بر فرم معماری:

الف- اهمیت مفهوم شکل یا فرم در فرهنگ معماری :

روند طراحی و پیدایش فرم:

فرم معماری به عنوان بستری برای انتقال پیامهای فرهنگی مطرح است، در گذشته وقتی معماری‌ای ساخته می‌شد، فرهنگ خود را به همراه می آورد، بنابراین بخشی از فرهنگ در معماری گذشته نهفته است. امروزه هم نمی توان فرهنگ و معماری را از هم جدا کرد زیرا پیام معماری توسط ناظر یا بیننده اثر شکل می گیرد.
. بنابراین در تمام فرهنگهای جهان فرم معماری بیان فلسفی نیروهای توده و فضا در یکدیگر است که به نوبه خود بازتاب رابطه انسان با طبیعت و رابطه‌ او با جهان است. جانداری و وضوح در تحقق توده و فضا تعیین کننده میزان تعالی اثر معماری در هر دوره از تکامل فرهنگی است.
در معماری مانند سایر هنرها می‌توان تاثیر برخی از پدیده ها و جلوه‌های عمیق فرهنگ ملی و دینی را به شکل الگو و صورتهایی پایدار مشاهده کرد. برخی از این طرحها و الگوها در معماری ایرانی مثل چهارصفه و چهارباغ که از عوامل و پدیده‌های اصلی فرهنگ و تمدن یک قوم یا ملت هستند بسیار طولانی و پایدار هستند. البته پایداری آنها به معنای فقدان پویایی آنها نیست.
در تاریخ هنر یک ملت ممکن است سبکهای متعددی در هر یک از هنرها پدید آید یا حتی گاهی چند سبک در چند حوزه جغرافیایی در یک دوره شکل می گیرد برخی ارزشها و صورت‌ها در همه هنرها و برخی صنایع در گستره زمانی کوتاهی مورد توجه هستند. اینگونه ارزشها تاثیر اساسی و ساختاری ندارند و در پی انواع دگرگونیها و تبادلات فرهنگی و هنری بین گروهها، قومها و ملتهای گوناگون پدید می آیند و در مدتی کوتاه مورد توجه هستند . مد که بیشتر در پی تاثیر دگرگونیها و تبادلات فرهنگی واجتماعی حاصل می‌شود و در دوره معاصر به شکل گسترده شاهد آن هستیم، از صورتهای ناپایدار و زودگذر به شمار می‌آید.
در کنار عوامل ذکر شده در بالا نمی‌توان نقش ابداع و خلاقیت هنرمند را در شکل دادن به هر گونه اثر هنری و از جمله آثار معماری نادیده گرفت. ابداع و خلاقیت هنرمند از یک سو به تاریخ و فرهنگ طراحی در یک جامعه و از سوی دیگر به توانایی های فردی و ابداع مشخص هنرمند بستگی دارد. این عامل به نحوی به آگاهی‌های هنری و غنای فرهنگ طراحی و تبادلات فرهنگی و هنری یک جامعه با جامعه های دیگر ارتباط دارد. به عبارت دیگر ابداع و خلاقیت هنرمند در خلاء صورت نمی پذیرد، بلکه در بستری اجتماعی- تاریخی تحقق می‌پذیرد که بر محتوا و شکل اثر هنری تاثیر می گذارد.

ب: عوامل فرهنگی موثر در شکل گیری فضای معماری :

انسان در آفرینش هر فضای زیستی وحتی ابزارآلات سعی دارد درمرحله نخست به سودمندی‌های مادی، ملموس و کارکردی آن بپردازد. اما در صورت امکان به جنبه‌های هنری و فرهنگی فضا یا پدیده‌ای که خلق می‌کند توجه دارد و سعی می کند که اثر یا فضا زیبا باشد. خواسته و معیارهای زیبایی شناختی انسان ثابت نیست و به همین علت آفرینش آثار و صورتهای بدیع نیز در همه هنرها همواره ادامه خواهد یافت و در این میان برخی الگوها پایدارتر از سایرین است. سطوح و لایه‌‌های گوناگون ارزشهای زیبایی شناختی را می توان به سه گروه طبقه بندی کرد :

1) صورتها و ارزشهای پایدار و کهن
2) ارزشها و صورتهای نیمه پایدار و سبک
3) ارزشها و صورتهای زودگذر یا مد

در معماری مانند سایر هنرها می‌توان تاثیر برخی از پدیده ها و جلوه‌های عمیق فرهنگ ملی و دینی را به شکل الگو و صورتهایی پایدار مشاهده کرد. برخی از این طرحها و الگوها در معماری ایرانی مثل چهارصفه و چهارباغ که از عوامل و پدیده‌های اصلی فرهنگ و تمدن یک قوم یا ملت هستند بسیار طولانی و پایدار هستند. البته پایداری آنها به معنای فقدان پویایی آنها نیست.
در تاریخ هنر یک ملت ممکن است سبکهای متعددی در هر یک از هنرها پدید آید یا حتی گاهی چند سبک در چند حوزه جغرافیایی در یک دوره شکل می گیرد برخی ارزشها و صورت‌ها در همه هنرها و برخی صنایع در گستره زمانی کوتاهی مورد توجه هستند. اینگونه ارزشها تاثیر اساسی و ساختاری ندارند و در پی انواع دگرگونیها و تبادلات فرهنگی و هنری بین گروهها، قومها و ملتهای گوناگون پدید می آیند و در مدتی کوتاه مورد توجه هستند . مد که بیشتر در پی تاثیر دگرگونیها و تبادلات فرهنگی واجتماعی حاصل می‌شود و در دوره معاصر به شکل گسترده شاهد آن هستیم، از صورتهای ناپایدار و زودگذر به شمار می‌آید.
در کنار عوامل ذکر شده در بالا نمی‌توان نقش ابداع و خلاقیت هنرمند را در شکل دادن به هر گونه اثر هنری و از جمله آثار معماری نادیده گرفت. ابداع و خلاقیت هنرمند از یک سو به تاریخ و فرهنگ طراحی در یک جامعه و از سوی دیگر به توانایی های فردی و ابداع مشخص هنرمند بستگی دارد. این عامل به نحوی به آگاهی‌های هنری و غنای فرهنگ طراحی و تبادلات فرهنگی و هنری یک جامعه با جامعه های دیگر ارتباط دارد. به عبارت دیگر ابداع و خلاقیت هنرمند در خلاء صورت نمی پذیرد، بلکه در بستری اجتماعی- تاریخی تحقق می‌پذیرد که بر محتوا و شکل اثر هنری تاثیر می گذارد.

ج: بازتاب فرهنگ در صورت فضای معماری:

عوامل متعددی بر آثار هنری و فضاهای معماری تاثیر می گذارند که زیر مجموعه فرهنگ هستند. این تاثیر گاهی روشن و گاهی ظریف و غیر آشکار است. مانند تاثیر نقش صلیب در طراحی کلیساهای تاریخی به صورت آشکار و سلسله مراتب بین انواع فضاها از جمله عناصر فضای ورودی مسجد جامع ایرانی و مفهوم و محتوای فرهنگی آن که در مرحله نخست از دید مشاهده کننده پنهان می‌ماند.
برخی از خصیصه‌های فرهنگ در صورت فضای معماری یکسان اثر نمی‌گذارند، برخی به سادگی و برخی به دشواری قابل شناسایی هستند. یکی از جلوه‌های فرهنگ در هنرها را می‌توان به صورت اهمیت یافتن برخی اعداد و اشکال دانست. یکی از علل توجه به اعداد مربوط به درک انسان از نظم جهان در گذشته بوده که آنرا به ملموس ترین شکل یعنی نظم عددی دریافت می‌کرد. بسیاری از این شکل‌ها و اعداد در فعالیتها و مراسم آئینی ، هنرها، مکتب‌های فکری و غیره به صورت ویژه‌ای کاربرد یافتند. کاربرد هر عدد یا شکل در هر یک از انواع فعالیتها یا هنرها از یک سو با ویژگیهای بصری و شمارشی آن فعالیت و از سوی دیگر با خصوصیات و مشخصه‌های آن شکل یا عدد بستگی داشته است. بنابراین شکلها و عددهائی در هنر معماری مورد توجه و استفاده قرار می‌گرفت که با ویژگیهای ریاضی، هندسی، کمی و ملموس این هنر و همچنین با فرهنگ عمومی این سرزمین سازگار باشد. مانند عدد چهار ، خصوصیات مربع و دایره ، ویژگیهای مشترک دایره ومربع ، مکعب، حجم‌های کروی شکل و چهار طاق و …

مبانی فرهنگ ایران و تاثیر آن بر معماری:

فرهنگها مظاهر گوناگونی دارند. به رغم تفاوت‌های ظاهری، مظاهر هرفرهنگ دارای شباهتهایی انکارناپذیرند. به طور مثال شباهت ادبیات و معماری و طرز لباس پوشیدن و آداب و رسوم ژاپنیان قرن هفدهم آشکار است. این شباهتها ناشی از ارتزاق هر یک از مظاهر فرهنگی از اصول و مبانی مشترک در فرهنگ است . در فرهنگ ایران در ادبیات فارسی کلمات گنجایش معانی بلند و عمیق را ندارد و به همین منظور شعرا و نویسندگان از استعاره، ایهام، کنایه و سایر صنایع ادبی برای رساندن مفهوم کلام و مقصود خود استفاده می‌کردند. پس الفاظ یک شعر دارای ماهیتی مادی هستند که برای بیان مفاهیم غیر مادی وضع شده‌اند.
پس در سایر مظاهر این فرهنگ نیز معانی عمیقی نهفته است و معماری در این فرهنگ حاوی معانی باطنی است. به خصوص اینکه در ایران خرده فرهنگهای بسیاری وجود دارد و مردم از مواریث تاریخی متکثر و متنوعی برخوردارند. اما این تنوع و تفاوتهای آن دارای محتوای درونی مشترکی است که همه آنها را تحت یک مجموعه کلی ساماندهی می‌کند.

»معماری» چیست            1
اما» فرهنگ« چیست   1
تاثیر عوامل فرهنگی بر فرم معماری      2
ب: عوامل فرهنگی موثر در شکل گیری فضای معماری     2
ج: بازتاب فرهنگ در صورت فضای معماری      3
مبانی فرهنگ ایران و تاثیر آن بر معماری      4
خانه های ایرانی      4
تفاوت های خانه های درونگرا وبرونگرا      5
ویژیگی های یک خانه درونگرا       5
خانه سازی      6
الگوی حیاط     6
ادراک فضایی      7
شیوه زندگی وسازمان فضایی خانه ها     7
خانه در ادبیات ایرانی     8
معرفی شهرستان کاشان     9
بازار کاشان      9
باغ فین      9
تپه سیلک      10
مسجدآقابزرگ     10
مسجد جامع        10
مدرسه سلطانی      10
خانه طباطبایی ها       11
تیمچه امین الدوله       11
تاریخ کاشان       12
زیگورات سیلک کاشان کهن ترین زیگورات جهان      12
وجه تسمیه       13
مراسم نوروزی در کاشان .     16
معرفی کامل خانه بروجردی ها همراه با نقشه و عکس     19
معرفی خانه عباسیان کاشان همراه با نقشه و عکس      24

مطالب مشابه:

دانلود پاورپوینت معرفی الگوهای فضایی خانه های ایرانی

دانلود فایل مطالعات و برنامه فیزیکی طراحی خانه مسکونی

دانلود فایل معرفی معماری قاجار پهلوی وبررسی سبک های معماری این دوره در ایران

دانلود پاورپونیت معرفی کامل باغ سازی ایرانی

پاورپوینت شناختی بر گنبدها در معماری ایرانی اسلامی

دانلود مقاله لزوم احیای خانه های تاریخی در بافت قدیمی

دانلود پاورپوینت الگوهای فضایی خانه های ایران

دانلود پاورپوینت معماری خانه های قدیمی

دانلود پاورپوینت نقش و تاریخچه ایوان در معماری ایرانی

دانلود رساله کامل خانه مسکونی

این فایل دارای 28 صفحه در قالب فایل word میباشد.

دانلود مستقیم از سایت معماری بنا: