پروژه های درسیسبک های معماری

دانلود پاورپوینت واژه شناسی معماری ایران استاد پیرنیا

«آشنایی با معماری اسلامی ایران »

یکی از ویژگی های ایرانیان ،از آریائیان تا اقوام مهاجر بعدی ، و بخصوص هنرمندان ایرانی ،اعتقاد به تقلید خوب بوده که آنرا بهتر از ابتکار بد می دانسته اند. تقلیدی که منطق داشته و مطابقت با وضع زندگی مقلد داشته باشد،و چون از ابتدا مردمی کشاورز بوده اند و در سرزمینی آباد با درختان زیاد و هوایی معتدل می زیسته اند اینها خود تأثیراتی درشکل زندگی آنها گذاشته است . آنها به این نتیجه رسیده بودند که برای داشتن محصولی بهتر می بایست عمل پیوند صورت گیرد.
قوم آریایی با حکومتهای هم دوره در نحوه هجوم خود به سایر مناطق تفاوت داشته است. به طورمثال آشوریها در حملات خود همه چیزرا ازشهر،بنا ،مردم وحتی حیوانات نابود می کردند به نحوی که دیگر اثری از آن محل باقی نمی ماند.اما آریایی ها به هرجایی که واردمی شدند،بعد از مدتی مسالمت کرده ،هنرمندان را جمع آوری نموده ،با فراگیری از روشهای آنها وتقلید از نکات مثبت ایشان عیوب آنرا می گرفتندوآنرا پرداخت یا برساو(اطراف آنرا سائیدن)کرده به آن شکل هندسی می دادند به نحوی که بتوان از آن فراورده انبوه داشت و به صورت مدول واستاندارد دردسترس همه قرار می گرفته است .
اصولا قدرت پوشش چوب بین 5/2 الی 5/3 گز بوده که به صورتهای مختلف انجام می شده
است. این درمواقعی است که در داخل ساختمان غنصر مزاحمی بنام ستون وجود نداشته باشد،اما معماران گذشته توانسته اند درزمان هخامنشی فاصله بین دوستون را تا 40/6 متر برسانند. برای این کار مجبور به حمل چوبهای کنار از منطقه (جبل عامل )لبنان شده،آنها را از طریق شوش به تخت جمشید رسانده اند. ایرانیان برای اولین بار درجهان توانسته اند این چنین دهانه را تیرپوش کنند.
روش ابتکاری قرار گرفتن تیرچه ها بر روی تیرهای حمال در تالار هدیش (خشایارشاه) بسیار جالب می باشد. سازندگان برای اینکه تیرچه ها در دو دهانه کنار هم، وزن خود را بر روی یک تیر حمال وارد نکنند جهت تیرچه ها را در هر دهانه تغییر داده اند. بدین نحوه علاوه بر مسئله ذکرشده ،تیرچه ها براحتی می توانند به اندازه عرض یک تیر سطح اتکا داشته باشند.
درمجموع می بینیم که این گفتار «آزموده را دوباره نبایدآزمود »،چطور از طرف آریائیها عمل شده و ابداعات دوباره را انجام نداده اند. البته ابتکارات در روند همان عناصر موجود صورت گرفته است.

معماری ایران دارای شش شیوه است:

1.شیوه پارسی: از زمان مادها تا حمله اسکندر (از قرن 8قبل از میلاد تا قرن 3 قبل از میلاد)
2.شیوه پارتی:بعد از حمله اسکندر با تأسیس سلسله اشکانیان و تا اواخر دوره ساسانی که در بعضی مناطق تا قرن دوم و سوم هجری ادامه پیدا می کند.
3.شیوه خراسانی: بعد از اسلام در ایران و ممالک مجاور آن که پرداخت شده شیوه پارتی است تمامی اثرهای امویان ،عباسیان،طاهریان و … شامل این شیوه می باشد.
4.شیوه رازی:از اوایل قرن چهارم تا حمله مغول(قرن هفتم) که شامل آنچه به شیوه های سامانی ،غزنوی وسلجوقی اطلاق شده می باشد.
5.شیوه آذری:از قرن هفتم تا قرن دهم هجری ،یعنی از زمان هلاکو و شروع حکومت او در مراغه تا ظهور صفویه .
6.شیوه اصفهانی : از قرن دهم تا سیزدهم هجری.

شاید بتوان شیوه ای را نیز بنام شیوه انحطاط یا شیوه تهرانی نام نهاد. همانطور که می دانیم از دوره قاجاریه و بخصوص زمان ناصرالدین شاه برخی چیزها تقلید شده است به طورمثال در ساختمان شمس العماره با اینکه از بناهای آلمانی تقلید شده، پلان آن ایرانی است. درساختمان تکیه دولت این تقلید عمیق تر شده و ازپلان دایره درساخت آن استفاده می کنند.البته پلان دایره دربعضی از بناها مثل میلها وبرجها استفاده شده ولی در این نوع ساختمانها اصلا به کارگرفته نشده است.

در گذشته برای سوارکردن دوتیر بر روی یک ستون و نگهداریشان، آنها را به وسیله کبال (کنف یا سیس خرما) به هم می بسته اندو سپس تخته ای روی آنها می گذاشته اند.

در ادامه به برخی از واژه های موجود در پاورپوینت مورد نظر میپردازیم:

  1. آبساب :آجر تراش داده شده ای که با آجر دیگر در آب ساییده شده باشد.

  2. آجر پیش بر:آجری که قبل از پخت به صورت دلخواه شکل داده اند

  3. آفتابگیر:  قسمت متمایل به جنوب غربی، یا جنوب شرقی ساختمان

  4. آفتاب کور قسمت رو به غرب ساختمان.

  5. آهیانه:  به معنی جمجمه، در گنبدهای دو پوسته، پوشش زیرین را گویند.

  6. آمود:  آرایشی که پس از پایان کار ساختمان بر آن می افزایند، تزیین الحاقی، نماسازی سنگی، آجری، کاشیکاری و گچ بری.

  7. شش گره : اندازه از نوک انگشت تا ارنج در معماری به اندازه 40 سانتی متر

  8. اِزاره:  قسمتی از پایین دیوار است که معمولا برای استحکام بیشتر آمودی از سنگ و کاشی است.

  9. ازج ـ ازغ:  در معماری پوشش منحنی را گویند.

  10. اسلیمی:  نقش گردان یا انحنادار است.

  11. استودان:  استخوان دان، جای نگهداری استخوان مردگان (در کیش زرتشتی ) مانند آرامگاه های نقش رستم فارس.

  12. اسپر: دیوار جدا کننده دیواری که میان دو پایه باربر میسازند بخشی از نمای ساختمان که در پنجره نداشته باشد.

  13. اندود دیمه:  اندودی است که از خمیر آهک و خاکستر چوب بدست می آید. برای آب بندی بدنه ی آبگیرها و بند دیوارها را به دیمه می اندایند و آنقدر ماله می کشند تا کاملا صیقلی و سخت شوند.

  14. انگدان:  بخشاب، تقسیم کننده آب جوی هایی سنگی که در پشت سدها برای تقسیم آب می سازند.

  15. اوزیر ـ افزیر:  واداشتن، در معماری به معنی استخوان بندی بناست.

  16. ایدری:  مصالحی که از محل برداشته می شود.

  17. بادپیچ ـ بادپروا: ترکهایی که جهت گرفتن باد در طاق ایجاد میگردد، به بادگیر هم اطلاق می گردد.

  18. برسویا ـ برساو:  اطراف چیزی را ساییدن، ساده کردن، پرداخت کردن

  19. بستو:  نوعی قوس بیضی شکل استکه در ساخت گنبد استفاده می شود و نسبت فاصله ی کانونی به دهانه ی آن ۴ به ۳ است.

  20. بیز :به معنای تاب است در معماری نوعی چفد (قوس) بیضی شکل

  1. سفال مهری:  قطعات سفالی است که به صورت پیشبر از گل نپخته می برند و روی آن مهر زده سپس آن را می پزند و گاهی لعابدار هم هست.

  2. سکنج:  سه یعنی بیرون آمده، کنج بیرون آمده، شکلی که از تقاطع دو طاق بوجود می آید.

  3. سوسنی:پاباریک لوزی که دو ضلع پایین ان بلندتر از دوضلع بالا باشد.

  4. شاپرک:  یا سرمه دان،  در کاربندی عنصری است که دو ضلع پایین آن بلندتر و دو ضلع بالا کوتاه تر است.

  5. شنگه یا شنگرک:  به معنی علم است، در معماری چوبهای کوچکی است که به صورت عمودی در دیوار می گذارند تا خرپا را به آن ببندند. ستونکی که بر روی آهیانه گنبد گذاشته و خود گنبد نیز به آن میچسبد و ستونی وسط آن میله قرار میدهند.

  6. طنبی:  یعنی چادر،  در معماری اتاق بزرگ است که در وسط ساختمان قرار دارد و اطراف آن را دیگر فضاها می گیرند، به اتاق دراز نیز می گویند.

  7. قواره:  آجر و چوبی که جهت تزیینات به صورت منحنی بریده شود.

  8. کانه پوش:  طاق کوچکی که پشت طاق جهت شیب دار کردن آن می زنند وبه آن کوره پوش نیز می گویند.

این فایل دارای 198 اسلاید به صورت پاورپوینت میباشد.


 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

code

دکمه بازگشت به بالا