بناهای تاریخیمعماری اسلامیمعماری جهانمقالات معماری

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی گردآورنده سایت معماری بنا

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

پارت ها علیه سلوکیان شوریدند و سلسله اشکانیان را بنیاد نهادند

و تاریخ آنان شامل یک سلسله قیام ها و جنگ های پارتیزانی علیه رومی ها است .

هنر پارت که از سوریه تا آسیای مرکزی گسترش پیدا کرد تحت تاثیر مختلف هنری ایران

و دنیای غرب قرار گرفت . خصوصا در آغاز ، هنرمندان به شدت تحت تاثیر جریان های هنر یونانی قرار گرفتند

و فرهنگ یونانی با ایرانی آمیخته شد . به طوری که در ابتدای دوران پارت سکه ها به سبک یونانی ضرب شد

و بر روی آن نقش پادشاه از نیم رخ مشهود است و در پشت سکه ، خطوط یونانی به چشم می خورد

و زمان مهرداد چهارم خطوط پهلوی اشکانی ، جایگزین آن می شود

که در اطراف نقشه مرکزی قرار گرفته است . بعد ها سکه ها به سبک شرقی ساخته

و در آن ، پادشاه تمام رخ و به صورت مصنوعی نقش می شود .

با این حال اثر هنر یونان و  باختر  در آن محسوس است .

در زمان اشکانیان ساختن شهر ها در حصار دایره شکل بسار معمول بود

از جمله فیروز آباد فارس که اثر این شهر روی زمین پیدا است و از دو دیوار خشتی تشکیل یافته

که در دو طرف خندقی ساخته اند . در بنا های پارتیان ، به جای سقف مسطح هخامنشیان ،

طاق های هلالی به کار رفته است و ستون های دیگر مورد استعمال نداشته و نیم ستونهای تزیینی

جای آنها را گرفته اند از آن جایی که بنا ها را با سنگهای نتراشیده ،ساخته اند.

روی دیوارها را  با گچبری و با نقاشی فرسک پوشانیده اند.

احتمالا قدیمی ترین  نمونه  آتشکده گنبد وار  مربوط به زمان پارتیان ( اشکانیان ) است که  در درون  آن  آتش مقدس  را روشن می کردند  و پرستندگان  گرداگرد  آن ، حضور       می یافتند .

از جمله بنای معروف به رباط سفید در جنوب مشهد (تصویر 1) که کاملا ویران شده است بنای کوچک گنبدی است که بر روی چهار پایه محکم قرار گرفته است .

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

تصویر 1 –

یکی از آثار قابل توجه این دوران بنای کاخ و پرستشگاه  کوه خواجو می باشد که بر روی جزیره ای در میان دریاچه هامون ساخته اند . کاخ اصلی عبارت است از حیاط بزرگ که در چهار طرف آن چهار رواق ستوندار و قوس دار وجود دارد که محراب دارد . آتشکده مرکب از تالار چهار گوشی است که سر در بزرگی دارد و در اطراف تالار راهرویی وجود دارد که پوشش آن گهواره ای  ( نیم استوانه ای ) است .

در این کاخ گچبری های هندسی و نباتی مانند ، تزیینات موسوم به دندان اره و دایره های متقاطع و نقش های برگ کنگر جلب توجه می کند و نقاشی دیواری ترکیبی از عوامل پارتی آمیخته با عوامل هلنی یونانی است از جمله نقش رب النوع عشق یونانی ، اروس که به صورت کودک بالدار سوار بر اسب نشان داده می شود یا نقش یوزپلنگ و رامشگران و خدایان که آذین این مکان هستند .

از این دوره مجسمه های کوچک گلی یا استخوانی پیدا شده که الهه برهنه را با اسب سوارانی در حال کشیدن تیر از کمان نشان می دهد . نقوش  برجسته  صخره ای  از پارتیان برجای  مانده  و اغلب این آثار به میزان زیادی فرسایش یافته اند صورت در نفوش برجسته  خیلی  کم  برجستگی  دارد  و  تقریبا  صاف  به  نظر  می رسد  با  حالت  خشک و بدون حرکت .

این نقوش از روی مهارت و استادی ساخته نشده و با مهارتی که در حجاری های هخامنشی دیده می شود اختلاف زیادی دارد . به طور کلی موضوع نقوش پارتی شرح و توصیف وقایع مشهود است و نقش اسب سوار خیلی مورد توجه هنرمندان این زمان بوده و صحنه های جنگ و تاجگذاری و وقایع مذهبی و شکار اشکانی برپیشانی صخره های نقش بسته است . از جمله صحنه مذهبی پادشاه همراه با درباریان و موبدان در حال نیایش و سوزاندن عود روی آتشدان زیاد دیده می شود . بهترین مثال حجاری پارتی نقش برجسته تنگ سروک در ناحیه خوزستان است که از سنگی که از کوه مجزا شده ، تراشیده اند . در یکی از این مجموعه آثار ، شاهزاده پارتی به صورت سواری مصور شده است که شیری را می کشد و یا با دشمنی جنگ تن به تن می کند و در جای دیگر همان شاهزاده دیده می شود که ایستاده و بزرگتر از اشخاص دیگر صحنه است و شاهزاده ای به تخت می نشاند . بعد در برابر یک قربانگاه که به شکل تخته سنگ مخروطی شکل است تاجی روی آن قرار دارد و به ستایش ایستاده است . سپس در طرف چپ قربانگاه روی یک تخت که بر پایه سه عقاب قرار دارد نشسته و دست راست خود را با حلقه مظهر قدرت به سوی دو تن از سران تابع خود دراز کرده است . نکته قابل توجه در تنگ سروک ایزد ایرانی است تحت تاثیر افکار یونانی صورت انسان به خود        می گیرد .

درشوش نقش برجسته ای به دست آمده و در آن اردوان پنجم با تاجی بر سر و لباسی فاخر برتن در حال جلوس بر تختی است و پایه تخت روی دو حیوان افسانه ای شبیه به شیر قرار گرفته و ساتراپ شوش که در مقابل او ایستاده از دست اردوان حلقه مظهر قدرت را دریافت می کند . در این اثر اطراف نقش ها را با قلم سنگتراشی خالی کرده اند . به طوری که نقش ها به صورت برجسته نمایان شده اند و برجستگی مسطحی که بدین ترتیب به دست آمده ، به شکل یک نقش حکاکی شده در آمده است .

از دیگر آثار مهم مربوط به معماری پارت و اشکانی با ید به بناهای زیر اشاره کرد :

کاخ آشور که اولین بنا با پلان چهار ایوانی است و امروزه در خاک عراق قرار دارد.(تصویر2)

کاخ نسا ء در عشق آباد و کاخ هترا (الحضر) در شهر هترا در عراق نیز از دیگر آثار هستند.

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

تصویر 2 – پلان ، نما و جزییات کاخ آشور ، اشکانی

 

 

 

 

 

ممنون از نگاه زیباتون : تیم معماری بنا

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

پارت ها 250 قبل از میلاد تا 224 میلادی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

code

دکمه بازگشت به بالا