مطالب معماری
دانلود رایگان پاورپوینت معرفی باغ و عمارت اکبریه
باغ و عمارت اکبریه
باغ و عمارت اکبریه یکی از بناهای زیبا و تاریخی بیرجند می باشد که در جنوب بیرجندقرار دارد.
باغ اکبریه مشتمل بر (دو)2 بنا می باشد که قدیمی ترین آن ساختمانی متعلق به حشمت الدوله پدر محمد ابراهیم شوکت الملک که تاریخ احداث آن به اواخر دوره زندیه و اوائل دوره قاجاریه بر می گردد . بنای دیگری که در این مجموعه واقع است ساختمان تشریفات می باشد که بوسیله شوکت الملک (1364ـ1300 ه.ق)بنیان شده است باغ اکبریه به عنوان منزل پدری شـوکت الملک بعد از الحاقاتی به آن بعنـوان محل عمارت و حکمـرانی مـورد استفاده قرارگرفت بطوریکه در لهجه محلی به (کلاته سرکار امیر)شهرت یافت.
بعد از درگذشت ابراهیم خان شوکت الملک پسر وی اسدا… علم وزیر دربار شاه مخلـوع ازاین محل بعنــوان سکونت در برخی از ایام سال استفاده می نموده بنای مزبور بوسیله اسدا… عــلم وقف آستان قدس رضوی شد و بعد ازانقلاب تا سالهای 70_69 در دست نیروی انتظامی بوده است و بعد از تخلیه در اختیار میراث فرهنگی قرار گرفت.
گسترش ساختمان های اکبریه از جبهه شرقی به غربی بوده است بطوری که اولین بنای آن در شرق محوطه و خیابان اصلی باغ احداث و و بقیه ساختمان ها بر فراخور نیاز و تقریبا با هماهنگی خاصی در کنار بنای قبلی بوجود آمده است. اگرچه باغ اکبریه و بناهای وابسته به آن در شرایط زمانی خاصی و در یک دوره مشخص بوجود نیامده ولی به لحاظ مشابهت در ساخت و معماری آن را می توان یک مجموعه کامل به حساب آورد که در اصل امکان مزبور 2 ارگ حکومتی را شامل می شده و به لحاظ وجود معماری خاص و کاربری ویژه و عملکرد مشخصی که بناهای وابسته با باغ اکبریه داشته است به ترتیب ذیل قابل مطالعه و بررسی می باشد.
ساختمان حشمت الملک که عوام به آن بنای شوکت الملک می گویند و معماری آن بحثی جداگانه دارد.
ساختمان تشریفاتی :
این بنا در میان ساختمانهای دیگر از نمای جالب توجه و ویژه ای برخوردار است فرم بنا مشخص کننده و نمایان گر نوعی انجام و تقارن است و تمامی عناصر و اجزاء بکار رفته در آن از لحاظ ارتباط نزدیک و متقارن ساخته شده و بطور کلی الهام پذیری فرهنگی را بیان می کنند. ساختمان مزبور که در2 طبقه هم کف اول بنیان شده است دارای فضای ورودی است که از 2 رشته پلکان که بطور قرینه در سمت غربی و شرقی بوجود آمده این مسیر دسترسی دارای پوشش سقف می باشد که از طاق آهنگ در این قسمت استفاده شده است. این فضا در قسمت زیرین پیش ایوان قرار گرفته است. پلکان های مزبور منتهی الیه خود به 2 درب مرتبط می گردد که ورودی به بخش اندرونی بنا را تشکیل می دهند.
درب های ورودی بصورت طاق دار و سقف آن به فرم قوس تیز می باشد که در تزئین سقف آنها از مقرنس گچی استفاده شده است. وجود این دو رشته پله کان نمایانگر مسیر دسترسی در بنای تشریفاتی بصورت غیر مستقیم است در بدو ورود به اندرونی 2 هشتی وجود دارد که بطور محسوسی با نمایش سقف گنبدی مشخص شده اند که در تزئین زیر سقف از رسمی بندی شعاعی استفاده شده است. از هشتی های مزبور راهرویی منشعب می گردد که تامین ارتباط و دسترسی به اتاقهایی را که در مسیر آن بوجود آمده است را انجام داده و شکل راهرو مشخص کننده یک فضای معماری به گونه ادراکی و حرکتی عبوری است.
