رساله معماری
دانلود رساله تاثیر کاربری ها و تراکم های شهری بر وقوع سوانح ترافیکی و تحلیل توزیع فضایی آنها
چکیده
تصادفات رانندگی به عنوان یک نقص در سیستم حمل و نقل، از جمله پدیده هایی است که با رشد شتابان شهری در حال فزونی و افزایش است. حوادث ترافیکی به عنوان دومین عامل مرگ و میر در کشور های در حال پیشرفت خسارات جبران ناپذیری بر بدنه اقتصادی جامعه وارد می سازد. در کشور ما نیز پدیده تصادفات رانندگی طی سال های اخیر افزایش یافته و به یکی از معضلات شهری خصوصا در کلان شهرهایی چون شهر شیراز تبدیل گشته است.
این تحقیق که در رده توصیفی – تحلیلی قرار می گیرد، سعی دارد از طریق تحقیقات کاربردی، تاثیر عوامل محیطی و کالبدی در وقوع تصادفات رانندگی را مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور ابتدا به تعیین نقاط نقاط حادثه خیز که در آنها فراوانی تصادف از حد معینی فراتر است پرداخته، و سپس متغیر های در نظر گرفته شده( توزیع فضایی، کاربری و تراکم ساختمانی) را در مجاورت این نقاط مورد بررسی قرار می گیرد.
شناخت نقاط حادثه خیز از طریق آمار و اطلاعات ارائه شده از سوی سازمان ها و ارگانهای مربوطه صورت پذیرفته و ابزار شناخت کاربری ها و تراکم ها، تکمیل فرم های برداشت اطلاعات کالبدی بر اساس نقشه های پایه شهری می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات برای شناخت توزیع فضایی مکان تصادفات رانندگی، سطوح کاربری و میزان تراکم ها از طریق نرم افزار ARCGIS و آنالیز همبستگی بین تعداد تصادفات رانندگی و عوامل محیطی یاد شده از طریق نرم افزار SPSS صورت می پذیرد. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که کاهش فاصله از مرکز شهر و همچنین افزایش سطح کاربری و میزان تراکم های مربوط به امور کار و فعالیت و اوقات فراغت، موجب افزایش تعداد تصادفات رانندگی می گردد.
کلمات کلیدی : تصادفات رانندگی، محور حادثه خیز، توزیع فضایی، کاربری، تراکم ساختمانی، شهر شیراز
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : طرح تحقیق
مقدمه 2
1-1 – طرح مسئله و ضرورت تحقیق 4
1-2- اهداف تحقیق 5
1-3- سوالات تحقیق 6
1-4- فرضیه تحقیق 6
1-5- روش تحقیق 7
1-6- مراحل تحقیق 8
1-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 8
فصل دوم : مبانی نظری و سوابق مطالعاتی
مقدمه 11
2-1- راه و طبقه بندی راه های درون شهری 12
2-1-1- راه محلی 13
2-1-2- راه شریانی درجه 2 14
2-1-3- راه شریانی درجه 1 16
2-1-3-1- آزاد راه 16
2-1-3-2- بزرگراه 16
2-1-3-3- راه عبوری 17
2-2- تصادفات و انواع آن 18
2-2-1- تصادفات فوتی 18
2-2-2- تصادفات جرحی شدید 19
2-2-3- تصادف جرحی سبک 19
2-2-4- تصادف خسارتی 19
2-3- علل تصادف 20
2-3-1- علل اولیه 20
2-3-2- علل واسط یا قبلی 20
2-3-3- علل مستقیم یا تامه تصادف 21
2-4- عوامل موثر در تصادفات جاده‌ای 21
2-4-1- عامل انسانی 22
2-4-2- عامل وسیله نقلیه 22
2-4-3- عامل جاده 23
2-4-4- عوامل محیطی 24
2-5- اولویت‌بندی نقاط حادثه‌خیز 24
2-5-1- شاخص‌های تعیین نقاط حادثه‌خیز 24
2-5-1-1- شاخص تعداد تصادفات 25
2-5-1-2- شاخص ضریب شدت تصادف 25
2-5-1-3- شاخص نرخ تصادف 26
2-5-1-4- شاخص نرخ شدت 27
2-5-1-5- شاخص های رو به رویی با تصادف 27
2-5-1-6- شاخص های جمعیتی 28
2-5-1-7- شاخص هزینه تصادف 28
2-6- جمع‌آوری داده‌های تصادفات 29
2-6-1- کمیت و کیفیت آمار تصادفات جاده‌ای 31
2-6-2- مشخصات گزارش های تصادفات 33
2-6-2-1- گزارشات پلیس راه (فرم های گزارش‌دهی تصادفات رانندگی) 33
2-6-2-2- نکات مورد نظر در فرمهای گزارش و نحوه پر کردن آنها 34
2-7- مراحل بررسی تصادفات جاده‌ای 35
2-7-1- گزارش‌دهی 36
2-7-2- بررسی محلی 36
2-7-3- آماده‌سازی فنی 36
2-7-4- دوباره‌سازی حرفه‌ای 37
2-7-5- تجزیه و تحلیل عوامل وقوع 37
2-8-کاربری زمین شهری 38
2-9- تراکم و انواع آن 40
2-9-1- انواع تراکم متداول در حوزه برنامه‌ریزی و طراحی شهری 42
2-9-1-1- تراکم جمعیتی 42
2-9-1-2- تراکم کلی مسکونی 43
2-9-1-3- تراکم ناخالص مسکونی 43
2-9-1-4- تراکم خالص مسکونی 44
2-9-1-5- تراکم ساختمانی 45
2-9-1-6- تراکم سکونتی یا تراکم در مسکن 45
2-9-1-7- سرانه 46
2-9-2- کاربرد ویژه انواع تراکم 46
2-10- مفاهیم مرتبط با تراکم 47
2-10-1- سطح زمین 47
2-10-2- سطح اشغال ساختمان 48
2-10-3- سطح زیربنا و ضریب سطح زیر بنا (تراکم ساختمانی) 48
2-10-4- فضای باز و ضریب فضای باز 49
2-10-5- فضای پارکینگ ساکنان (OCS) و ضریب پارکینگ (OCR) 50
2-11- مقیاس شدت استفاده از زمین 50
2-12- عدد شدت استفاده از زمین 51
2-13- پیشینه نظریه‌پردازی پیرامون مفاهیم اندازه و تراکم شهر 51
2-14- مروری بر دیدگاههای معماران و شهرسازان معاصر در مورد تراکم 53
2-15- تعریف GIS 56
2-16- داده‌های مکانی 57
2-17- مدیریت داده‌ها و روش‌های تحلیل 59
2-18- پیشینه تحقیق 60
فصل سوم : شناخت محدوده
مقدمه 65
3-1- موقع جغرافیایی شهر شیراز 66
3-2- زمین شناسی 66
3-3- پستی و بلندی ها 67
3-4- شناخت آب و هوای شیراز 67
3-4-1- وضعیت عمومی اقلیم 67
3-4-2- بارندگی 68
3-5- منابع آب شیراز 68
3-6- پوشش گیاهی 69
3-7- شیراز در دوره قاجاریه 69
3-8- شیراز در دوره پهلوی 71
3-9- شیراز در دوره پس از انقلاب اسلامی 74
3-10- ویژگیهای جمعیتی و اجتماعی 74
3-11- مهاجرت 76
3-12- بررسی و تحلیل ساختار نیروی انسانی و وضعیت اقتصادی 77
3-13- شبکه حمل و نقل شهر شیراز 78
3-13-1- شبکه راهها 78
3-13-2- سیستم کنترل 80
3-13-3- ایستگاه ها و پایانه ها 83
3-13-4- وسایل نقلیه 84
3-14- مساحت و کاربری 85
فصل چهارم : تحلیل داده ها
مقدمه 99
4-1- موقعیت تصادفات 100
4-2- شناسایی نقاط حادثه خیز 101
4-3- نقاط پر تصادف(مناطق سیاه) 101
4-4- شناسایی نقاط حادثه 102
4-5- طبقه بندی نقاط حادثه خیز 103
4-6- اولویت بندی نقاط حادثه خیز 103
4-7- کاربری و تراکم بدنه محور های شدیدا حادثه خیز 109
4-8- تحلیل آزمون همبستگی 114
4-8- 1- آزمون همبستگی میان تعداد تصادفات رانندگی و فاصله از مرکز شهر 115
4-8-2- آزمون همبستگی میان تعداد تصادفات رانندگی و نوع کاربری زمین 115
4-8-3- آزمون همبستگی میان تعداد تصادفات رانندگی و تراکم ساختمانی 118
فصل پنجم : جمع بندی و پیشنهادات
5-1- نتایج حاصل از پاسخ به سوالات تحقیق 121
5-2- نتایج حاصل از آزمون فرضیات 123
5-3- نتایج حاصل از بررسی اهداف تحقیق 125
منابع 127
پیوست ها 132
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره (3-1) متوسط میزان بارندگی ماهیانه و سالیانه شهر شیراز در دوره آماری 1351-1390 68
جدول شماره(3-2) میزان مهاجرت در شهر و نقاط روستائی شهرستان شیراز 76
جدول شماره (3-3) وضعیت شبکه معابر در سطح شهر شیراز 78
جدول شماره (3-4) اطلاعات تقاطعات غیر همسطح شهر شیراز تا پایان سال 1390 79
جدول شماره (3-5) تقاطع دارای چراغ های فرماندهی فعال منصوب در آنها در سطح شهر شیراز 80
جدول شماره (3-6) تقاطعات مجهز به دوربین نظارت تصویری در سطح شیراز 81
جدول شماره (3-7) تقاطعات مجهز به سیستم فرماندهی هوشمند مرکزی در سطح شیراز 82
جدول شماره (3-8) مشخصات پایانه های اتوبوسرانی شهر شیراز 83
جدول شماره (3-9) آمار تصادفات رانندگی در شیراز به تفکیک نوع در بازه 1385-1390 84
جدول شماره (3-10) مساحت و کاربری های موجود در سطح شهر شیراز به تفکیک مناطق شهرداری در سال 1390 (بر حسب هکتار) 86
جدول شماره (4-1) تعریف نقطه حادثه خیز 100
جدول شماره (4-2) مراحل گام به گام شناسایی نقطه حادثه خیز 102
جدول شماره(4-3) محور ها و نقطه های شدیدا حادثه خیز به ترتیب اولویت 104
جدول شماره(4-4) محور ها و نقطه های شدیدا حادثه خیز نرمال شده 105
جدول شماره (4-5) فاصله محور های شدیدا حادثه خیز تا مرکز شهر 108
جدول شماره (4-6) مساحت کاربری های موجود در بدنه محور های شدیدا حادثه خیز بر حسب متر مربع 110
جدول شماره (4-7) تراکم ساختمانی موجود در بدنه محور های شدیدا حادثه خیز 112
فهرست نمودار ها
عنوان صفحه
نمودار شماره (3-1) روند رشد و تغییرات جمعیت شهر شیراز را طی سال های 1345 تا 1390 75
نمودار شماره (3-2) آمار تصادفات رانندگی در شیراز به تفکیک نوع در بازه 1385-1390 85
نمودار شماره (3-3) کاربری های موجود در سطح شهر شیراز در سال 1390 88
نمودار شماره (3-4) کاربری های موجود در سطح منطقه یک شهرداری شیراز در سال 1390 88
نمودار شماره (3-5) کاربری های موجود در سطح منطقه دو شهرداری شیراز در سال 1390 89
نمودار شماره (3-6) کاربری های موجود در سطح منطقه سه شهرداری شیراز در سال 1390 89
نمودار شماره (3-7) کاربری های موجود در سطح منطقه چهار شهرداری شیراز در سال 1390 90
نمودار شماره (3-8) کاربری های موجود در سطح منطقه پنج شهرداری شیراز در سال 1390 90
نمودار شماره (3-9) کاربری های موجود در سطح منطقه شش شهرداری شیراز در سال 1390 91
نمودار شماره (3-10) کاربری های موجود در سطح منطقه هفت شهرداری شیراز در سال 1390 91
نمودار شماره (3-11) کاربری های موجود در سطح منطقه هشت شهرداری شیراز در سال 1390 92
نمودار شماره (3-12) کاربری های موجود در سطح منطقه نه شهرداری شیراز در سال 1390 92
نمودار شماره (4-1) محور های شدیدا حادثه خیز نرمال شده 107
نمودار شماره (4-2) رابطه بین فاصله از مرکز شهر و تعداد تصادف در محور های شدیدا حادثه خیز 109
فهرست نقشه ها
عنوان صفحه
نقشه شماره (3-1) گسترش شهر شیراز در اواخر دوره قاجار 70
نقشه شماره (3-2) تصویر هوایی از سطح شهر شیراز 87
