در این پژوهش نخست 28 معیار گوناگون که در ارتباط با کارایی سیستم های اطلاعاتی هستند، شناسایی شده است. پس از جمع بندی نظرهای خبرگان و کارشناسان سرانجام 15 معیار به عنوان معیارهای اثرگذار بر کارایی سیستم های اطلاعاتی در چابکی تعیین شده است این 15 معیار به عنوان معیارهای فرعی در مدل عملیاتی قرار داده شده اند. درادامه این معیارها (معیارهای فرعی) در پنج معیار کلان که در این پژوهش از آن ها به عنوان معیارهای اساسی یاد شده است، طبقه بندی شده اند. به عبارت دیگر جایگاه هر یک از معیارهای فرعی و اساسی در مدل عملیاتی مشخص گردیده است. در این راستا معیارهای فرعی در طبقه سوم از مدل عملیاتی و معیارهای اساسی در طبقه دوم مدل عملیاتی براساس نظر خبرگان قرار داده شده اند.. پس از انجام مقایسه زوجی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، وزن های نسبی گزینه ها از نظر هر یک از معیارها و وزن های نسبی ناشی از مقایسه زوجی میان معیارهای تشکیل دهنده هر یک طبقه های تشکیل دهنده درخت تحلیل سلسله مراتبی مشخص شده است. این وزن های نسبی در طبقه های بالاتر درخت تحلیل سلسله مراتبی مورد استفاده قرار گرفته است. سرانجام با گذر از پنج طبقه یا سطح مختلف در درخت تحلیل سلسله مراتبی، وزن نهایی هر یک از گزینه ها که در سطح پنجم درخت تحلیل سلسله مراتبی قرار دارند، با در نظر گرفتن وزن های نسبی تمام معیارهای پژوهش مشخص گردیده است.
با توجه به وزن های نهایی به دست آمده سرانجام مشخص شد، شرکت کشتیرانی حمل کانتینری از نظر رعایت و به کارگیری معیارهایی که سبب افزایش کارآیی سیستم های اطلاعاتی در نظام چابک می شوند در رده نخست قرار می گیرد.
در این پژوهش، روش تحلیل سلسله مراتبی به همنظور ارائه یک روش سازمان یافته برای انتخاب شرکت برتر از نظر کارآیی سیستم های اطلاعاتی در چابکی میان پنج شرکت مستقر در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی که در زمینه تولید محصولات حمل و نقل دریایی و فعال در حوزه کشتیرانی فعال هستند، پیشنهاد شده است. که این پنج شرکت به ترتیب عبارت هستند از:
1- شرکت کشتیرانی حمل کانینری
2- شرکت کشتیرانی حمل فله
3- شرکت خدمات نمایندگی کشتیرانی هوپاد دریا
4- شرکت کشتیرانی ایران و هند
5- شرکت حمل و نقل ترکیبی
کلید واژه:
چابکی؛سیستم اطلاعاتی؛روش تحلبل سلسله مراتبی(AHP).
مقدمه
هم زمان با شروع قرن بیست ویکم دستیابی به موفقیت و بقاء سازمان ها دشوارتر می گردد و این واقعیتناشی از ظهور عصر تجاری جدیدی است که تغییر و عدم اطمینان یکی از ویژگی های اصلی آناست. این موقعیت بحرانی سبب بازنگری اساسی در اولویتهای تجارت،دیدگاه های راهبردی، توانایی بقاءالگوها و روش های قراردادی و موقتی شده استکهتا به حالتوسعهیافتهاند. در جهان امروز بیشتر تاکید بر توانایی سازگاری همراه با تغییر در محیط تجاریاست.
یک روش پیش¬کنشی برای درک نیازهای مشتریان و بازار، شیوه های تازه همکاری مانند سازمانهای مجازی استکه با تکیه برمفهوم هایی نوین مانند دیدگاه تعاملی جهانی، سازمان چابک ، شاهراه های اطلاعاتی و توانمندسازهایی مانند سیستم های اطلاعاتی ؛ راهبرد ها و منابع انسانی چندمهارته امکان پذیر است.
از دیدگاه تام برنز و جی ام استاکر دو تن از اندیشمندان مدیریت، محیط ها به این علت اهمیت می یابند که همه آن ها از نظر ماهیت و ویژگی های اصلی خود یکسان نیستند. محیط ها براساس آن چه که عدم اطمینان محیطی نامیده می شود، نسبت به یکدیگر به شدت متفاوت هستند[3].
برخی سازمان ها با محیط های نسبتا ایستا مواجه هستند. درمحیط چنین سازمان هایی نیروهای اندکی درحال تغییر است، رقبای جدیدی وجود ندارد، به طور پیوسته محدودیت های فناورانه جدید توسط رقبا ایجاد نمی شود و فعالیت های محدودی به وسیله گروه های عمومی فشار برای نفوذ بر سازمان صورت می گیرد. سایر سازمان ها با محیط های بسیار پویا مواجه هستند؛ در این سازمان ها قوانین دولتی موثر برکسب وکار به شدت درحال تغییر است، به طورپیوسته رقبای جدیدی ظهور می کند، درجذب مواد اولیه برای تولید کالا پیوسته مشکلاتی ایجاد می شود و همواره سلیقه های مصرف کنندگان نسبت به محصول آن ها تغییر می کند. به اعتقاد این دو اندیشمند محیط های ایستا نسبت به محیط های پویا عدم اطمینان کمتری برای مدیران ایجاد می کنند.
بنابراین از آن جا که عدم اطمینان محیطی مانعی برای اثربخشی سازمانی تلقی می شود؛ مدیریت تلاش دارد تا این عدم اطمینان را به حداقل برساند[3]. شیوه تفکری که از مدت ها پیش توسط اندیشمندانی مانند تام برنز و جی ام استاکردر قالب مواردی مانند عدم اطمینان محیطی به آن اشاره شده است هم اکنون با ظهور عصر فراصنعتی که پیروی از الگوهای نظریه پردازان فراصنعتی است؛ در سال های آغازین قرن بیست و یکم شکلی جدید و کاربردی به خود گرفته است. از ویژگی های بارز سازمان های موجود در این عصر، تلفیق بهینه عنصر چابکی با پدیده پردازش اطلاعات برای رویارویی با تغییرات پیش بینی نشده در بازارهای جهانی است.
منظور از چابکی دارا بودن مجموعه ای از شایستگی ها و توانمندی ها است که باعث بقاء و پیشرفت سازمان ها در محیط های کسب و کار می شود[3]. چابکی مفهومی چندوجهی است که هر یک از ابعاد آن دارای جنبه های کیفی متعددی است، به طوری که سنجش و ارزیابی آن ها با روش های رایج با چالش مواجه می شود. یکی از این ابعاد یا توانمندسازها سیستم های اطلاعاتی کارآمد و موثری است که در جلوه های مختلف منشور سازمانی در قالب موسسه مجازی ،تجارت الکترونیکی ، تبادل الکترونیکی داده ها و تمرکز یا عدم تمرکز سازمانی تاثیرگذاری خود را نشان می دهد.
بنابراین می توان گفت که در سازمان های مورد نظر این پژوهش، توجه نکردن به معیارهایی که افزایش کارآیی سیستم های اطلاعاتی درنظام تولید چابک را به دنبال دارند، سبب بروز مشکلات و وقفه هایی در جریان تولید و عرضه محصول را می شوند. تازمانی که این سازمان ها نقاط ضعف و ریشه های بروز این مشکلات را شناسایی و رفع نکنند، نمی توانند نسبت به دستیابی به یک سیستم اطلاعاتی کارآمد امیدوار باشند.
مشکلات و پیامدهای متعددی که به دلیل نبود چنین پژوهشی و نادیده انگاشتن معیارهای پیشنهادی آن دامنگیر سازمان های مورد نظر خواهد شد، بسیار گوناگون است که در این پژوهش به آن ها پرداخته می شود و معیارهای مناسبی برای رفع آن ها نیز پیشنهادمی شود.
در این راستا می توان در زمینه سیستم های اطلاعاتی سازمان های مورد بررسی بیان داشت که درحال حاضر این سازمان ها با رعایت نکردن معیارهایی که به پدیده سرعت و دقت برای دریافت و پالایش اطلاعات محیطی اثر می گذارند، مواجه هستند. به دلیل ضعفی که سیستم های اطلاعات سازمان های مورد نظر از این بابت دارند؛ بیشتر اطلاعات دریافتی اطلاعاتی کهنه و قدیمی هستند و ازاین رو کارآیی خود را برای به کارگیری اطلاعات مناسب در جریان تصمیم گیری از دست می دهند.
نادیده گرفتن معیارهایی که استفاده بهینه از منابع بسیار مهم را به دنبال دارند و جریانی هماهنگ و یکپارچه از دارایی های فیزیکی و غیرفیزیکی را برقرار می سازند سبب از بین رفتن منابع بسیار مهم شرکت های مورد بررسی می شود.
موضوع طراحی مدلی برای استفاده از سیستم های اطلاعاتی در نظام های چابک مطالعه موردی: شرکت کشتیرانی ج. ا. ا و شرکت های تابعه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1)مقدمه
1-2)بیان مسأله
1-3)اهمیت و ضرورت تحقیق
1-4)اهداف تحقیق
1-5)سؤال‌های تحقیق
1-6)تعاریف نظری و عملیاتی
فصل دوم: مرور بر ادبیات و پیشینه تحقیق
2-1-1)پیشینه تحقیق درجهان
2-1-2)پیشینه تحقیق درایران
2-2) مبانی نظری تحقیق
2-3) چارچوب نظری و مؤلفه های مستخرجه از مرور بر ادبیات و پیشینه تحقیق
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
3-1)روش تحقیق
3-2)جامعه تحقیق
3-3)نمونه و روش نمونه‌گیری
3-4)ابزار اندازه گیری
3-5)روش جمع آوری داده ها
3-6) روش تجزیه و تحلیل داده ها
3-7)خلاصه مراحل اجرای تحقیق
3-8)ملاحظات اخلاقی
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق
4-1)توصیف آماری و تجزیه و تحلیل داده‌های توصیفی
4-2)تجزیه و تحلیل داده ها در ارتباط با پرسش های تحقیق
4-2-1)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال اول تحقیق
4-2-2)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال دوم تحقیق
4-2-3)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال سوم تحقیق
4-2-4)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال چهارم تحقیق
فصل پنجم:جمع بندی، یافته های پژوهشی، مدل پیشنهادی، بحث وتفسیر و نتیجه‌گیری
5-1)جمع بندی
5-2)یافته های تحقیق
5-2-1)یافته های اصلی
5-2-2)یافته های جانبی
5-3)بحث و تفسیر
5-4)نتیجه گیری
5-5)محدودیت های تحقیق
5-6-1) پیشنهادهای مبتنی بر یافته‌های تحقیق
5-6-2)توصیه های کاربردی
5-6-3)پیشنهاد برای تحقیق های بعدی
منابع و مآخذ
پیوست‌ها
چکیده انگلیسی
