رساله معماری
دانلود رساله معماری ارشد طراحی مرکز فرهنگی جوانان دریاچه چیتگر
چکیده:
هدف این بحث بررسی مفهوم مراکز فرهنگی و اهمیت وجود آن در پرورش فکری و اخلاقی جوانانی است که بخش زیادی از جمعیت جامعه امروزی را به خود اختصاص دادند. ضرورت تحقیق به آن دلیل است که علیرغم اهمیت جایگاه مراکز فرهنگی و تأثیر آن در ساختار فضایی و اجتماعی شهرسازی امروزی، در ایجاد هدف و انگیزه و پرورش فکری جوانان نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
مراکز فرهنگی در اکثر جوامع شهری دنیا به ویژه در جوامعی که مفهوم دموکراسی و حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش معتبر است، سوژه ای شناخته شده و مرسوم می باشد. مرکز فرهنگی به مفهوم عام آن، محلی متعلق به مردم شهر و جدا از تشکیلات اداری شهرداری است که به منظور حضور شهروندان و حیات اجتماعی طراحی می شود.
منطقه 22 تهران اکنون غربی ترین حد شهر تهران به حساب می آید. این منطقه در میان سایر مناطق شهر تهران منطقه ای به نسبت جوان و نوساز می¬باشد و مورد هجوم ساخت و سازهای جدید در سطح منطقه قرار گرفته است. از این رو این منطقه مکان مناسبی برای طراحی مراکز فرهنگی و ایجاد بستری برای رشد و نمو جوانان و بهره گیری از توانایی های آنان در جهت کارآفرینی و پیشرفت هرچه بیشتر کشور است.
در این بحث به بررسی تعاریف و ویژگی های مراکز فرهنگی، جوان و کارآفرینی و…. می¬پردازیم و در آخر با بیان ویژگی های منطقه 22 ، سایت موردنظر را در این منطقه طراحی خواهیم نمود.
کلید واژه ها : مرکز فرهنگی، جوان، اوقات فراغت، هویت، خلاقیت
فهرست مطالب صفحات
فصل اول- موضوع طرح…………………………………………………………………………………………………………………..1
1-1- بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………2
1-2-پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………3
1-3-اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..4
1-3-1-اهداف اصلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..4
1-3-2-اهداف فرعی………………………………………………………………………………………………………………………………………………4
1-3-3-فرضیه یا سوالات کلیدی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..4
1-4-روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………4
فصل دوم:مفاد بنیادین……………………………………………………………………………………………………………………………………………….6
2-1- جوان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………7
2-1-1-تعریف جوان……………………………………………………………………………………………………………………………………………….7
2-1-2-جوان و رهیافت¬های آن……………………………………………………………………………………………………………………………….8
2-1-3-ویژگی¬های جوان……………………………………………………………………………………………………………………………………….10
2-1-3-1- استقلال-طلبی………………………………………………………………………………………………………………………..10
2-1-3-2- پرخاشگری……………………………………………………………………………………………………………………………10
2-1-3-3- برتری-جویی………………………………………………………………………………………………………………………..11
2-1-3-4- احساس خلا……………………………………………………………………………………………………………………….11
2-1-4-بحران¬های جوان………………………………………………………………………………………………………………………………………12
2-1-4-1-بحران شخصیت یا هویت……………………………………………………………………………………………………………12
2-1-4-2- بحران روابط اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………….13
2-1-4-3-بحران خانواده…………………………………………………………………………………………………………………………..13
2-1-4-4- بحران جنسی……………………………………………………………………………………………………………………………13
2-1-4-5- بحران کار…………………………………………………………………………………………………………………………………13
2-1-4-6- بحران شناسایی………………………………………………………………………………………………………………………..13
2-1-4-7- بحران الگوگریزی و الگوپذیری…………………………………………………………………………………………………14
2-1-5- راهکارهای ارتباط با جوان…………………………………………………………………………………………………………………..15
2-1-5-1- درک موقعیت جوان……………………………………………………………………………………………………………….15
2-2-5-2-شناخت نیازهای جوان و برآوردن آن……………………………………………………………………………………15
2-2-5-3-سخن گفتن با جوان…………………………………………………………………………………………………………………16
2-2-5-3-1-سخن گفتن آمرانه و خشن……………………………………………………………………………………16
2-2-5-3-2-سخن گقتن اخلاق گرایانه…………………………………………………………………………………….16
2-2-5-3-3-سخن گفتن از موضع همه چیزدان و علامه………………………………………………………….17
2-2-5-3-4-سخن گفتن انتقادگرایانه………………………………………………………………………………………17
2-2-5-4-شنیدن سخن جوان…………………………………………………………………………………………………………………17
2-1-6-تاثیر محیط و معماری بر رفتار و اخلاق جوان………………………………………………………………………………………….19
2-2-قرارگاه های رفتاری………………………………………………………………………………………………………………………………………….23
2-2-1-تعریف قرارگاه های رفتاری……………………………………………………………………………………………………………………23
2-2-2-عناصر تشکیل دهنده یک قرارگاه رفتاری…………………………………………………………………………………………….25
2-2-3-حریم قرارگاه یا مکانهای رفتاری……………………………………………………………………………………………………………26
2-2-4-اثر قرارگاه های رفتاری بر رفتار افراد……………………………………………………………………………………………………26
2-3-هویت فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….27
2-3-1-تعریف فرهنگ………………………………………………………………………………………………………………………………………..27
2-3-2-تعریف هویت…………………………………………………………………………………………………………………………………………..28
2-3-3-رابطه فرهنگ و هویت…………………………………………………………………………………………………………………………….30
2-4- مرکز فرهنگی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….32
2-4-1-پیشینه مراکز فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………………………..32
2-4-1-1- فرهنگسرا در یونان و روم………………………………………………………………………………………………………..32
2-4-1-2- فرهنگسرا در اروپا……………………………………………………………………………………………………………………33
2-4-1-3- مراکز فرهنگی در ایران………………………………………………………………………………………………………….34
2-5-خلاقیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………36
2-5-1-تعریف خلاقیت……………………………………………………………………………………………………………………………………….36
2-5-2-روانشناسی خلاقیت…………………………………………………………………………………………………………………………………38
2-5-3-روشهای فردی برای برانگیختن خلاقیت………………………………………………………………………………………………..39
2-5-4-شیوه های گروهی برای پرورش خلاقیت……………………………………………………………………………………………….40
2-5-4-1-روش طوفان فکری(یا بارش مغزی)…………………………………………………………………………………………40
2-5-4-2-روش گوردن……………………………………………………………………………………………………………………………40
2-5-5-عوامل موثر در رشد خلاقیت…………………………………………………………………………………………………………………41
2-5-6-الگوهای پرورش خلاقیت………………………………………………………………………………………………………………………..43
2-5-7-ویژگی های شخصیتی افراد خلاق…………………………………………………………………………………………………………47
2-5-8-راههای ترویج فرهنگ خلاقیت و نوآوری………………………………………………………………………………………………53
2-6-اوقات فراغت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………59
2-6-1-چشم اندازها و نظریه های فراغت………………………………………………………………………………………………………….59
فصل سوم-نمونه موردی……………………………………………………………………………………………………………….62
3-1-نمونه موردی داخلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………63
3-1-1-مرکز فرهنگی استاد فرشچیان اصفهان…………………………………………………………………………………………………63
3-1-1-1- ایده¬های طراحی………………………………………………………………………………………………………………………63
3-1-1-2- هندسه………………………………………………………………………………………………………………………………………64
3-1-1-3-حضور آب…………………………………………………………………………………………………………………………………..65
3-1-2- مرکز فرهنگی دزفول…………………………………………………………………………………………………………………………..66
3-1-2-1- ایده¬های طراحی…………………………………………………………………………………………………………………….66
3-1-2-2- طراحی نما………………………………………………………………………………………………………………………………67
3-2- نمونه موردی خارجی………………………………………………………………………………………………………………………………………69
3-2-1- مرکز فرهنگی حیدرعلی اَف آذربایجان………………………………………………………………………………………………..69
3-2-1-1- فرم و حجم بنا………………………………………………………………………………………………………………………….69
3-2-1-2- طراحی سازه……………………………………………………………………………………………………………………………71
3-2-1-3- مصالح برگزیده………………………………………………………………………………………………………………………..71
3-2-1-4- معماری فضای داخلی مجموعه………………………………………………………………………………………………..72
3-2-2- مرکز فرهنگی گوآنگجوی چین………………………………………………………………………………………………………………..73
3-2-3- مرکز فرهنگی آگورا در هلند…………………………………………………………………………………………………………………74
3-2-4- مرکز فرهنگی دیکونستلینی در هلند…………………………………………………………………………………………………..75
3-3- نتیجه-گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76
فصل چهارم- معرفی سایت…………………………………………………………………………………………………………..77
4-1-بررسی موقعیت جغرافیایی شهرتهران……………………………………………………………………………………………………………..78
4-2-تاریخچه شهر تهران…………………………………………………………………………………………………………………………………………80
4-3-توپوگرافی تهران………………………………………………………………………………………………………………………………………………82
4-4-منطقه 22 تهران………………………………………………………………………………………………………………………………………………83
4-4-1-سابقه پیدایش منطقه 22……………………………………………………………………………………………………………………….83
4-4-2-ویژگی های جغرافیایی منطقه 22…………………………………………………………………………………………………………85
4-4-3-ویژگی های زیست محیطی و اقلیمی منطقه 22………………………………………………………………………………….86
4-4-4-آب و هوای منطقه 22…………………………………………………………………………………………………………………………….87
4-4-4-1-تابش آفتاب………………………………………………………………………………………………………………………………87
4-4-4-2-دما……………………………………………………………………………………………………………………………………………88
4-4-4-3-بارش………………………………………………………………………………………………………………………………………..88
4-4-4-4-رطوبت………………………………………………………………………………………………………………………………………89
4-4-4-5-باد……………………………………………………………………………………………………………………………………………..89
4-4-4-6-جهت استقرار ساختمان………………………………………………………………………………………………………….89
4-4-5-ویژگی های معماری منطقه 22……………………………………………………………………………………………………………90
4-4-6-پروژه های شاخص منطقه 22……………………………………………………………………………………………………………….91
4-4-6-1-تاثیرات زیست محیطی دریاچه و پارک چیتگر…………………………………………………………………….91
4-4-6-2-گروه بندی کاربری ها در منطقه و ناحیه (طرح تفضیلی)…………………………………………………….92
4-4-6-3- کاربری ها………………………………………………………………………………………………………………………………93
4-4-6-4- شریانهای منطقه…………………………………………………………………………………………………………………….93
4-4-6-5-دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس(چیتگر)………………………………………………………………………..94
4-4-6-5-1-دریاچه چیتگر بعد از آبگیری………………………………………………………………………………..94
4-4-6-5-2-اهداف شکلگیری منطقه از طریق ایجاد و ارتقا قابلیتهای تفریحی تفرجی……………95
4-4-6-5-3-مشخصات دریاچه………………………………………………………………………………………………….96
4-4-6-5-4-منابع تامین آب دریاچه…………………………………………………………………………………………96
4-4-6-5-5-تاثیرات زیست محیطی………………………………………………………………………………………….97
4-4-6-5-6-جاذبه های تفریحی-توریستی………………………………………………………………………………97
4-4-6-5-7-مزیت های اقتصادی – اجتماعی…………………………………………………………………………..97
4-4-6-5-8-موقعیت دریاچه…………………………………………………………………………………………………….98
4-5-موضوعیت پروژه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..99
فصل پنجم- طراحی…………………………………………………………………………………………………………………….101
گفتار یکم- مبادی پروژه………………………………………………………………………………………………………………………………………….102
5-1-مراحل طرح……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..102
5-1-1-روند طراحی و نحوه چیدمان……………………………………………………………………………………………………………….102
5-1-2-ایده های تاثیرگذار در طراحی…………………………………………………………………………………………………………….103
5-1-2-1-عناصر طبیعی در مجاورت طرح……………………………………………………………………………………………103
5-1-2-1-1-دریاچه چیتگر……………………………………………………………………………………………………103
5-1-2-1-1-1-منابع تامین آب دریاچه………………………………………………………………103
5-1-2-1-1-2-جزایر دریاچه………………………………………………………………………………103
5-1-2-1-1-3-عناصر و فضاهای دریاچه شهدای خلیج فارس……………………………103
5-1-2-1-2-فضای سبز پارک چیتگر……………………………………………………………………………………107
5-1-2-1-2-1-شناخت کلی محیط طبیعی چیتگر…………………………………………….108
5-1-2-1-2-2-پوشش درختی و درختچه های پارک جنگلی چیتگر…………………108
5-1-2-1-2-3-امکانات پارک و طرح های آتی آن……………………………………………..109
5-1-2-2-مفاهیم فلسفه ای و اندیشه ای……………………………………………………………………………………………….110
گفتاردوم- معرفی طرح نهایی…………………………………………………………………………………………………………………………………..112
5-2-روند شکل گیری حجم……………………………………………………………………………………………………………………………………112
5-2-1-سیستم سازه ای و دیاگرام های سازه ای طرح……………………………………………………………………………………114
5-2-2-سیستم های تاسیساتی و دیاگرام های تاسیساتی طرح………………………………………………………………………..116
5-3-دستاوردهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………116
پیوست-ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….117
فهرست منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..118
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..123
فهرست تصاویر صفحات
3-1- تقارن هندسی در طراحی پلان و نمای مجتمع فرهنگی فرشچیان…………………………………………………………………64
3-2- حضور آب در طراحی فضای مجتمع فرهنگی فرشچیان…………………………………………………………………………………..65
3-3- پلان مجموعه فرهنگی دزفول…………………………………………………………………………………………………………………………..66
3-4-تصویر حیاط مرکزی مجموعه……………………………………………………………………………………………………………………………67
3-5- طراحی نمای مجموعه……………………………………………………………………………………………………………………………………….68
3-6- فرم حجمی مرکز فرهنگی حیدر علی اَف…………………………………………………………………………………………………………70
3-7- تصویر مقاطع مرکز فرهنگی حیدر علی اَف……………………………………………………………………………………………………….71
3-8- طراحی نما با فیبر شیشه¬ای بتن مسلح……………………………………………………………………………………………………………72
3-9- طراحی داخلی مجموعه…………………………………………………………………………………………………………………………………….72
3-10- تصویر دید کلی از مرکز فرهنگی گوانگجو………………………………………………………………………………………………………73
3-11- تصویر دید کلی از مرکز فرهنگی آگورا……………………………………………………………………………………………………………74
3-12- تصویر دید داخلی از مرکز فرهنگی آگورا………………………………………………………………………………………………………..75
3-13- تصویر دید کلی از مرکز فرهنگی دیکونستلینی…………………………………………………………………………………………..75
4-4- تصویر دید کلی از مرکز فرهنگی دیکونستلینی…………………………………………………………………………………………….75
4-1- تصویر نقشه ایران………………………………………………………………………………………………………………………………………………80
4-2-تصویر تهران قدیم……………………………………………………………………………………………………………………………………………….81
4-3-تصویر نقشه توپوگرافی استان تهران…………………………………………………………………………………………………………………..83
4-4-توزیع مناطق استان تهران…………………………………………………………………………………………………………………………………84
4-5-تصویر نقشه منطقه 22……………………………………………………………………………………………………………………………………….85
4-6- تصویر مناظر سبز منطقه 22……………………………………………………………………………………………………………………………..86
4-7- نقشه تقسیم بندی محدوده¬های منطقه 22…………………………………………………………………………………………………….87
4-8- درصد برتری جهت استقرار ساختمان دوطرفه………………………………………………………………………………………………..89
4-9- تصویر ساخت و ساز نامناسب و بدون توجه به ظوابط معماری و شهرسازی…………………………………………………..90
4-10- یکدستی ارتفاع و ایجاد یکنواختی مجموعه…………………………………………………………………………………………………90
4-11- پروژه¬های شاخص منطقه 22………………………………………………………………………………………………………………………..91
4-12- نقشه نواحی منطقه 22………………………………………………………………………………………………………………………………….92
4-13- گستره عمومی منطقه 22……………………………………………………………………………………………………………………………..93
4-14- نقشه کاربری¬های منطقه 22………………………………………………………………………………………………………………………….93
4-15- نقشه شریانهای اصلی منطقه…………………………………………………………………………………………………………………………93
4-16- محدوده دریاچه………………………………………………………………………………………………………………………………………………98
4-17- دید به شمال از دریاچه………………………………………………………………………………………………………………………………….98
4-18- دید از شمال سایت به دریاچه……………………………………………………………………………………………………………………….99
4-19- دریاچه خلیج فارس(چیتگر)………………………………………………………………………………………………………………………..100
4-20- شمال دریاچه………………………………………………………………………………………………………………………………………………..100
4-21- سایت موردنظر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….100
5-1- تصاویر فضاهای سبز در منطقه…………………………………………………………………………………………………………………….107
5-2- چهارفصل چیتگر……………………………………………………………………………………………………………………………………………..108
5-3- ایدئوگرام طراحی حجم…………………………………………………………………………………………………………………………………..111
5-4- تصاویر ماکت ابتدایی……………………………………………………………………………………………………………………………………….112
5-5- تصاویر اسکیس¬های ابتدایی…………………………………………………………………………………………………………………………….113
5-6- پلان سازه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………114
5-7- تصویر سه بعدی سازه……………………………………………………………………………………………………………………………………..115
1- 1- بیان مسئله :
جوانان به عنوان آینده سازان جامعه دارای اهمیت ویژه ای می باشند. اکثر جوامع پیشرفته برای آماده سازی پذیرش این نقش مهم و پر اهمیت برای جوانان خود برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت طراحی می نمایند. سلامت روانی جوانان موضوعی بسیار مهم است؛ اما اغلب مورد غفلت قرار می‌گیرد. بدیهی است که آینده کشور در دست جوانان است و آنها هستند که باید فردایی بهتر را رقم زنند. درحال حاضر بزرگ‌ترین بخش جمعیت جهان را افراد زیر 25 سال تشکیل می‌دهند. بیشتر مسائل و اختلالات روانی در دوران نوجوانی آغاز شده و تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و چنانچه درمان نشود عواقب عاطفی و اجتماعی شدیدی را به افراد و جوامع تحمیل می‌کند. پیشگیری اولیه و ارتقای سلامت روان جوانان و تشخیص به موقع مسائل و اختلالات روانی جوانان بسیار مقرون به صرفه است و از عواقب فردی و اجتماعی اختلالات روانی می‌کاهد.
جوان ناخودآگاه الگوخواه و الگوپذیر است. یکی از بهترین راههای به رسمیت شناختن جوان واگذار کردن کار به اوست، چنانکه باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که جوان خود مجری بسیاری از کارها باشد و بتواند ابتکار و خلاقیت خود را نشان دهد و در بستری آماده به ظهور و شگفتی خود بیندیشد. با توجه به حساسیت و اهمیت این دوره از زندگی باید به نیازهای روحی و روانی و بالاخص نیاز اجتماعی جوان به خوبی پاسخ داده شود. توجه به نیازهای فرهنگی و شناسایی آنها از دیرباز در جوامع انسانی مورد نظر بوده ، مخصوصا در میان جوانان این مسئله اهمیت بیشتری دارد. با شناخت نیازهای فرهنگی، هویت فرهنگی اصالت بیشتری به خود می گیرد و سرمایه های فرهنگی یعنی دانش، مهارت، فنون، علوم و تکنولوژی توسعه می یابد. تفرجگاه ها می توانند با ارائه امکاناتی این امر مهم را دستیافتنی نمایند و بی توجهی به موارد بالا منجر به هدایت جوانان توسط افرادی که این نیاز را در جوانان شناسایی نموده و آنان را به مسیرهای نا مناسب خرافه پرستی و رفتار ضد هنجار می نماید.
حال با توجه به موارد بالا مسئله اساسی این تحقیق این است که آیا می توان با در نظر گرفتن فضایی برای هدفمند شدن تفریح و تفرج جوانان، الگوهای رفتار فراغتی مناسبی برای آنان جهت تحقق اهداف متعالی جامعه طراحی نمود؟
