رساله و مطالعات معماری مرکز خلاقیت کودکان

۰ ۱ خواندن این مطلب ۳ دقیقه زمان میبرد

چکیده
اصطلاح مهد کودک و نه خانه کودک بطور متداول اشاره به مکان‌هایی است که از کودکان پیش از رسیدن به سن دبستان، نگهداری می‌شود. عبارت مهد کودک همیشه اشاره به یک ساختمان دارد و نه یک فضای آزاد، بنابراین ممکن است نتیجه‌گیری شود که این قسمت بخش محوطه‌سازی شده‌ی مجموعه‌ای است که اهمیت بسیاری داشته است. این عبارت هیچگاه اشاره به فضایی بدون ساختمان ندارد. به علاوه اینگونه بناها اکثراً دارای یک فضای خارجی برای بازی و تفریح هستند: یک پارک، یک حیاط با چند طناب، یک باغ و یا صرفاً فضایی آزاد.
ویژگی‌های کالبدی محوطه بیرونی یک مهد کودک یا شیرخوارگاه ایده‌ کلی عملکرد آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از آنجا که سنت‌ها و کارکدهای محلی قابل تغییر نیستند، این محوطه باید انجام فعالیت‌هایی را میسر سازد که بطور معمول از تئوری‌های مختلف آموزشی متداول استنتاج نشده‌اند، اما عموماً مکمل و یا حتی متناقص با این تئوری‌ها هستند.
* عرصه بیرونی دارای فضاهایی چون ورودی است که والدین کودکانشان را در آنجا گذاشته و یا منتظر بازگشت آنها هستند، و نیز دارای فضاهای پارک خودرو برای والدین یا متصدیان تداکات و در صورت امکان، ایستگاه اتوبوس می‌باشد. این عرصه همچنین شامل پارکینگی برای کارکنان و نیز فضای میانی کم عرضی است که در قالب فضای سبز به عنوان عایق صوتی، حریم بصری و زیبایی منظر و یا فضاهای ذخیره را فراهم می‌کند.
عرصه بیرونی برای کاربران در خلال ساعات مدرسه قابل دسترسی نیست و بنابراین کنترل امنیتی این محوطه الزامی نیست.
اغلب نصب چند نیمکت و سایبان‌هایی برای حفاظت از باران، باد و آفتاب در محدوده ورودی کفایت می‌کند. پارکینگ‌ها و باراندازها باید به آسانی قابل کنترل بوده و از هر گونه عاملی باعث سردرگمی کودکان می‌شود، بدور باشند.
* عرصه درونی شامل تمام قسمت‌هایی از فضاهای باز است که برای کودکان و پرسنل مجاز، در خلال ساعات کاری قابل دسترسی است. افراد غریبه امکان دسترسی آزادانه را نداشته و تمام این محدوده تحت نظارت و مقررات عملکردی قابل اعمال در دیگر قسمت‌های مجموعه قرار دارد.
فضاهای باز، قسمت‌های فوق‌العاده کارآمد مجموعه هستند که به فراخور امکانات و طراحی می‌توانند مکمل ایده عملکردی مهد کودک و یا تضعیف کننده آن باشند. هیچ دلیلی مبنی بر اینکه فضاهای باز بایستی نمایانگر روش‌های آموزشی بکار رفته در مهد کودک باشند، وجود ندارد ولی بهتر است این عرصه مهد کودک را بر اساس ظرفیت‌ها و نیازهای موجود پشتیبانی کنند. هر چند که معمولاً ساختمان مهد کودک را بر اساس فلسفه‌ی آموزشی خاصی طراحی می‌شود، فضاهای خارجی به ندرت با آن همگن هستند و اغلب مخلوطی از امکانات، عوامل بصری، شرایط محیطی و توافق‌ها هستند. عرصه درونی می‌تواند به فضاهای عملکردی مختلفی تقسیم شود که قابل ترکیب و آمیزش هستند هر چند که باید از طرح خاصی تبعیت کرده و هرگز نباید بطور اتفاقی ایجاد شده باشند.

مقدمه
مهد کودک به عنوان نخستین نهاد تربیتی، کمی بیش از یک قرن است که به رسمیت شناخته شده، اما تفاوت آن با مدارس ابتدایی از نظر معماری اخیراً مورد توجه قرار گرفته است.
نظریه‌های روان‌شناسی درباره‌ی آموزش در دوران کودکی از اویل قرن نوزدهم شکل گرفتند. طراحی مهد کودک‌ها با توجه به اصول مذکور منطقی محسوب می‌شده، ولی مشارکت و همکاری معماران و مربیان مهد کودک اخیراً شروه شده است.
برخلاف گسترش آگاهی عمومی در زمینه‌ی معماری، که در عصر مدرنیسم‌زاده شد، هیچ رابطه‌ی مستقیمی بین تئوری آموزشی مهد کودک و نمود سیمای ظاهری آن وجود نداشت. در نتیجه، برای سالیان متمادی مهد کودک‌ها ساختمان‌هایی بی‌رنگ، یکنواخت و عملکرد گرا بودند.
اکنون می‌دانیم که انگیزه‌های حسی‌ای که کودک از محیط پیرامونش دریافت می‌کند برای پیشرفت او اهمیت حیاتی دارند. روان‌شناسان به تأثیر فضای معماری بر رفتار کودکان پی برده‌اند و این به عهده‌ی معماران است که در فرآیند طراحی، این تئوری‌ها را با نیازهای فضایی کودک تلفیق کنند.