چکیده
با توجه به اهمیت محل سکونت و کیفیت محیط مسکونی در شهر به عنوان محیطی تاثیرگذار بر روحیه و نشاط ساکنان مجموعه¬های مسکونی، ضرورت طراحی فضاهای باز مجموعه¬های مسکونی با توجه به نیازها و الگوهای رفتاری ساکنان مجموعه همراه با در نظر گرفتن اصول مبتنی بر برنامه¬ریزی شهری و طراحی محیطی نمایان می¬گردد. هدف از این پژوهش دست¬یابی به اصول و الگویی جهت تلفیق فضاهای باز مجتمع¬های مسکونی با فضای سبز است. پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی–تطبیقی، ابتدا به بررسی و تشریح گونه¬ها و چیدمان فضاهای پر و خالی مجتمع¬های مسکونی و الگوهای مختلف فضای سبز قابل اجرا جهت تلفیق با محیط مصنوع می¬پردازد، سپس در ارتباطی سلسله مراتبی و منسجم، براساس معیارهای حاصل از این قسمت، آن را در سه گونه متفاوت مجتمع آپارتمانی خاتون، بهاران و فرانسوی ساز معالی آباد در شیراز به کار می¬بندد. بر این مبنا یافته¬های این پژوهش آموزه-هایی را برای ارتقای فضای محیط¬های مسکونی و افزایش تعاملات اجتماعی و پویا سازی فضای شهری در سطح مجتمع¬های آپارتمانی در اختیار قرار می¬دهد.
واژگان کلیدی: فضای سبز، محیط مصنوع، مجتمع¬های آپارتمانی، ارتقا کیفیت، تعاملات اجتماعی
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش 2
1-1 مقدمه و طرح موضوع 2
1-2 طرح مسئله و ضرورت تحقیق 4
1-3 اهداف تحقیق 10
1-4 سؤالات تحقیق 10
1-5 پیشینه تحقیق و چارچوب نظری 11
1-6 فرضیه تحقیق 18
1-7 روش تحقیق 19
1-8 روش و ابزار گردآوری اطلاعات 20
1-9 جامعه آماری و تعداد نمونه و روش نمونه گیری 21
1-10 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 22
1-11 مراحل پژوهش 23
فصل دوم: مبانی نظری و سوابق تحقیق 26
2-1 مقدمه 26
2-2 ادبیات موضوع و تعریف مفاهیم 27
2-2-1 فضای سبز 27
2-2-2 اثرات گوناگون فضای سبز شهری 30
2-2-3 الگوهای مختلف فضای سبز قابل استفاده در فضای باز واحدهای مسکونی 39
2-2-4 محیط مصنوع 59
2-2-5 فضای باز مسکونی 60
2-2-6 محیط مسکونی 61
2-2-7 مجتمع های مسکونی 63
2-2-8 گونه شناسی مجتمع های آپارتمانی 65
2-2-9 تاریخچه و سابقه ساختمان های بلند ایران و جهان 69
2-2-10 عوامل موثر بر تعاملات اجتماعی ساکنین 72
2-2-11 عوامل موثر در ساخت و برنامه ریزی مجتمع های مسکونی 73
2-2-12 عوامل مؤثر بر ارتقای کیفی محیط 74
2-2-13 نحوه برنامه ریزی پایدار جهت انجام تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع 77
2-3 نظریات مطرح شده در زمینه تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع 78
2-3-1 باغشهر هوارد 80
2-3-2 شهر پهن دشتی 84
2-3-3 واحد همسایگی 85
2-3-4 شهر سبز 86
2-3-5 شهر اکولوژیک 87
2-4 بررسی تجارب موفق در زمینه تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع 91
2-4-1 مجموعه مسکونی شهر نانت در کشور فرانسه 91
2-4-2 مجتمع مسکونی باغ 5 ام در شهر وانک ترکیبی از سنت های چینی 92
2-4-3 مجتمع مسکونی شهر کریستال وانک 102
2-4-4 آسمان خراش های سبز Sky-Terra در توکیو 109
2-4-5 مجتمع مسکونی سبز نه گانه در چین 114
2-4-6 طراحی مجتمع سبزشهر اسلوونیا 116
2-4-7 شهر اکولوژیک سینو سنگاپور تیانجین چین 116
2-5 جمع بندی و ارائه چارچوب نظری پژوهش 120
فصل سوم: شناخت عرصه پژوهش 124
3-1 مقدمه 124
3-2 ویژگی های محیطی شهر شیراز 125
3-3 بررسی عوامل محیطی-اقلیمی تاثیرگذار بر شکل گیری گونه های فضای سبز 125
3-3-1 بارندگی 126
3-3-2 دما 127
3-4 راهبردهای کلان حاکم در طرح های فرادست جهت اجرای برنامه ریزی فضای سبز 127
3-4-1 طرح جامع فضای سبز شیراز 127
3-5 گونه شناسی مجتمع های مسکونی شهر شیراز 131
3-6 نحوه انتخاب مجتمع های آپارتمانی 135
3-7 معرفی نمونه های مورد مطالعه 137
3-8 معرفی مجتمع آپارتمانی بهاران واقع در منطقه یک 137
3-8-1 معرفی منطقه یک 138
3-8-2 جایگاه منطقه یک در طرح جامع فضای سبز 138
3-8-3 مجتمع آپارتمانی بهاران 142
3-9 معرفی مجتمع آپارتمانی خاتون واقع در منطقه دو 144
3-9-1 معرفی منطقه دو 145
3-9-2 مشخصات کالبدی 145
3-9-3 مشخصات اجتماعی 146
3-9-4 پهنه فضای سبز – باز و تفریحی 149
3-9-5 مجتمع آپارتمانی خاتون 150
3-10 معرفی مجتمع آپارتمانی فرانسوی ساز معالی آباد واقع در منطقه شش 153
3-10-1 معرفی منطقه شش شهرداری 153
3-10-2 مشخصات عمومی منطقه شش ( موقعیت ـ وسعت ) در طرح جامع فضای سبز 154
3-10-3 مجتمع آپارتمانی فرانسوی ساز معالی آباد 157
3-11 جمع بندی 160
فصل چهارم: تحلیلی بر عرصه پژوهش 163
4- 1مقدمه 163
4-2 گونه ها و چیدمان فضاهای پر و خالی در مجتمع های آپارتمانی مورد مطالعه 164
4-2-1 مجتمع آپارتمانی بهاران 165
4-2-2 مجتمع آپارتمانی خاتون 166
4-2-3 مجتمع آپارتمانی فرانسوی ساز معالی آباد 167
4-3 نحوه تامین فضای سبز در مجتمعهای آپارتمانی 168
4-3-1 مجتمع آپارتمانی بهاران 170
4-3-2 مجتمع آپارتمانی خاتون 171
4-3-3 مجتمع آپارتمانی فرانسوی ساز معالی آباد 173
4-3-4 پیشنهادهایی مشترک برای هر سه مجتمع 176
4-4 تاثیر تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع بر تعاملات اجتماعی ساکنین مجتمع های آپارتمانی 179
4-4-1 رویه ی جمع آوری اطلاعات 179
4-4-2 تجربیات انجام پژوهش میدانی 180
4-4-3 روش تحلیل پاسخهای حاصل از پرسشنامه 181
4-4-4 تجزیه تحلیل یافته ها 185
4-4-5 تحلیل پاسخ ساکنین مجتمع به سوالات باز 194
4-4-6 بررسی فرضیه تاثیرتلفیق فضای سبز در محیط مصنوع بر تعاملات اجتماعی 198
4-5 الگوها و راهکارهای عملی پیشنهادی در زمینه تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع در مجتمع های آپارتمانی 211
4-6 جمع بندی 219
فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه گیری 223
5-1 مقدمه 223
5-2 پاسخ به سئوالات و اهداف تحقیق 224
5-3 مشکلات تحقیق 226
5-4 پیشنهاد پژوهش های آتی 226
5-5 نتیجه گیری و بیان دستاوردهای پژوهش 227
فهرست و منابع و مأخذ (فارسی، لاتین) 230
پیوست 247
پیوست شماره یک 248
پیوست شماره دو 253
پیوست شماره سه 258
فهرست جدول¬ها
عنوان صفحه
جدول 1–1 پیشینه تحقیقات انجام گرفته در راستای موضوع پژوهش 12
جدول 2–1مقایسه سیستم گسترده و فشرده بام سبز 47
جدول 2–2 مزایای دیوار سبز 57
جدول 2–3 ابعاد محیط ساخته شده 59
جدول 2–4حداقل ارتفاع ساختمانهای بلند کشورهای اروپایی 64
جدول 2–5 شاخص های تحلیل کیفیت های محیطی از منظرهای متفاوت 75
جدول 2–6 مولفه های مهم جهت تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع در نمونه های مختلف 121
جدول 2–7 شاخص های مورد استفاده در این پژوهش جهت ارزیابی کیفیت محیط 122
جدول 3–1 طرح جامع فضای سبز شیراز 129
جدول 3–2 طبقه بندی گونه شناسی مجتمع های مسکونی در سطح شهر شیراز 131
جدول 3–3وضعیت موجود سرانه فضا های سبز عمومی منطقه یک با احتساب جمعیت در سال 1380 ( متر مربع ) 139
جدول 3–4میزان سرانه فضای سبز عمومی پیشنهادی طرح جامع فضای سبز شیراز 140
جدول 3–5وضعیت موجود سرانه فضا های سبز عمومی منطقه شش ( مترمربع ) 155
جدول 3–6میزان سرانه فضای سبز عمومی پیشنهادی طرح جامع فضای سبز شیراز 156
جدول 3–7مشخصات مجتمع های آپارتمانی مورد مطالعه 160
جدول 3–8 بررسی میزان حضور عناصر موجود در منظر مجتمع های آپارتمانی مورد مطالعه 161
جدول 4–1مقایسه ویژگی های کارکردی و کالبدی مجتمع های مورد مطالعه 169
جدول 4–2 تعداد پرسشنامه های توزیع و دریافت شده و نحوه ی پخش 180
جدول 4–3 نمونه ارزش گذاری کمیت عددی پاسخ های حاصل از پرسشنامه 181
جدول 4–4 ساختار ارزیابی تعاملات اجتماعی مجتمع های مسکونی در پرسسشنامه 183
جدول 4–5 ساختار ارزیابی فضای باز و سبز مجتمع های مسکونی در پرسسشنامه 184
جدول 4–6 ارزشگذاری متغیرها به روش لیکرت 198
جدول 4–7 ارزشگذاری داده های پرسشنامه ها مطابق روش لیکرت و تحلیل کیفی( نتایج مربوط به مجتمع مسکونی فرانسوی ساز معالی آباد) 205
جدول 4–8 ارزشگذاری داده های پرسشنامه ها مطابق روش لیکرت و تحلیل کیفی( نتایج مربوط به مجتمع مسکونی بهاران 199
جدول 4–9 ارزشگذاری داده های پرسشنامه ها مطابق روش لیکرت و تحلیل کیفی 202
جدول 4–10 بررسی ارتباط ما بین تلفیق فضای سبز و محیط مصنوع با افزایش تعاملات اجتماعی در بین ساکنین مجتمع های آپارتمانی، در سطح اطمینان 95 درصد 208
جدول 4–11 الگوهای پیشنهادی جهت مجتمع های آپارتمانی 211
جدول 4–12 نگاهی اجمالی به مجتمع های مورد مطالعه 219
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 3–1 نحوه تصرف محل سکونت در منطقه 2 147
نمودار 3–2 قشربندی اجتماعی در منطقه 2 148
نمودار 4–2 شناخت ساکنین از همسایگان هم طبقه خود 185
نمودار 4–3 شناخت ساکنین از همسایگان هم بلوک 186
نمودار 4–4 شناخت ساکنین از همسایگان هم مجتمع 186
نمودار 4–5 میزان کمک همسایگان مجتمع به همدیگر 187
نمودار 4–6 نظر ساکنین راجع به حس همکاری همسایگان 187
نمودار 4–7 نظر ساکنین راجع به رفتار همسایگان 188
نمودار 4–8 نظر ساکنین مجتمع راجع به متناسب بودن همسایگان با شخصیت خود و خانوادشان 188
نمودار 4–9 ویژگی ساکنین مجتمع راجع به باز بودن در خانه به روی همه 189
نمودار 4–10 ویژگی ساکنین در خصوص سلام کردن ساکنین مجتمع به همدیگر 189
نمودار 4–11 ویژگی ساکنین در خصوص میزان تمایل به ارتباط با همسایگان 190
نمودار 4–12 میزان رضایت از منظره مشاهده شده از پنجره 191
نمودار 4–13 میزان رضایت از دسترسی مجتمع به فضای سبز 191
نمودار 4–14 میزان تاثیر فضای باز مجتمع در افزایش ارتباط با همسایگان 192
نمودار 4–15 میزان تمایل به ایجاد بام سبز Error! Bookmark not defined.
نمودار 4–16 میزان تمایل به ایجاد تراس گلکاری شده 193
نمودار 4–17 میزان تمایل به ایجاد پوشش سبز به جای بافت سیمانی 193
نمودار 4–17 مقایسه میزان پیوندهای اجتماعی ساکنان نمونه های مورد مطالعه و سطح کیفی فضای سبز 207
فهرست شکل¬ها
عنوان صفحه
شکل 1–1 چیدمان نواری واقع در خیابان دوستان 20
شکل 1–2 چیدمان مختلط واقع در حدفاصل ورودی گلدشت2 و 3(خیابان معالی آباد) 21
شکل 1–3 چیدمان محیطی واقع در بلوار الزهرا 21
شکل 2–1 خیابان های دره ای 37
شکل 2–2 آلودگی هوا در خیابان دره ای 38
شکل 2–3 تصویر سمت چپ(15آپریل2005) و تصویر سمت راست(15آگوست2005) 42
شکل 2–4یک پارک عمومی بر بالای یک مرکز خرید 44
شکل 2–5 دانشکده هنر دانشگاه نانیانگ سنگاپور 44
شکل 2–6 جزئیات اجرایی سیستم گسترده 46
شکل 2–7 جزئیات اجرایی سیستم متمرکز 46
شکل 2–8 سیستم جعبه گیاه 48
شکل 2–9 دیوار سبز 54
شکل 2–10 طراحی های متفاوت فضای سبز عمودی 54
شکل 2–11 سه سیستم کلی دیوارهای سبز 55
شکل 2–12 چیدمان محیطی 67
شکل 2–13 چیدمان منفرد 67
شکل 2–14 چیدمان نواری 68
شکل 2–15 چیدمان مختلط 68
شکل 2–16 اولین آسمانخراش دنیا 71
شکل 2–17 باغشهر و کمربند روستایی 81
شکل 2–18 باغشهر لچورث 83
شکل 2–19 نمای بیرونی مجتمع مسکونی نانت 91
شکل 2–20 مجتمع مسکونی نانت 92
شکل 2–21 طرح بندی منطقه 94
شکل 2–22 ساکنین سنتی چین 96
شکل 2–23 ساختمانهای باغ پنجم 96
شکل 2–24 دیوار سفید و بامبو سبز 97
شکل 2–25 پنجرهای کوچک بر دیوار 97
شکل 2–26 حیاط و محوطههای باز بین ساختمان ها 98
شکل 2–27 فضای سبز منطقه مسکونی 99
شکل 2–28 فضای آبی باغ پنجم 100
شکل 2–29 المان های موجود در منظر 101
شکل 2–30 نحوه جداسازی فضایی 101
شکل 2–31 طرح بندی شهر کریستال 102
شکل 2–32فضای گروهی و فضای محله ای 103
شکل 2–33 ترکیب یکپارچه 104
شکل 2–34 سبک ساکنین اروپایی 104
شکل 2–35 امکانات و خدمات موجود 106
شکل 2–36 فضای عمومی سبز 106
شکل 2–37 نمایش فواره و آب 107
شکل 2–38 المان های بکار رفته در منظر 108
شکل 2–39 فضای خصوصی و فضای عمومی 109
شکل 2–40 پروژه Sky-Terra 110
شکل 2–41 بام سبز Sky-Terra 112
شکل 2–42 نمایش بام سبز در برج مسکونی سوژانگ چین 114
شکل 2–43 ترکیب گونه های مسکن در مجتمع مسکونی سوژانگ چین 115
شکل 2–44 فعالیت های فیزیکی در فضای مجتمع مسکونی سوژانگ چین 115
شکل 2–45 تراس سبز بالشتی در ساختمان شهر لیوبلیانا 116
شکل 2–46 موقعیت شهرسینوسنگاپور تیانجین 117
شکل 2–47 نقشه طرح جامع شهر سینو سنگاپور تیانجین 119
شکل 3–1 گونه های مختلف چیدمان مسکونی الف- پراکنده ب- نواری ج-متمرکز 136
شکل 3–2 مجتمع آپارتمانی بهاران 142
شکل 3–3 نمونه ای از بلوک های 7 طبقه مجتمع بهاران 143
شکل 3–4 زمین بازی موجود در مجتمع بهاران 143
شکل 3–5 فضای نشستن تعبیه شده در مجتمع بهاران 144
شکل 3–6 نمونه ای از باغچه های رو به روی هر بلوک مجتمع بهاران 144
شکل 3–7 مجتمع آپارتمانی خاتون 150
شکل 3–8 نمونه ای از بلوک های 5 طبقه مجتمع خاتون 151
شکل 3–9 زمین بازی موجود در مجتمع خاتون 151
شکل 3–10 فضای نشستن تعبیه شده در مجتمع خاتون 152
شکل 3–11 نمونه ای از فضای سبز رو به روی هر بلوک مجتمع خاتون 152
شکل 3–12 مجتمع آپارتمانی فرانسوی ساز معالی آباد 158
شکل 3–13 نمونه ای از بلوک های 4 و 8 طبقه مجتمع فرانسوی ساز معالی آباد 158
شکل 3–14 نمونه ای از فضای سبز موجود در مجتمع فرانسوی ساز معالی آباد 159
شکل 3–15 زمین بازی موجود در مجتمع فرانسوی ساز معالی آباد 159
شکل 4–1 فضاهای پر و خالی در مجتمع آپارتمانی بهاران 165
شکل 4–2 فضاهای پر و خالی در مجتمع آپارتمانی خاتون 166
شکل 4–3 فضاهای پر و خالی در مجتمع آپارتمانی فرانسوی ساز معالی آباد 167
شکل 4–4 فضای سبز پیشنهادی جهت اجرا در جلو بلوک های مجتمع بهاران 170
شکل 4–5 فضای سبز پیشنهادی جهت اجرا در جلو بلوک های مجتمع بهاران 170
شکل 4–6 مسیرهای پیشنهادی تلفیق شده با فضای سبز جهت نشستن در محوطه مجتمع 171
شکل 4–7 تراس حاوی گلدان های گل رونده 172
شکل 4–8 فلاور باکس پیشنهادی جهت استفاده در مسیرها 172
شکل 4–9 زمین بازی پیشنهادی جهت مجتمع آپارتمانی خاتون 173
شکل 4–10 فضای سبز طراحی شده پیشنهادی در فواصل بین بلوک ها 174
شکل 4–11 فضای سبز پیشنهادی جهت طراحی فضای خالی بین بلوک ها 174
شکل 4–12 زمین بازی پیشنهادی جهت مجتمع آپارتمانی فرانسوی ساز معالی آباد 175
شکل 4–13 تراس سبز پیشنهادی جهت مجتمع فرانسوی ساز معالی آباد 175
شکل 4–14 دیوار سبز پیشنهادی جهت نمای مجتمع های آپارتمانی 176
شکل 4–15بام سبز و تراس سبز پیشنهادی جهت مجتمع های آپارتمانی 176
شکل 4–16 مسیرهای پیاده روی متنوع پیشنهادی 177
شکل 4–17آبنما و باغچه پیشنهادی جهت استفاده در محوطه 177
شکل 4–18تلفیق فضای مجتمع آپارتمانی با فضای سبز 178
شکل 4–19 تلفیق فضای مجتمع آپارتمانی با فضای سبز 178
شکل 4–20 ارزیابی ساکنین بهاران از مجتمع مسکونیشان 195
شکل 4–21 ارزیابی ساکنین خاتون از مجتمع مسکونیشان 196
شکل 4–22 ارزیابی ساکنین مجتمع فرانسوی ساز معالی آباد از مجتمع مسکونیشان 197
این فایل در قالب word شامل 281 صفحه می باشد.
دانلود مستقیم از سایت معماری بنا:
