دانلود مقاله پیوند با طبیعت در معماری کتابخانه ی ملی تهران

چکیده:

این مقاله به نقد چگونگی طراحی مسیرهای حرکتی کاربران در کتابخانۀ ملی ایران می‌پردازد و نشان می‌دهد سازماندهی فضاهای معماری در یک کتابخانه، چگونه می‌تواند بر سهولت دسترسی به فضاهای مختلف و زمان صرف شده برای دسترسی به آنها این کار مؤثر باشد. نتایج این مطالعه می‌تواند کارایی کتابخانۀ ملی را از این نظر تعیین و اثرات آن را نشان دهد. هدف اصلی این پژوهش، ارائۀ نمونه‌ای الگووار برای سنجش ارزیابی طراحی بناهای ساخته ‌شده و آشکارسازی نکاتی است در مورد طراحی معماری بناهایی که طول مسیر دسترسی در آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوۀ گردآوری داده‌ها، پیمایشی است. جامعۀ آماری کاربران کتابخانه ملی ایران در دو دورۀ متفاوت تابستان و پاییز انجام شده است. پس از تعیین مسیرها توسط پرسش از مراجعان و انتقال آنها به روی نقشۀ رایانه‌ای بنا، فاصله‌های طی شده میان مراکز حرکتی، تعیین و پس از تحلیل، یافته‌ها به صورت جدولها و نمودارهایی ارائه شده‌اند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از روش آماری (توصیفی و استنباطی) استفاده شده است. نتیجۀ کلی اینکه باید میان تعداد دفعات مراجعه و طول مسیر رابطه‌ای معنادار وجود داشته باشد. بررسی حاضر نشان می‌دهد کتابخانۀ ملی از این وضعیت ایده‌آل اندکی فاصله دارد.

طبیعت تجلی گاه احساسات، شور، شعف و زیبایی ها ست به همین دلیل انسان همواره می کوشد تا با آن همراه باشد.
این نوع همراهی وهمزیستی با طبیعت را به خوبی می توان در معماری سنتی دید. که نه تنها با محیط طبیعی سر ناسازگاری و جنگ ندارد بلکه در عین زیبایی و کارآمدی با آن کمال هماهنگی و موازنه را دارد. کتابخانه نیز به عنوان یک مرکز یادگیری باید به نیازهای اطلاعاتی وهم به نیاز های روحی وروانی کاربران ( شوق، شادی، لذت و…) توجه کند. ارضای این نیازها از طریق پیوند با طبیعت قابل حصول است. بنابراین مقاله حاضر برآن است ضمن شناسایی نقش و جایگاه طبیعت در معماری کتابخانه ی ملی، به روش های همزیستی ساختمان کتابخانه ها با طبیعت از طریق پاسخگویی به شرایط آب و هوایی و توپوگرافیک وتاثیرات آن بر افزایش تعداد مراجعه کنندگان از لحاظ زیبا شناختی و روان شناختی بپردازد این پژوهش از نوع توصیف تحلیلی و با استفاده از روش کتابخانه ای و بر اساس تحلیل محتوا به گرد آوری و تحلیل داده ها می پردازد.

کلید واژه های موضوعی:

“معماری کتابخانه ی ملی ، مسیر حرکتی ، روابط فضایی روابط فضایی طبیعت، پیوند طبیعت و معماری”

مقدمه :

انسان همواره با طبیعت در ارتباط است وبا دستکاری در طبیعت سعی داشته است که بگونه ای بهینه طبیعت را در خدمت خود درآورد. این نوع همزیستی به خوبی در طول تاریخ بشر دیده می شود. به عبارتی دیگر بشر از زمانی که سرپناه، مسکن، محیط زیست و… ساخت ومورد بهره برداری قرار داد همیشه به عوامل موجود در طبیعت توجه داشته است و طبیعت را به عنوان یک طرف مهم واساسی در نقشه ها و طرح هایش مورد استفاده قرار داده است (کیانی، 1380؛ نصر، 1380). همزیستی میان انسان و طبیعت در تمدن اسلامی نیز به صورت آشکاری وجود داشته است. ساخته های موجود در جهان اسلام همچون در تمدن های سنتی دیگر با طبیعت همسو و هماهنگ بوده اند. به عنوان نمونه استفاده از بادگیرها در شهر های مرکزی ایران از جمله یزد، کاشان، کرمان نشان دهنده دانش آدمی برای بهره برداری هر چه بیشتر از عوامل طبیعی موجود در فرهنگ اسلامی است که در عین زیبایی و کارآمدی نه تنها با محیط طبیعی سر ناسازگاری و جنگ ندارد بلکه با آن کمال هماهنگی و موازنه را دارد (نصر، 1380). اهمیت این همزیستی علاوه بر دستاوردهای مادی، نه تنها سبب آشنایی انسان با طبیعت می گردد، بلکه رابطه فرد را با محیط اطرافش تداوم می بخشد وباعث حداکثراستفاده بهینه از عوامل طبیعی موجود از قبیل انرژی نور و آب و باد و جلوگیری ازمصرف صرف انرژی-های خارجی می شود. اما امروزه یکی از مشکلات گریبان گیر تمدن معاصر فراموش کردن این بعد از معماری است. در نتیجه درحال حاضر بسیار سخن از آن می رود که معماری را به صورتی در آورند که چشم اندازهای بشری با طبیعت همسو باشد زیرا تجربه ثابت کرده است این همسویی در شکل گیری شخصیت، رفتار و نظام عملکردی انسان موثر است. بنابراین مقاله حاضر برآن است ضمن شناسایی نقش و جایگاه طبیعت در معماری کتابخانه ی ملی، به روش های همزیستی ساختمان کتابخانه¬ی ملی با طبیعت از طریق پاسخگویی به شرایط آب و هوایی و توپوگرافیک وتاثیرات آن بر افزایش تعداد مراجعه کنندگان از لحاظ زیبا شناختی و روان شناختی بپردازد.

ضرورت انجام پژوهش

اعتماد به دانسته‌ها بدون بررسی علمی، موجب درک ناصحیح واقعیتهاست. پژوهشی لازم بود تا مشخص کند که سازماندهی فضایی کتابخانه ملی ایران، تا چه اندازه در وقت کاربران صرفه‌جویی می‌کند. نتایج این مطالعه می‌تواند کارایی کتابخانه ملی را از دیدگاه مذکور تعیین و اثرات وجود آن را نشان دهد تا در طراحی‌های آتی به کار رود و یا احیاناً باعث اصلاح کاربری برخی فضاها در کتابخانه ملی شود.

پیشینه پژوهش

در این بخش پیشینه موجود در حوزه پژوهش حاضر، در سطح بین‌المللی و ملی بررسی می‌شود.
از میان منابع خارجی، این پژوهش بیش از همه به شاخصهای مندرج در کتاب رابرت جی. هرشبرگر[2] توجه دارد و ایده‌های مشابهی را دنبال می‌کند. هرشبرگر (1999) در کتاب خود «برنامه‌ریزی معماری و مدیریت پیش از طراحی»[3] که یکی از معدود منابع آموزشی آکادمیک در مورد برنامه‌ریزی معماری است، شیوه‌های مختلفی را بررسی می‌کند که باعث می‌شود یک پروژه معماری واقع‌بینانه بوده و با نیازهای کاربران تناسب داشته باشد و در واقع راه‌هایی را مطرح می‌کند که بتوان بدان‌ واسطه، فاصله میان ذهنیت معمار، ذهنیت کارفرما و نیازهای واقعی و موجود را کاهش داد. وی در فصل «گردآوری اطلاعات» قسمتی را به «مشاهده تشخیصی» اختصاص می‌دهد تا نشان دهد چگونه می‌توان به شیوه‌ای نظام‌مند، اطلاعات ویژه‌ای در مورد کالبد و نحوه استفاده از یک بنا را مشاهده و استخراج کرد. یکی از زیرشاخه‌های مشاهده تشخیصی، شیوه‌های مشاهده است که بنا به نظر «هرشبرگر» عبارتند از: مشاهده کلی، راه رفتن در بنا، فهرست‌برداری از فضاها، بررسی اثرهای به جای مانده بر چهره بنا، نقشه‌برداری رفتاری و مشاهده نظام‌مند

_ جامعه آماری، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری
_ ابزار و روش گردآوری داده‌ها
_ روشهای تجزیه و تحلیل داده‌ها
_ دشواریها و محدودیتهای پژوهش
_ اهمیت وجایگاه طبیعت در معماری کتابخانه ی ملی:
_ انواع رویکردهای مختلف معماری در رابطه با طبیعت:
_ رویکرد طبیعت ستیز(رودررویی با طبیعت):
_ رویکرد طبیعت گریز(بی¬تفاوت ):
_ رویکرد طبیعت گرا ¬(هماهنگی):
_ رویکرد طبیعت ساز(تکمیل):
_ رابطه بین معماری و نیازهای طبیعی انسان
_ شیوه های سازگاری معماری با شرایط اقلیمی مختلف
_ مزایای پیوند طبیعت با معماری کتابخانه¬ی ملی
_ جمع بندی و نتیجه گیری
_ پیوست ها:شماره گذاری بخش های مختلف کتابخانه
_ منابع و ماخذ

این مقاله دارای 15 صفحه به صورت فایل word میباشد.

دانلود مستقیم از سایت معماری بنا: