معماری اسلامی
دانلود پاورپوینت مقایسه مساجد اسلامی با دیگر مساجد جهان
_ اصالت و هویت ملموس معماری اسلامی
میراث معماری اسلامی ثروتی تمدنی به شمار می رود که با توجه به شرایط عصر و تحولات تمدنی ویژگیهای خاص خود را بر اساس نگاه و دید معنوی و دینی خود حفظ کرده است. از آنجایی که هنر معماری نشانگر هویت فرهنگی و تمدنی به همراه ویژگیهای ابداعی و زیبایی به شمار می رود، باید به اصالت معماری اسلامی را در دین اسلام جست.
معماری اسلامی تا حدی مورد توجه بود که با ظهور اسلام و علاقه مسلمانان به ساخت مسجد و استقبال آنها، تلاش کردند تا از این هنر نه تنها در بنای مساجد بلکه در کاخها، کوخها، ساختمانهای شهری، حمام و دیگر بناها از آن بهره برند. بنابراین معماری اسلامی طی زمان کمی توسعه و رشد چشمگیری یافت و اینک با گذشت قرنها و ایجاد معماری مدرن غرب بازهم معماری اصیل اسلامی جایگاه زیبایی و ابداعی خود را حفظ کرده و نشانه های تمدن و فرهنگ اسلامی در آن به صورت قابل ملاحظه ای نمایان است.
اگر چه نو آوری در معماری غربی بسیار زیاد است و شهرها از طرحهای مدرن استقبال زیادی کردند اما معماری مدرن از زبان معماری اصیل جدا شده و بی هویت و بدون زبان تاریخی پیش رفت که این امر منجر شد تا انسان به معماری خاصی رجوع کند که نه تنها هویت داشته باشد بلکه با محیط تاریخی و اجتماعی بشر منسجم باشد و با داشتن زبانی شیوا گذرگاهی برای هویت بشری را ایجاد کند.
_ جایگاه ممتاز معماری اسلامی در هنر جهان
وحدت و تنوع در معماری اسلامی شاید از برجسته ترین ویژگیهای آن باشد. این وحدت عامل اساسی توسعه و تکوین هویت معماری اسلامی و تأسیسات دینی به شمار می رود. به طوری که شیوه های معماری اسلامی در هر یک از کشورهای اسلامی متفاوت بوده است، اما وحدت در آنها به خوبی مشاهده می شود. حتی در ساختمانهای دینی که در پاریس، لندن، مونیخ و دیگر شهرهای اروپایی به شیوه معماری اسلامی ساخته می شد، هویت اسلامی کاملا مشخص است و نشان می دهد که اسلام در اروپا اشاعه یافته و مسلمانان به ویژه معماران اسلامی بیشترین نقش را در ارائه تمدن و هویت اسلامی داشتند.
_ مساجد؛ برخوردار از تأثیرگذارترین معماری اسلامی
اگرچه معماری اسلامی در مساجد، مدارس، خانقاهها، حمامها، قصرهای پادشاهان، ساختمانهای اداری و اماکن دیگر به کار برده می شد، اما از برجسته ترین هنرهای اسلامی که در روحیه افراد تأثیر فراوانی داشت، معماری مساجد بود که برای خدمت رسانی به دین آن را توسعه دادند.
بنابراین ساخت مسجد از زمان حضرت محمد (ص) همزمان با هجرت او آغاز شد که بدون تزئینات خاص با شاخه های نخل ساخته شد. سپس مساجدی در بصره، کوفه و مصر ساخته شد که آنها نیز بدون محراب، منبر و گلدسته بودند.
_ منشاء مسجد
هرچند مسجد اساسی ترین نوع بنای مذهبیر در اسلام است اما یگانه نوع نیست یکی از معروفترین ونخست بنا های اسلامی قبه الصخره یا گنبد صخره ای در بیت المقدس علی رغم قداستش مسجد نیست .همچنین بیمارستان ها ،مدرسه ها،خانقاها یا زاویه ها ورباط ها هم مسجد نیستند.ولی مسجد اشکارا و از دور نمونه وارترین بنای اسلامی است .
واژه ی مسجد در فرهنگ قران به معنای مکانی است مقدس که در پیشگاه خداوند سجده می کنند .ابن خلدون تنها برای سه مسجد تمایز قائل است. مسجد مکه (مسجدالحرام)،مسجد مدینه(مسجداالنبی)،مسجد بیت المقدس(مسجدالاقصا وقبه الصخره با هم.
_ تعریف مسجد
مسجد نیایشگاه و محل گردهمایی مسلمانان است. مسجد قدمتی به اندازه خود اسلام دارد. اولین مسجد با ورود پیامبر اسلام به مدینه پایه‌گذاری شد.
_ جایگاه مسجد در قرآن
در قرآن، مسجد به معنای اعم نیایشگاه خداوند به کار رفته است. مسجد الاقصی، که معبد یهودیان یا کنیسه بوده است و در زمان نزول قرآن کاربردی غیر از آن نداشته است، دو بار در قرآن مسجد نام گرفته است.[۲][۳] همچنین در داستان اصحاب کهف نیز قرآن می‌گوید بر مزار آنان مسجدی بنا کردند.[۴] این مسجد بر اساس قول غالب مورخین با توجه به دین مرسوم آن روز کلیسا بوده ست. البته ممکن است کنیسه نیز بوده باشد. ولی با توجه به قبل تر بودن از اسلام نمی‌تواند به معنی مسجد مخصوص مسلمانان بوده باشد.
_ محراب مسجد؛ تصویرگر یگانگی خداوند
مسجد موجب پیدایش قالبهای بسیاری در معماری اسلامی شده است که در طول دهه های اخیر، برای تمام دنیا می تواند به عنوان عامل تمدن و فرهنگ غنی مسلمانان به شمار رود. ویژگی خاصی که در مساجد وجود دارد، از جمله کاربرد گنبد، مناره، محراب، قبه و بخشهای دیگر نشان از تنوع معماری اسلامی دارد، چرا که هر کدام با ویژگی خاص خود و برگرفته از سنتهای اسلامی ساخته شدند که تنها به مسجد تعلق داشته و افزایش آن نشان از رشد روز افزون مسمانان در جهان دارد.
_ گنبد؛ جلوه‌ای خاص از معماری اسلامی
پیش از اسلام گنبدها کوچک و از یک یا چند تکه ساخته می شدند، اما پس از اسلام استفاده از گنبدها با تزئینات خاص اهمیت به سزایی یافت. گفته می شود اولین گنبد در مناطق اسلامی در شمال عراق و شرق سوریه در هزاره چهارم پیش ازمیلاد مسیح ساخته شد یعنی پیش از تمدن سومریان از آنها در کاخها و یا قبرستانها استفاه می کردند. سپس با توسعه مواد ساختمانی استفاده از سنگهای مختلف رونق گرفت و از آنها در ساخت گنبد استفاده شد.
_ بررسی تعدادی از مساجد جهان
_ مسجد دانشگاه دپوک، جاوا برات، اندونزی
مسجد دانشگاه در مرکز پردیس دانشگاه اندونزی در دپوک قرار دارد. در اصل این مسجد برای گنجایش حدود ۳۰۰۰ نمازگزار در فضای سرپوشیده طراحی شده و می‌تواند تا ۵۰۰۰ نفر را به اضافه‌ی فضای سرباز در خود بگنجاند. اندیشه‌ی طرح اصلی آن برگرفته از نوع معمول مساجد در اندونزی است که سقف‌های چند لایه از شاخصه‌های اصلی آن است.
_ مسجد تنگکو تنگاه زهرا کوالا ترنگانو، مالزی
مسجد تنگکو تنگاه زهرا که پس از به خاک سپرده شدن مادر سلطان کنونی مالزی در دهانه رودخانه ترنگانو به این نام خوانده شد، به دلیل آنکه بر روی آب شناور می‌نماید، تمایل آن است که به «مسجد شناور» خوانده شود. این مسجد در سپتامبر ۱۹۹۱ ساخته شد و توانایی گنجایش بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ نمازگزار را در یک زمان دارد.
_ مسجد سپید شریف الدین ویساکو، بوسنی و هرزگوین
مسجد سپید شریف الدین در ویساکو (زمانی جزء کوچکی از یوگسلاوی) نماینده‌ی تصویر مدرنی از حضور بلند مدت جامعه‌ی مسلمانان در یک کشور سوسیالیستی است. طرح مسجد جدید در ابتدا به عنوان گسستی در سنت به شمار آمد، اما در نهایت اعضای آن، این بنا را با افتخار به عنوان یک شاخص مهم در شهر پذیرفتند.
_ مسجد قبا مدینه، عربستان سعودی
مسجد قبا در نقطه‌ای قرار دارد که حضرت محمد اولین مسجد را پس از هجرت به مدینه بنا نهاد. در طول دهه ۱۹۸۰، معمار مصری، عبد الواحد الوکیل بیش از دوازده عدد مسجد در عربستان سعودی طراحی نمود. در حالی که این مساجد در اندازه و ساخت با یکدیگر متفاوت‌اند، به شدت بر قالبهای تاریخی مختلف متعلق به میراث معماری جهان اسلام متکی هستند، که می‌توان به «احیاء طلب» از آن نام برد.
_ مسجد گلی ماری، استرالیا
مسجدی گلی که توسط شترداران افغان ساکن در استرالیا در اواخر قرن نوزدهم بنا شده است.
_ مسجد جامع کوردوبا کوردوبا، اسپانیا
ساخت مسجد جامع کوردوبا در میانه‌ی سال‌های ۷۸۴ و ۷۸۶، در دوران زمامداری عبدالرحمان اول بر محل یک ویسی گات، که احتمالاً مکان پیشین یک معبد رمی بوده بنا نهاده شده است. پس از فتح کوردوبا در سال ۱۲۳۶، فردیناند سوم این مسجد جامع را به کلیسای بزرگ شهر اختصاص داد. در اوایل قرن شانزدهم، بر اساس فرمان امپراتور مقدس رم، چارلز پنجم، یک «نیایش‌خانه» گاتیک در مرکز مسجد جامع پیشین گنجانده شد.
_ مسجد العباس اصناف، یمن
مسجد العباس در نزدیک روستای اصناف، در سی و هشت کیلومتری جنوب شرقی صنعا، پایتخت یمن واقع است.تاریخ بنای آن ۱۱۲۵- ۲۶ است و مسجد کوچکی با دیوارهای سنگ‌کاری شده، ستون‌های سنگی و سقفی از تیرچوبی و طاق‌دار است. سقف طاق‌دار آن با نقوش گلدار طلایی و هندسی و خطوط کتیبه پوشانده شده است.
_ مسجد جامع پرتو نووا، بنین
ساخت مسجد مرکزی پرتو نووا، بنین در سال ۱۹۱۲ به دست آفریقاییان به وطن بازگشته از آمریکای جنوبی آغاز شد. این مسجد همانند کلیساهای بزرگ اروپای قرون وسطی، بر فراز افق نسبتاً پائین فضای شهری شهر بنا شده است. این مسجد نشان‌دهنده‌ی بارورکنندگی متقابل سنتهای باحی و آفریقایی است و در چارچوب سنت معماری مساجد آفریقایی- برزیلی قرار می‌گیرد.
_ مسجد دارالاسلام آبیکیو، نیومکزیکو، ایالات متحده
این مسجد توسط و برای یک جامعه جدید آزمایشی ساخته شد، که اعضایش در فنون ساخت طاق و گنبد رایج در مصر علیا، از کارفرمایی حسن فتحی معمار و تیم سنگ‌کاران نوبه‌ای وی (که مخصوصاً به این منظور به ایالات متحده آمدند) سود جستند. ساخت آن که به طور کامل از خشت و گل است با سنت خشتی محلی بسیار هم‌آوا است.
_ مسجد شورای بزرگ ملی آنکارا، ترکیه
مسجد جدید شورای ملی منحصراً برای استفاده اعضای پارلمان، وزرا و کارمندان در نظر گرفته شده است. این مسجد متشکل از یک محوطه‌ی بیرونی سه گوشه، و نمازخانه مستطیل شکلی که مشرف بر باغی بزرگ، سه گوش و برآمده و یک استخر است. دیوار شیشه‌ای طرف قبله رو به باغ قرار گرفته است.
_ مسجد شاه اصفهان، ایران
مسجد شاه به عنوان مکانی برای عبادت عمومی در طرح جدید شهرسازی اصفهان به دست شاه عباس ساخته شد، اما در زمان زمامداری جانشین وی، شاه صفی اول تکمیل گردید. ایوان جنوبی (قبله) توسط هشت نمازخانه زمستانی گنبدی شکل محصور شده است که تا باغستان‌ها امتداد یافته و در راستای طاق‌هایی که در حکم مدرسه هستند قرار گرفته است.
_ مسجد هواجوزیانگ زیان، چین
مسجد کنونی در سال ۱۳۹۲ بنا نهاده شد و از آن زمان تا به حال سه بار بازسازی شده است. مجموعه بنا که در زمینی مستطیلی و طویل در منطقه‌ای پر جمعیت بنا شده است، متشکل از پنج باغستان است که هر باغستان به عنوان فضایی مستقل طراحی شده و به وسیله‌ی دیوارها و دروازه‌هایی از یکدیگر جدا شده‌اند.
_ مسجد حسن رباط، مراکش
مسجد حسن به دست حاکم المحاد، یعقوب المنصور بنا گردید که ساخت مسجد را در سال ۱۱۹۱، همزمان با بنای شهر رباط آغاز نمود. هشت سال بعد المنصور درگذشت و مسجد ستون‌دار که یکی از بزرگ‌ترین مساجد جهان به شمار می‌آید ناتمام ماند. مناره‌ی نسبتاً سالم آن نمایانگر مقیاس عظیم طرح این مسجد است.
_ مسجد الحاکم قاهره، مصر
بنای مسجد الحاکم توسط خلیفه فاطمی، العزیز در سال ۹۹۰ آغاز گردید و به وسیله‌ی فرزندش حاکم بامرالله و مباشرش ابو محمد الحافظ عبد الغنی ابن سعید المصری در سال ۱۰۱۳ به اتمام رسید. این مسجد به وسیله‌ی خشت همراه با نمای سنگی و مناره ساخته شده است. طرح مستطیلی نامنظّم آن متشکل از یک نمازخانه و باغستانی مستطیلی است که به وسیله‌ی طاق‌های ستون‌دار محصور شده است.
_ مسجد جین‌گاری بر تیمباکتو، مالی
_ معابد بهائیت
_ معرفی مسجد مشرق‌الاذکار عشق‌آباد، ترکمنستان
_ لوتوس معبد بهائیان پربازدید ترین ساختمان جهان
این فایل دارای ۵۷ اسلاید به صورت پاورپوینت میباشد.
دانلود مستقیم از سایت معماری بنا:
