رساله معماری
رساله معماری بررسی حس قلمرو در شهرک‌های مسکونی
چکیده:
ساماندهی محیط زندگی با تعریف روشن عرصه‌های خصوصی و عمومی و ایجاد سلسله‌مراتب فضایی میسر می‌شود و عرصه‌های تعریف‌شده زندگی نیز، احساس تعلق به محیط را افزایش می‌دهد و به محیط‌های مسکونی هویت می‌بخشد. یکی از عملکردهای اساسی خانه تعیین قلمرو میباشد. در این رساله مفهوم قلمرو را به‌منزلۀ یکی از عوامل تأثیرگذار بر کیفیت ارتباط انسان با محیط مسکونی، موردتوجه قرار داده است. محصوریت از جمله کیفیت‌هایی است که نقش تعیین کننده ای در تعریف فضاها دارد، در حقیقت محصوریت است که ظرف فضا را به عنوان بستری برای رخداد سایر وقایع تعریف می‌نماید. محصوریت به عنوان یک زمینه ذهنی برای فرد در تعریف فضا و عامل اولیه تبدیل فضا به مکان است.
در این تحقیق به تعامل بین طراحی معماری در شهرک مسکونی و قلمرو افراد و خانواده‌های ساکن در این شهرک، پرداخته است و بیان می‌کند که محصوریت و تاثیر ان بر حس قلمرو افراد چه تأثیری بر طراحی معماری می‌تواند اعمال کند.
مجموعه مسکونی زیباشهر دزفول جهت ارائه پایان نامه کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان طراحی شده که مجموعه مطالعات و کارهای انجام شده از قرار زیر است:
بررسی عوامل موثر بر مفهوم قلمرو در مجموعه‌های متداول مسکونی،
تأمین خدمات و فضاهای سبز و فضاهای جمعی لازم،
ضوابط و استانداردهای طراحی مجموعه،
تجزیه و تحلیل اطلاعات جهت دستیابی به طراحی مناسب،
تعیین فضاها و مساحت های مورد نیاز،
طراحی معماری یک مجموعه مسکونی در خور نیاز و احتیاجات با تکیه به ضوابط اقلیمی و استانداردهای طراحی.
مقدمه
در حال حاضر توجه به نیازهای اساسی شهروندان در محیط‌های شهری و توجه به برطرف نمودن مشکلات و معضلات شهری به منظور کاهش نابهنجاری و افزایش امنیت در محیط‌های زیست از جمله مسائلی است که همواره مورد توجه مدیران، برنامه ریزان و طراحان شهری بوده است و همچنین استفاده از راهکارهای جامعه‌شناسی در مسائل طراحی معماری، همواره جزو مهم‌ترین مسایل به شمار می‌رود. دیدگاه‌های تعاملی در مکاتب روانشناسی بر این باورند که انسان با محیط ارتباط برقرار می‌نماید، در آن دخل و تصرف می‌کند و از آن تأثیر می‌پذیرد. محققان با تمرکز بر نیازهای فضایی انسان در محیط زندگی، موارد متعددی را مهم دانسته‌اند که از جمله می‌توان به امنیت فضایی، روابط اجتماعی، خوانایی، خلوت، حرمت انسانی و هویت اشاره کرد. بسیاری از این نیازها جز با عرصه بندی محیط زندگی قابل تأمین نیستند. عرصه بندی محیط‌های مسکونی، نیازمند سلسله مراتب فضایی، عملکردی، اجتماعی است که با مفهوم قلمرو ارتباط ناگسستنی دارند. کلیه عوامل مربوط به قلمرو و نظارت بر آن در جهت رسیدن به آرامش مطلوب فرد و خانواده بسیار مهم میباشد. حفظ و دفاع از مرز قلمرو خانه و خانواده و شیوه های مداخله و تأثیر پذیری محیط بر رفتار و تعاملات اجتماعی باید به دقت بررسی و کنترل شود تا به سطح مطلوبی از زندگی امن و مطلوب برای انسان میسر شود. از سوی دیگر نیاز انسان به خانه بسیار فراتر از نیاز اولیه به سرپناه است. با تاکید بر دیدگاه های اقتصادی و جمعیتی و کم توجهی به نیازهای دیگر انسان، محیط زندگی از کیفیت لازم برخوردار نیست. با دقت و بررسی قلمرو خانواده در حیطه محله و شهرک‌های مسکونی در میابیم که نظارت بر قلمرو خانه‌های مسکونی توسط اشخاص به افزایش امنیت و میزان کاربری حرایم شخصی خانواده، کمک بسیار زیادی در جهت رسیدن به خلوت مناسب و آرامش روانی افراد می‌کند. از این رو اهمیت این موضوع چنان است که عدم توجه به قلمروهای شخص، خانواده یا دیگر گروه‌ها، در طراحی‌های شهری و معماری سبب آشفتگی در محیط می‌شود. در این تحقیق با این باور که ارتباط انسان و محیط به عوامل مختلف و متعددی وابسته است، موضوع قلمرو و محصوریت فضا را به منزله یکی از عوامل تأثیرگذار در کیفیت ارتباط انسان و محیط مسکونی، در محله و شهرک‌های مسکونی مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهد.
فهرست:
فصل اول: شناخت موضوع طرح و مبانی نظری ۱
۱-۱- مسکن… ۲
۱-۱-۲- تعاریف و مفهوم مسکن ۲
۱-۱-۳- اهمیت مسکن در زندگی ۳
۱-۲- عوامل اجتماعی- فرهنگی و شکل خانه ۴
۱-۲-۱- فرضیه پایه ۴
۱-۲-۲- عامل خانواده ۸
۱-۲-۳- عامل اجتماعی فرهنگی؛ نیاز به محرمیت ۹
۱-۲-۴- روابط اجتماعی؛ عامل مؤثر در ساختار خانه ۱۲
۱-۲-۵- روابط خانه و مجتمع‌های زیستی ۱۴
۱-۲-۶- سایت و انتخاب آن ۱۹
۱-۳- مبانی نظری طراحی رفتاری ۲۶
۱-۳-۱- ماهیت و سودمندی مبانی نظری ۲۶
۱-۳-۲- مفاهیم مبانی نظری در رشته‌های طراحی ۲۷
۱-۳-۳- نقش علوم رفتاری در مبانی نظری طراحی ۲۸
۱-۳-۴- پایداری و دگرگونی ۳۱
۱-۳-۵- مفهوم عملکرد ۳۶
۱-۳-۶- ایمنی زندگی در مقابل قابلیت زندگی ۳۶
فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده ۳۹
۲-۱- رابطه‌ی انسان- محیط ۴۰
۲-۱-۱- علوم رفتاری و مبانی نظری معماری ۴۲
۲-۱-۲- موضوع علوم رفتاری ۴۳
۲-۱-۳- مدل‌های انسان، رفتار انسانی و تجربه محیط ۴۴
۲-۱-۴- علوم رفتاری و نهضت معماری «جدید» (مدرن) ۴۶
۲-۱-۵- نقش علوم رفتاری ۵۰
۲-۱-۶- جامعه‌ای برابرنگر یا سلسله مراتبی ۵۰
۲-۱-۷- قابلیت دسترسی برای همه با حفظ شأن اجتماعی ۵۱
۲-۱-۸- «تمایل» به «فضا» در مقابل «نیاز» به دسترسی ۵۲
۲-۱-۹- نتیجه‌گیری ۵۳
۲-۲- موضوع طراحی ۵۳
۲-۲-۱- اهداف طراحی: مدافعات طراحان ۵۶
۲-۲-۲- هدف طراحی تأمین نظام‌های فعالیت یا زیبایی‌شناسی؟ ۵۷
۲-۲-۳- طراحی برای آسایش یا ساختن؟ ۵۸
۲-۲-۴- ماهیت مسائل طراحی ۵۹
۲-۲-۵- مفاهیم رویه‌ی طراحی و مفاهیم محیط ۶۰
۲-۳- نظریه‌ی اثباتی معماری ۶۱
۲-۳-۱- فعالیت‌های شناخت و مرحله‌ی شناخت ۶۱
۲-۳-۲- فعالیت‌های شناختی ۶۱
۲-۳-۳- گستره طراحی ۶۳
۲-۳-۴- مرحله‌ی شناخت ۶۴
۲-۳-۵- شناخت وضع موجود ۶۶
۲-۳-۶- شناخت گروههای ذی‌نفع ۶۷
۲-۳-۷- شناخت محدودیت‌ها ۶۸
۲-۳-۸- تدوین اهداف ۶۹
۲-۳-۹- طراحی الگوی رفتار ۶۹
۲-۳-۱۰- الگوهای طراحی ۷۰
۲-۳-۱۱- تدوین نیازهای کالبدی ۷۱
۲-۳-۱۲- مسائل اجتماعی کالبدی اخیر در طراحی محیط- دیدگاهی هنجاری ۷۱
۲-۳-۱۴- تلاشهای اخیر ۷۲
۲-۳-۱۵- آینده ۷۳
۲-۳-۱۶- تفاوتهای فردی در فرم نقشه‌های شناختی ۷۴
۲-۳-۱۷- تصاویر ذهنی و رفتار فضایی ۷۸
۲-۳-۱۸- نتیجه‌گیری ۷۹
فصل سوم: مواد و روش‌ها ۸۱
۳-۱- ارزیابی وضع موجود ۸۲
۳-۱-۱- تدوین برنامه معماری ۸۲
۳-۱-۲- عدم قطعیت در برنامه‌ریزی معماری ۸۳
۳-۱-۳- کسب اطلاعات برای برنامه‌ریزی معماری ۸۴
۳-۱-۴- شیوه‌های مداخله‌گر ۸۴
۳-۱-۵- شیوه‌های غیرمداخله‌گر ۸۵
۳-۱-۶- فنون جمع‌آوری اطلاعات: نتیجه‌گیری ۸۷
۳-۱-۷- تحلیل اطلاعات ۸۸
۳-۱-۸- مبانی نظری اثباتی ۸۹
۳-۲- مفاهیم بنیادین ۹۰
۳-۲-۱- محیط و رفتار انسان ۹۰
۳-۲-۲- نتیجه‌گیری ۹۳
۳-۳- حس قلمرو ۹۳
۳-۳-۱- قلمروپایی ۹۳
۳-۳-۲- فضاهای قابل دفاع ۹۴
۳-۳-۳- عملکرد قلمروهای مکانی ۹۶
۳-۳-۴- نظام قلمروهای انسانی ۹۶
۳-۳-۵- قلمروپایی و محیط ساخته شده ۹۸
۳-۳-۶- تفاوتهای فردی در خلوت‌جویی ۱۰۰
۳-۳-۷- فضای اجتماع‌پذیر و اجتماع‌گریز ۱۰۳
۳-۳-۸- کنترل قلمرو و تعامل اجتماعی ۱۰۴
۳-۳-۹- مفاهیم اجتماع محلی و محله در طراحی شهری ۱۰۵
۳-۳-۱۰- نتیجه‌گیری ۱۱۰
۳-۴- محصوریت ۱۱۱
۳-۴-۱- مقدمه ۱۱۱
۳-۴-۲- تعریف واژگان ۱۱۲
۳-۴-۳- اندازه ۱۱۳
۳-۴-۴- ارتفاع چهارچوب بدنه ۱۱۳
۳-۴-۵- شکل ۱۱۴
۳-۴-۶- کفسازی ۱۱۵
۳-۴-۷- تداوم ۱۱۵
۳-۴-۸- تداوم در آسمان ۱۱۵
۳-۴-۹- ویژگیهای معماری محصوریت ۱۱۶
۳-۴-۱۰- بررسی عوامل کیفی محصوریت در مبانی نظری شهرسازی ایران و اروپا ۱۱۷
۳-۴-۱۱- نتیجه گیری ۱۱۷
فصل چهارم:تجزیه و تحلیل و بیان نتایج حاصل از تحقیق ۱۱۹
۴-۱- بیان پژوهش ۱۲۰
۴-۱-۲- فرضیه ۱۲۲
۴-۱-۳- تحلیل دادها ۱۲۳
۴-۱-۴- نتایج بررسی سوالات شهرک غرب ۱۲۳
۴-۱-۵- نتایج بررسی سوالات محله هفت حوض ۱۲۸
۴-۱-۶- بررسی حس قلمرو در هر دو محله (امیتاز از ۱۰۰) ۱۳۱
۴-۱-۷- بررسی میزان حس محصوریت در هر دو محله (امتیاز از ۱۰۰) ۱۳۱
۴-۱-۸- نتایج همبستگی پیرسون در شهرک غرب ۱۳۲
۴-۱-۹- نتایج همبستگی پیرسون در محله هفت حوض ۱۳۲
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و جمع بندی ۱۳۳
۵-۱- بررسی و تحلیل سایت ۱۳۴
۵-۱-۱- موقعیت و ویژگیهای عمومی: ۱۳۴
۵-۱-۲- برسنجهای مؤثر در طراحی شبکه ارتباطی: ۱۳۷
۵-۱-۳- معرفی مکان پروژه: ۱۳۸
۵-۱-۴- دسترسی ها: ۱۴۰
۵-۱-۵- دید ومنظر: ۱۴۱
فصل هفتم: ارائه نقشه‌ها ۱۴۲
فهرست منابع و مآخذ ۱۴۳
این فایل به صورت word شامل ۱۶۱ صفحه میباشد.
دانلود مستقیم از سایت معماری بنا:
