تحلیل فضای شهری
دانلود پاورپوینت تحلیل میدان حسن آباد تهران
میدان حسن آباد با توجه به نقشه های قدیمی تهران یعنی نقشه های تهیه شده توسط ماروژ اگوست کریشیش اتریشی در سال 1275 قمری که محدوده درونی حصار اولیه شاه طهماسبی شهر را مشخص می کند و نقشه تهیه شده توسط عبدالغفار خان نجم الملک در سال 1309 قمری که محدوده درونی حصار دوم ناصرالدین شاهی تهران را مشخص می کند در محل تقاطع امتداد خیابانهایی که با تخریب جبهه های شمالی و غربی حصار اولیه احداث شده اند قرار دارد.
بر این اساس فقط بخش جنوب غربی میدان قبل از سال 1284 قمری که کلنگ احداث حصار دوم تهران بر زمین زده شد داخل شهر قرار داشته و سایر بخش های اطراف میدان تا این سال خارج از حصار شهر بوده اند.
بخش درونی شهر تا سال 1284 قسمت شمالی محله سنگلج را با زیر محله های قورخانه کهبه و با جمانلوها دباغ خانه و مجموعه کوه های قانون چی باشی و کوچه غلامها در بر می گیرد و همین منطقه است که در زمان حکومت رضا خان بنا به دستور و پیگیری شخص وی به نام احداث بورس تهران تخریب می شود و بعدها در سال 1325 هجری شمسی پارک شهر در این محل احداث می شود.
همانطور که گفته شد چها راه و بعدها میدان حسن آباد در محل تقاطع خیابانهای احداثی زمان زمان ناصرالدین شاه قرار دارد.این خیابانها در محور شرقی-غربی ارتباط محور توپخانه مبارکه را با دروازه باغ شاه و در محور شمالی-جنوبی ارتباط دروازه یوسف آباد را با محلات مرکزی و جنوبی شهر تامین می نمود.
نام های اولیه این خیابانها که در طول مسیر تغییر می نمود: خیابان مریضخانه در مشرق چهار راه و خیابان امیریه در غرب و دروازه یوسف آباد در شمال و خیابان حاج آقا شیخ هادی در جنوب می باشد.
مطالعه موردی :میدان حسن آباد تهران:
گذری بر میدان:
طی تحقیقاتی که در شهرداری انجام شد گفته شد:
زمین میدان حسن آباد برای شهرداری منطقه 12 تهران است و بدنه آن مربوط به شهرداری منطقه 11 تهران می باشد.
ولی سندیت آن حاکی از آن است:
در صورتی که میدان را نصف کنیم نیمه شمالی آن مربوط به شهرداری منطقه 11 ناحیه 2 و نیمه جنوبی آن مربوط به شهرداری منطقه 12 ناحیه 1 می باشد.
این منطقه از شمال به خیابان آزادی از جنوب به خیابان شوش از شرق به خیابان وحدت اسلامی از غرب به نواب صفوی
بررسی تغییرات بافت و عناصر مجموعه
نقشه موقعیت:
نقشه دسترسی حسن آباد در تهران
موقعیت منطقه ۱۱ در تهران
حدود اربعه:
شمال به خیابان انقلاب حدفاصل چهارراه کالج تا میدان امام حسین (ع) دارای نقاط عطف میدان فردوسی، پیچ شمیران، لاله زار، پل چوبی ، میدان امام حسین(ع)
جنوب به خیابان شوش حدفاصل وحدت اسلامی تا میدان شوش دارای نقاط عطف خیابان جهان پهلوان تختی، یخچال ، میدان هرندی و میدان شوش
غرب به خیابان حافظ و خیابان وحدت اسلامی حدفاصل چهارراه کالج تا تقاطع خیابان شوش دارای نقاط عطف میدان تاریخی حسن آباد (هشت گنبدان)، چهارراه ابوسعید، میدان وحدت اسلامی
شرق به خیابان 17 شهریور حدفاصل میدان امام حسین (ع) تا میدان شوش دارای نقاط عطف میدان خراسان، خیابان شهید کفایی امانی، خیابان خورشید، خیابان مجاهدین زیر گذر امیرکبیر و اتوبان شهید محلاتی.
میدان حسن آباد (چهارراه هشت گنبد)
میدان در گذر تاریخ
میدان و بدنه اصلی آن:
بررسی و تعیین ارزش های حائز اهمیت:
میدان حسن آباد یک مکان پر از اهمیت در تمامی دوره ها به شمار می آید. این میدان دو محور شریانی را به هم متصل می کند. اولی محوری از میدان توپخانه به سمت غرب تهران تا شبکه های ارتباط اصلی به نام خیابان امام خمینی و دومی محوری از کریمخان تا راه آهن که از آنجا به سمت ری و خیابان خراسان منشعب می شود. میدان امام خمینی بی تردید یکی از اصلی ترین میدانها و مکانهای شهر تهران محسوب می شود.
این میدان در قدیم در محله مستقل حسن آباد قرار داشت. در دوره های میانی محل آتش نشانی مرکزی تهران را در کنار خود داشت و خطوط ارتباطی به مرکز شهر و به سمت دروازه شمالی شهر به سمت ایستگاه مرکزی راه آهن و ری در جنوب، در غرب شهر به سمت پادگانهای نظامی و به بیرون دروازه غربی تهران را از خود عبور می داد. در دوره های بعد نقش ارتباط دهنده آن با نقش خدمات تجاری به لحاظ استقرار ساختمانها و کاربری های مهم دیگری چون بانک ملی ایران در میدان تقویت شد.
بررسی نقش میدان و حوزه نفوذ آن
بافت تاریخی
موقعیت حسن آباد در بافت تاریخی تهران:
با مراجعه به تاریخ ملاحظه خواهد شد که محدوده حسن آباد از نیم قرن پیش به صورت میدانی در مسیر و راستاهای مشخص شهری و به عنوان یکی از میادین در دوره جدید حیاط شهر تهران به همراه سایر بناها و محورهای ان دوره احداث گردیده است. بنابراین می توان اظهار داشت در ابتدای تولد شهرسازی جدید ایران و با الهام از شیوه های معماری غربی به وجود آمده است. لذا در ساماندهی میدان نمی توان مطلقا به بازسازی بدنه به تنهایی اکتفا نمود و باید به موارد زیر توجه داشت:
میدان حسن آباد که از لحاظ جغرافیایی در فصل مشترک دو مقطع از دوره های متفاوت توسعه شهر تهران قرار دارد از جهت ویژگی های معماری و شهرسازی جز نخستین
دخالت های آگاهانه در محدوده بافت قدیم شهر و در مقطع آغاز تحولات شهرسازی جدید به حساب می آید. لذا به هنگام ساماندهی می تواند نقش مثبتی را به لحاظ کالبد و عناصر باقی مانده فوق ایفا نماید.
بانک ملی میدان حسن آباد
کارکردهای شهری و وظیفه محدوده
طراحی میدان حسن آباد
بررسی های ترافیکی:
الف (روشن نمودن تکلیف کاربری های زمین در درون و بیرون طرح
ب( محاسبه میزان تولید سفر ناشی از هر یک از کاربری ها
ج ) یافتن میزان و حجم عبوری بین قسمت های مختلف در داخل طرح
د) یافتن سهم هر یک از سیستم های حمل و نقل از سفرهای تولید شده
ه) محاسبه سهم هر یک از محورهای احداث شده از سفرهای تولیدی
عرض مفید سواره رو خیابان ها:
هدف از برداشت وضع موجود دسترسی ها پی بردن به کاستی ها بر حسب جریان ترافیک موجود در آن است
1) بررسی های ترافیک
2) تجهیزات مدیریت حرکت
تابلوهایی که در منطقه برداشت نصب شده است عبارت است از :
تابلوهای توقف مطلقا ممنوع
تابلوهای عبور یک طرفه
تابلوهای ورود ممنوع
تابلوهای ایستگاه تاکسی
چراغ راهنمایی و رانندگی
ترافیک جاری در منطقه
ترافیک عابرین پیاده در اطراف میدان حسن آباد
ترافیک ساکن در منطقه مطالعه
کارکردهای تجاری میدان حسن آباد
کارکردهای تجاری میدان حسن آباد
واحدهای مسکونی
نوع مصالح:
مترو و زیر گذر
ساماندهی محوطه میدان:
ساماندهی میدان به طور خلاصه تابع دو عامل است:
الف) ارزش های بصری که برای میدان و محوطه میانی متصور است
ب) کارکرد میدان که در قالب ترافیک سواره و پیاده قابل طرح می باشد.
مجموعه میدان حسن آباد یک بنای خاطره انگیز و نماد شهری می باشد لذا باید توجه داشت که این نماد شهری می بایست خوانایی لازم را برای عابرین پیاده و سواره از فواصل دورتر و حداقل در امتداد مسیر های چهارگانه منتهی به آن دارا باشد.
مترو حسن آباد
طرح تفضیلی
الگویی ارتباطی بخش های با ارزش
معیارهای اجرایی برای ایجاد خوانایی در محیط میدان
خط آسمان در اطراف میدان
محرک های حسی
تحلیلی بر نوع بنای حسن آباد
فضای سبز
سیم کشی های خارج از
قاعده
واحدهای تجاری با شکل و اندازه مختلف
فرسودگی بناها
پیاده رو های میدان
سواره رو
پارکینگ
ایستگاه های اتوبوس:
فهرست منابع
- پیرنیا حسن، تاریخ ایران باستان جلد 1 انتشارات افسون چاپ دهم سال 1380 ص 170
- کتاب فارسنامه: تالیف ابن بلخی (500 – 510 ه ق)
- کتاب مجمع البلدان: تالیف یاقوت حموی
- تهران قدیم: تالیف ناصر نجمی
- تاریخ رجال ایران: تالیف مهدی بامداد
- تهران در گذشته و حال: نوشته حسین کریمان
- تاریخ تهران: تالیف سید عبدالحجت حسینی بلاغی
- خاطرات و خطرات: تالیف حاج مخبر السلطنه هدایت
- ایران در زمان سلطنت قاجاریه: تالیف علی اصغر شمیم
- تهران قدیم: نوشته جعفر شهری
