دانلود پاورپوینت تاریخچه پل سازی در ایران

پل تاریخی کم وبیش به اندازه راه سازی دارد.قدیمی ترین پل طبیعی دنیا پل یوتا است که بصورت طبیعی بین دو صخره عظیم واقع است.
اولین پل ها ازانداختن سنگ یا تنه درختان روی دهنه رودخانه به وجود امده که مربوط ی به سرزمین تار درانگلستان میباشد.

تعریف پل:

پل طاقی است روی رودخانه وسایرعوامل طبیعی که رفت وامد راممکن میسازد.شالوده و پایه های پل را زیر سازه وقسمتی که به صورت یک سیستم خمشی وظیفه تحمل عبورگاه عرشه را بین پایه ها به عهده دارد ،روسازی می نامند.زیر سازه مرکب از چند پایه است ودر پل های کوچک دو یا چند دهانه پایه های میان بستر رودخانه را میان پایه می نامند.اولین استفاده ازطاق به عنوان پل در ازمیرنا ترکیه 900ق.م میباشد. واژه پل درزبان فارسی برگرفته ازپوهل(پل=ارتباط دهنده)وبارزترین نشانه ان درنام دزفول(دژپول=قله نگهدارنده پل)قابل برسی است..

عوامل ایجاد پل:

رودخانه ها موانع بزرگ برسر راه کاروانرو وعبورومرور وکشورگشایی میباشند .که با ایجاد پل روابط آسان تر شد.

مصالح مورد استفاده از پل ها:

پی پلها معمولاً از لاشه سنگ و ملات های آهکی همچون ماسه آهک ساخته می شد ، ولی پایه ها اغلب ترکیبی از سنگ و ملات های آهکی چون ماسه آهک یا ساروج البته دربرخی نمونه ها با آجر ساخته می شد. به خصوص روی رودهایی که جریان آرام داشتند . یا دسترسی به سنگ درمحل محدود بود مثل اغلب پلهای گیلان و مازندران که ادامه سازه بسیاری از آنها با آجر ساخته شده است اگر چه تعداد پلهای سنگی نیز کم نیست . ملاط ماسه آهکی همچنان ملاط غالب دراین پلها بود .

تاریخچه پل سازی در ایران:

پل سازی قبل از تاریخ:
طبق نظر هردوت قدیمی ترین پل جهان توسط آتوخوشو(1800تا1700ق.م)بر روی رودخانه اولای(کرخه) جهت ارتباط با قصرخود در شوش احدث شده است.که با قوس اجری ساخته شده.اثاری از این پل برجا نمانده

آشوریان

برخی مورخان متعقدند قدیمی ترین پل با ویژگی مهندسی قابل توجه پل بابل مربوط به این دوره میباشد(پل چوبی بر روی پایه سنگی میباشد)
مورخان دیگر پل نینوا راقدیمیترین پل تاریخ میدانند که درزمان سناخریب ساخته شده است.

ماد

این اقوام در راهسازی پیشرفت زیادی داشتن اما اثاری و بقایای قابل توجهی از پل در این دوره در دسترس نیست.

هخامنشی:

پل سازی دراین دوره به دو روش است
پل های که در زمان لشکرکشی ایجاد میشدند.که بیشتر در زمان خشایار شاه ساخته شدند.
پل با مصالح بنای که به منظور عبورمرورومبادله کالا ساخته شده.پل مورد در خوزستان وپل زاب سردشت که در زمان ساسانی بر روی پایه هخامنشی ساخته شدند.

اشکانی:

با توسعه راهها , پل سازی در این دوره رواج داشته است اما متاسفانه اثر چندان ا زآنها باقی نمانده است.

پل سازی در زمان ساسانیان:

پلی در نزدیکی تنگه بند بریده از سنگ و ساروج با دهانه هلالی و مصالح بنایی
پل شکسته (شاپورخواست) خرم اباد
پل کوار بر سر راه فیروز آباد کاملترین پل به جای مانده از ساسانی
پل تنگاب: پل نیمه ویران بر روی فیروز آباد
پل پیرین : بر روی رودخانه تنگ پیرین
پل خیر آباد: بر روی رودخانه تاب بهبهان بر سر راه قدیم استخر به خوزستان
پل شاپوری, پل ساسانی دره شهر, پل کرو دختر جایدر, پل کرو دختر سیمره, و پل کشکان, پل خسرو,
پل جیرزاد(شیرزاد), پل – بند قیصر(شادروان), اولین پل- بند عهد ساسانی از سنگ خارا , پل نعمان بن منذر(قنطره النعمان)

پل سازی دوره اسلامی :

در این دوره پل سازی چندان رونق نداشت زیرا اعراب از سرزمینی آمدند که فاقد رودخانه های بزرگ بود پس علم چندانی درباره پل سازی نداشتند با موقعیت های محلی چندان آشنایی نداشتند و شدیداً در گیر مسائل نظامی سیاسی بودند.

در این دوره پل های قدیمی یا طاقهایشان تقویت ومرمت می شد و یا بر روی پایه های آنها پلی طاقی شکل بنا می شد
پل شهرستان اصفهان , پل خیرات بهبهان و.. از جمله پلهای حالت دوم هستند.
پل کوار بنا از زمان ساسانی که در عصر آل بویه طاقهایش تقویت شده است.

پل سازی قرن چهارم

این دوره یکی از دوران درخشان معماری به خصوص پل سازی می باشد پل بند امیر, پل بند تیلکان, پل هندوان )خورزاد( تعمیر آن به این دوره نسبت داده شده است.

بندامیر:این پل درواقع پل بندیست که هنوز پا برجاست و درچهل چهار کیلومتری شمال شرقی شیراز خود نمای میکند.چند فرسنگ دور تر از آن پل و بند تیلکان نیز مربوط به همین دوران است که به وسیله این بندها حدود سیصد دهکده سیراب میشده.

پل کشکان:

این پل درپنجاه ودو کیلومتری راه خرم اباد-کوهدشت واقع شده ودر محلی است که راه باستانی (شاپورخواست-طرحان)ازروی ان می گذشته .پل دردره ای زده شده و تپه های رسوبی شرق وغرب رود کشکان را به هم متصل میکند.در قسمت غربی با انحراف به سمت جنوب غربی ،روی پل تا سطح فلات ادامه داشته است.طول این پل تقریبا سیصد متر ودارای یازده پایه است.اندازه روی هرپایه 10×17متر مربع است که دوازده ردیف آن را با سنگ های بزرگ وحجاری شده ساخته اند.فاصله پایه ها به یک اندازه نیستند وپایه یک ودو 15.5متروفاصله پایه دو وسه سانزده مترو بقیه 12.5 میباشند.

از دیگر توضیحات موجود در این فایل شامل:

• پل سازی در دوره غزنوی

• پل سازی در دوره سلجوقیان

• پل سازی در دوره ایلخانی

• پل سازی در دوره تیموریان

• پل سازی در دوره صفویان

• پل سازی در دوره افشاریه

منابع و ماخذ:

پل های ایران و جهان:دکتر محمود گلابچی،مهندس متین علاقمندان
پل های ایران:منوچهر احتشامی

این فایل دارای 66 اسلاید به صورت پاورپوینت قابل دانلود میباشد.

دانلود مستقیم از سایت معماری بنا: