معماری اسلامی
دانلود پاورپوینت سیر تحول گنبد در ایران
چکیده:
از مهم ترین و شاخصترین عناصر معماری ایرانی، پوششها و به ویژه گنبدها می باشد. روند گنبد سازی در ایران، پیشاز اسلام شروع شده و در ادوار اسلامی در طول زمان پیشرفتهای بسیار قابل توجهی داشته است. ریاضیات، و به تبع آن هندسه و پدید آمدن ابزارهای جدید در سیر دوره های تاریخی متعدد، تاثیر مستقیم بر معماری گنبدهای ایرانی گذاشته است.
● تعریف هندسی گنبددر تعریف هندسی ، گنبد مکان هندسی نقاطی است که از دوران چِفدی مشخص حول یک محور قائم به وجود می آید . اما در زبان معماری : گنبد پوششی است که بر روی زمینه ای گرد برپا شود گنبد از سه قسمت تشکیل شده است :
۱ـ گنبد خانه
۲ـ بَشن
۳ـ چپیره
چپیره سازی در گنبد به دو بخش عمده تقسیم می شود :گوشه سازی یا گوشه بندی
گوشه سازی خود شامل دو بخش است :
۱- اسکنج یا سِکُنج
۲- ترمبه یعنی جمع شده
در معماری ارمنی از این نوع گنبد زیاد به چشم می خورد . فضای زیر این گنبدها را معمولاً بزرگترین اطاق تشکیل می دهد . در خانه های روستائی نیز پوشش بزرگترین اطاق که معمولاً تنور هم در آن قرار دارد به صورت گنبد چوبی است .چوبهای موجود در ایران از استحکام کافی برخوردار نیست و معمولاً برای پوشش دهانه های ۵/۲ تا ۳ متر به کار می رود به همین دلیل در معماری پیشین ایران در زمان هخامنشیان برای پوشش تخت جمشید از جبل عامل لبنان درختهای کنار بسیار قطور و مرتفع را آوردند . چون این حمل و نقل چوبها مستلزم هزینه ای سنگین بود در دوران اشکانی این کار متروک شد و به جای پوشش تخت از پوشش سغ استفاده کردند.
۱ـ فیلپوش:
برای اجرای فیلپوش مثل صدف حلزون از گوشه ( نقطه صفر ) شروع می کنند و لایه های طاقی را روی همدیگر می پوشانند و سوار می کنند تا به حد مطلوب برسد ( یعنی منتهی به جائی شود که مربع را تبدیل به هشت ضلعی می کندقلعه دختر فارس و گنبدکوچک بی بی شهربانو نزدیک ری
