مطالعات اولیه پروژه
دانلود فایل مطالعات اولیه و ضوابط طراحی مسکونی
تحول معماری مسکن ایرانی
از دهه اول قرن 14 هجری ( دهه سوم قرن 20 میلادی ) به بعد معماری ایرانی و همراه با آن کیفیت منازل مسکونی با بازگشت معماران تحصیل کرده خارج متحول شد.در این زمان ایران هنوز کشوری بود با معماری سنتی که در آن حرفه و هنر معماری در طول سالیان متمادی بر اساس آموزش سینه به سینه از استاد به شاگرد منتقل شده است و به صورت سبکی جامع رشد کرده بود.
با توجه به غنی بودن هنر معماری سنتی در ایران کیفیت در اکثر منازل مشابه هم بوده است. در این دهه برای اولین بار معماران جوان تحصیل کرده کیفیت منازل عامه مردم را مورد نقد قرار دادند. بن کیفیت در ایران فقط مختص طبقه بی بضاعت نبود. در اروپا نیز وضعیت مسکن در دهه 20 کم و بیش به همین صورت بود.
با پایان جنگ جهانی اول نه تنها نقشه سیاسی اروپا تغییر کرد بلکه زندگی اکثر مردم متاثر از نابسامانی اجتماعی و اقتصادی بدتر شده بود.همین امر باعث شد تا معماران اروپایی در فکر راه حلهای نوین و اقتصادی برای بهبود مسکن عامه مردم باشند.
در مانیفست اولین کنفرانس سیام در سال 1928 معماران مدرن اعلام کردند : ” نیازهای اکثر مردم بر نیازهای فردی برتری دارد. معماران باید برای حل مشکل مسکن باید فضای مسکونی را تغییر داد و فضاسازی نوین ایجاد کرد.“ لودویک هیلبر سایمر در این مورد می نویسد“ مسکنی باید ایجاد می شد که توقعات بشر را که تا آن زمان تعریف نشده بود و حتی خود او نیز از داشتن آن بی اطلاع بود ،برآورد.“
ضوابط واستانداردهای مجتمع مسکونی
تعریف مجتمع مسکونی.
در تعریف مرکز آمار ایران مسکن یا واحد مسکونی، مکان، فضا و یا محوطه‌ای است که یک یا چند خانوار در آن سکونت داشته و به یک یا چند ورودی ( شارع عام یا شارع خاص ) راه داشته باشد.
مسکن شهری از نظر نوع، تراکم مسکونی و نیز تعداد طبقات و خانوار ساکن به چند دسته طبقه‌بندی می شود، اما از نظر جمعیتی به سه دسته تک خانواری، چند خانواری و مجتمع مسکونی قابل تقسیم است.
مسکن مستقل ویلایی (Detached )
به آن نوع از خانه‌ها اطلاق می شود که مستقل و جدا از هم و دارای حیاط و فضای باز خصوصی می باشند. این خانه‌ها، که محل سکونت یک یا دو خانوار می‌باشند، بعضاً در محله های قدیمی دیده می شوند و دارای تعداد زیادی اتاق هستند. به خانه‌های مستقل نسبتاً بزرگ در بخش های جدید شهری اصطلاحاً مسکن ویلایی گفته میشود و محله‌هایی که این نوع خانه‌ها در آن ها احداث شده است، جزء منطقه تراکم بسیار کم به شمار می روند.
خانه های نیمه مستقل ( Semi-Detached )
که به طور ردیفی در امتداد معابر شهری ساخته شده‌اند، بخش های میانی شهرهای ایران را تشکیل می دهند. اقتصاد زمین و ساختمان و تأمین مسکن برای خانوارهای جوان، سبب احداث یک یا چند اشکوب جدید روی طبقه اصلی می شود.
خانه های آپارتمانی(Apartment Flats )،
بخش عمده‌ای از مسکن شهری را در شهرهای بزرگ و متوسط تشکیل می دهند. خانه‌های آپارتمانی با توجه به اینکه در نواحی کم درآمد و یا پر درآمد احداث شوند، از نظر اندازه و نوع و میزان تنوع متفاوت خواهند بود. بخشهای مسکونی آپارتمانی، خاص نواحی پرتراکم شهری است. این نواحی خصوصیات اجتماعی و فرهنگی ویژه‌ای دارند که میتوان از آن با عنوان ( شیوه زندگی شهری ) یاد کرد.
مجتمع‌های مسکونی (Clusters )
با تجمع تعدادی آپارتمان در یک بلوک شهری، که به شکل یکپارچه طراحی و ترکیب شده باشند، پدید می آید. بسیاری از مجتمع‌های مسکونی دارای فضای عمومی مشترکی هستند که مورد استقاده همگانی ساکنان مجتمع قرار می‌گیرد و دیگران حق استفاده و حتی ورود به آن را ندارند.
یک مجتمع مسکونی ممکن است از خانه‌های ویلایی مستقل و یا آپارتمان های چند طبقه شکل گیرد. اندازه مجتمع‌های مسکونی نیز متنوع است و برخی از آنها ، مانند مجتمع اکباتان در تهران، به اندازه یک شهر متوسط جمعیت دارند.
برج(Sky Scraper )
اصطلاحاً به آپارتمان های بلندمرتبه بیش از ده اشکوب گفته می شود. آپارتمان های بلندمرتبه معمولاً برای اسکان اقشار کم درآمد و متوسط درآمد شهری، مانند کارگران و کارمندان، احداث می شوند، اما در کلان شهری مانند تهران ، الگوی دیگری از برج سازی شکل گرفته است. یعنی در نواحی مرفه‌نشین، که قدرت اقتصادی ساکنان آن و قیمت زمین بسیار زیاد است، آپارتمان های بلندمرتبه بسیار مدرن برای استفاده طبقات پر درآمد شهری احداث می گردد. برج های ( اسکان، آ. اس. پ و ونک پارک ) در تهران از جمله : این نمونه‌ها می باشند.
محل استقرار ساختمان در زمین
محل استقرار ساختمان در شرایط متعارف باید در قسمت شمالی زمین باشد ، در موارد استثنائی مانند وجود درختان قطور و یا شرقی غربی بودن زمین و نظایر موضوع با توجه به وضعیت استقرار ساختمان های مجاور در شورای معماری مطرح و تصمیم لازم اتخاذ می گردد .
نحوه احداث بنا در شرق ، غرب و یا جنوب ملک
چنانچه تراکم مجاز در ساختمانی به عللی به مقدار صد در صد پر نشود یا مالک نخواهد تمام تراکم مجاز را در قسمت شمالی زمین بنا نماید ، می تواند مابقی تراکم را در ضلع جنوبی ، شرقی یا غربی و بصورت یک یا چند واحد مستقل یک طبقه احداث نماید ، مشروط به اینکه :
۱- فضای حیاط باقیمانده کمتر از ۴۰ درصد کل زمین نباشد .
۲- ارتفاع واحد مذکور از پای کار تا لبه دست انداز بام به هیچ وجه از ۳/۵ متر تجاوز ننماید ( ارتفاع از کف تا زیر سقف بیشتر از ۲/۷۰ نباشد )
۳- چنانچه واحد مورد نظر در بر گذر قرار گیرد باعث جلوگیری از ورود ماشین به حیاط یا پارکینگ مربوطه نگردد .
۴- از واحد مورد نظر هر گونه استفاده تجاری به استثناء مواردی نظیر دفتر مهندسی و مطب و …که قانون شهرداری صریحا ذکر نموده است ممنوع می باشد .
تراکم ساختمان
تراکم کم
تراکم 100% قطعه زمین 1500 : هر 5% کاهش سطح اشغال همکف 10% به تراکم اضافه می شود. حداقل سطح اشغال همکف 20% حداکثر سطح اشغال خالص 45% بدون 20% مساحت راه پله قطعه زمین بیش از ده هزار مترمربع : تراکم 180% و 15% مساحت مختص معابر و سطح اشغال نسبت به میزان باقیمانده مساحت کل محاسبه می شود. ناخالص زیربنای یک واحد مسکونی 160 مترمربع و حداقل زیربنای ناخالص 110 متر مربع .
تراکم متوسط
تراکم 135% قطعه زمین هزار متر مربع: هر 5% کاهش سطح اشغال همکف 10% به تراکم اضافه می شود. حداقل سطح اشغال 25% حداکثر سطح اشغال خالص 45% بدون 20% مساحت راه پله قطعه زمین بیش از هفت هزار متر: تراکم 180% و 12% مساحت مختص معابر و سطح اشغال همکف نسبت میزان باقیمانده مساحت کل است. زیربنای ناخالص هر واحد 110 متر مربع و حداقل 75 متر مربع .
تراکم زیاد
تراکم 240% قطعه زمین 50 مترمربع: هر 5% کاهش سطح اشغال همکف10% افزایش تراکم. حداقل سطح اشغال 30% قطعه زمین بیش از 5000 مترمربع: 150% تراکم و 10% مساحت کل قطعه مختص معابر حداکثر سطح اشغال همکف 50% زیربنای متوسط ناخالص یک واحد مسکونی 60 مترمربع و حداقل 90 مترمربع تعیین می شود.
ضوابط مربوط به محاسبه سطح زیر بنا
در صورتی که از زیر زمین به منظور پارکینگ، تاسیسات موتورخانه، انبار و پناهگاه مورد لزوم بنا استفاده شود، مساحت آن جزء سطح زیربنا منظور نخواهد شد .
فضاهای سرپوشیده‌ای که درطبقه همکف، دو گذر عمومی مختلف را به هم متصل‌نموده و توسط مالک برای عبور و مرور عموم به شهرداری واگذار شده‌اند جزء سطح زیربنا محسوب نخواهد شد.
سطوح ایوان‌وبالکن درمحاسبه سطح مجاز زیربنا محاسبه میشود .
حیاط خلوتهائی‌که مساحت آنها 7 متر و بیشتر است جزء زیربنا محاسبه نخواهد شد .
کلیه عقب نشینی‌ها در طبقه همکف به منظور ایجاد ورودی یا گذر سرپوشیده عمومی درصورتیکه 6/0
± متر اختلاف سطح باگذر داشته و بدون مانع متصل به گذر عمومی باشد جزء سطح زیربنا محسوب نخواهد شد .
جهت محاسبه عوارض سطح یک واحد پارکینگ 25 مترمربع در نظر گرفته می شود .
مشرفیت، معماری و نحوه استقرار بناها
1- 1ـ رعایت ضوابط مربوط به حریم اشراف بناها و مسائل مشرفیت در مورد کلیه بناهائی که درمجاورت یک قطعه‌مالکیت‌احداث میشود، الزامی است.
2- 1ـ با توجه به نحوه تابش خورشید در شهر اصفهان، رعایت حریم سایه‌اندازی در احداث بنا در قطعات مالکیت الزامی است. بدین معنی که ارتفاع بنای واقع در جنوب یک قطعه مالکیت نبایستی از حداقل فاصله آن از بر مجاز ساختمان قطعه مالکیت واقع در شمال آن تجاوز نماید.
تبصره 1- درمجتمع‌های‌جدید مسکونی، تجاری و بناهای عمومی رعایت ضابطه فوق الزامی است، لکن در محوطه های مسکونی ساخته شده تعیین نسبت فوق تا بلا مانع است.
تبصره 2 ـ مقیاس محاسبه ارتفاع مجاز یک قطعه مالکیت جنوبی که دسترسی آن با دسترسی قطعه مالکیت شمالی مربوطه دارای اختلاف ارتفاع باشد، متوسط ارتفاع دسترسی های دو قطعه مالکیت مزبورخواهد بود.
3- 1ـ در هیچ یک از سطوح خارجی بنا نمی‌توان پنجره یا هواگیر مشرف به مالکیت مجاور احداث نمود، مگر اینکه از حد مالکیت مجاور حداقل دو متر عقب نشینی صورت گرفته باشد. در این حالت پنجره ها بایستی تا ارتفاع 75/1 متر از کف مربوطه به صورت غیر بازشو بوده و با استفاده از شیشه مات و یا مصالح مشابه بیرون آنها غیر قابل رؤیت گردند.
4-1ـ در مجتمع‌های مسکونی در مواردی که اطاق های دو واحد مسکونی مستقل از یک حیاط خلوت نور می‌گیرند، فاصله پنجره های‌مقابل یکدیگر
نبایستی کمتر از 4 متر باشد و تا ارتفاع 75/1 متری از کف بایستی به صورت غیر بازشو و غیرشفاف باشد.
5- 1- نورگیری بناهای مختلف از گذرها، پارک ها و میادین عمومی بلامانع است.
6- 1- لازم است که کلیه بازشوها، تراس ها و بالکن های بناهای همجوار گذرهای شرقی ـ غربی با عرض کمتر از 24 متر و در گذرهای شمالی ـ جنوبی با عرض کمتر از 20 متر با استفاده از مصالح غیرشفاف مانند شیشه مات تا ارتفاع 75/1 از کف مربوطه پوشیده شوند.
تبصره 1ـ درصورتیکه فاصله بین دو پنجره مشرف به یکدیگر بیش از 35 مترباشدو در قطعات مالکیت همجوار مادیها رعایت محدودیت ارتفاع پنجره فوق الذکر الزامی نیست.
فهرست
کاشانه چیست
1-1. تحول معماری مسکن ایرانی
1-2. انواع مجموعه¬های مسکونی
مجموعه مسکونی اشتراکی
آپارتمان های بلند
مجتمع های مسکونی با ارتفاع متوسط
مجتمع های مسکونی جمعی
انواع مسکن از لحاظ ارتفاع
مقایسه تاثیر زندگی در مجتمع های بلند مرتبه و کوتاه
ضوابط واستانداردهای مجتمع مسکونی
مجتمع مسکونی…
مسکن مستقل ویلایی (Detached
خانه های نیمه مستقل ( Semi-Detached )
خانه های آپارتمانی(Apartment Flats
مجتمع‌های مسکونی (
. برج (Sky Scraper )
محل استقرار ساختمان در زمین
نحوه احداث بنا در شرق ، غرب و یا جنوب ملک
تراکم ساختمان
ضوابط مربوط به محاسبه سطح زیر بنا
مشرفیت، معماری و نحوه استقرار بناها
رعایت محدودیت ارتفاع
پیش آمدگی ساختمانی در گذرها
. پخی
ضوابط بالکن ها
پله فرار و آسانسور
. حیاط
پارکینگ
آشپزخانه
درب ورودی
اتاق پذیرایی
نور اتاق پذیرایی
کف پوش اتاق پذیرایی
تزیین فضای پذیرایی
اتاق نشیمن
کف فضای نشیمن
اتاق خواب
ارتباط اتاق خواب با فضای خانه
نور در اتاق خواب
تخت خواب
. اتاق خواب کودک
دمای اتاق کودک
خصوصیات کلی اتاق کودک
غذا خوری
توالت
تهویه مطلوب
حمام
آسانسور
ضوابط پیلوت و زیرزمین
سایر ضوابط و مقررات عمومی
