مطالعات اولیه پروژه

طراحی و برنامه فیزیکی طراحی مجتمع مسکونی

عوامل موثر در برنامه فیزیکی طراحی مجتمع مسکونی:

سیاست، اهداف و برنامه ها در مقیاس کشور، منطقه و شهر و سیاست ساخت و اداره عوامل جمعیتی شامل جمعیت موجود متقاضی مسکن و خواسته آن شاخص های ارزش زمین و هزینه ی مسکن ضوابط و معیارهای طراحی
رعایت مسائل امنیت در کالبد زندگی جمعی، استفاده از عرصه های گوناگون را دلپذیرتر می نماید: مجزا کردن عبور و مرور وسایط نقلیه از عابرین پیاده توجه به عبور و مرور معلولین به حداقل رساندن مسافت دسترسی پیاده از اتومبیل به خانه امکان خروج فوری از ساختمان ها در مواقع اضطراری از جمله آتش سوزی امکان استفاده از وسایل نقلیه در مواقع ضروری مثل آمبولانس یا ماشین آتش نشانی ایمنی در قابل سر و صدای عرصه های شلوغ مانند سر و صدای شهر یا محله

تراکم کم

تراکم 100% قطعه زمین 1500 : هر 5% کاهش سطح اشغال همکف 10% به تراکم اضافه می شود. حداقل سطح اشغال همکف 20% حداکثر سطح اشغال خالص 45% بدون 20% مساحت راه پله قطعه زمین بیش از ده هزار مترمربع : تراکم 180% و 15% مساحت مختص معابر و سطح اشغال نسبت به میزان باقیمانده مساحت کل محاسبه می شود. ناخالص زیربنای یک واحد مسکونی 160 مترمربع و حداقل زیربنای ناخالص 110 متر

تراکم متوسط

تراکم 135% قطعه زمین هزار متر مربع: هر 5% کاهش سطح اشغال همکف 10% به تراکم اضافه می شود. حداقل سطح اشغال 25% حداکثر سطح اشغال خالص 45% بدون 20% مساحت راه پله قطعه زمین بیش از هفت هزار متر: تراکم 180% و 12% مساحت مختص معابر و سطح اشغال همکف نسبت میزان باقیمانده مساحت کل است. زیربنای ناخالص هر واحد 110 متر مربع و حداقل 75 متر مربع

تراکم زیاد

تراکم 240% قطعه زمین 50 مترمربع: هر 5% کاهش سطح اشغال همکف10% افزایش تراکم. حداقل سطح اشغال 30% قطعه زمین بیش از 5000 مترمربع: 150% تراکم و 10% مساحت کل قطعه مختص معابر حداکثر سطح اشغال همکف 50% زیربنای متوسط ناخالص یک واحد مسکونی 60 مترمربع و حداقل 90 مترمربع تعیین می شود .

حیاط

عرض حیات خلوت 2 متر است و مساحت 12 مترمربع که جزء زیربنا محسوب نمیشود. چنانچه عرض آن کمتر از دو متر یا مساحت کمتر از 12 متر مربع باشد. در طبقه ای که کف حیاط خلوت در آن است جزء زیربنا محسوب می شود. در واحدهای آپارتمانی بیش از 5 واحد اتاق ها (آشپزخانه، نهارخوری، نشیمن، و خواب) باید بوسیله حداقل 12 مترمربع با حداقل عرض 2 مترنورگیر داشته باشد. در ساختمانهای بیش از 5 طبقه باید اتاق ها بصورت مناسبی نور بگیرند. حداقل مساحت حیاط خلوت های تأسیساتی و نورگیر بایستی 4 متر مربع و سطح آن حیاط جزء بنا محسوب می شود. پنجره های مشرف به همسایه در حیاط خلوت ها از کف طبقه اول به بعد از 7/1 نصف شود.

پله فرار و آسانسور

در ساختمانهای دارای پیلوت و چهارطبقه روی پیلوت به آسانسور و پله فرار نیاز نیست. در ساختمانهای 5 طبقه چنانچه طبقه 4 و 5 بصورت دوبلکس باشد به آسانسور و پله فرار نیاز نیست. در ساختمانهای بیش از 5 طبقه پله فرار و آسانسور الزامی است.

پخی

میزان پخی در گذرگاه های اصلی برابر یک دهم مجموع دو عرض گذرگاه متقاطع است. میزان پخی در پلاکهای مجاور گذرگاه های با عرض ده متر و کمتر به گذرگاه های بیش از ده متر ، دو متر است. محل تقاطع خیابان فرعی به اصلی میزان پخی دو دهم عرض خیابان فرعی.

پیش آمدگی، بالکن ها

پیش برآمدگی در معابر از محدوده ی صفحه ای که از محور خیابان با شیب 200% ترسیم می شود، نباید بیرون بزند، بعلاوه موارد زیر باید مد نظر باشد:
پیش آمدگی عمود بر بدنه شارع می باشد.
نباید برای تاسیسات عمومی و اشجار مزاحمت ایجاد نماید.
حداکثر پیش آمدگی در قطعات در خیابان های بالای 12 متر 20/1 متر می باشد.
عرض آن نیز نباید از عرض پیاره رو بیشتر شود.
احداث پیش آمدگی در گذرهای کمتر از 12 متر مقدور نمی باشد.
ارتفاع زیر سقف پیش آمدگی نسبت به کف پیاده رو نباید از 5/3 متر کمتر باشد.
پیش آمدگی روی پخ دو گزر در محدوده ی سند مالکیت به میزان حداکثر 1 متر عمق بر پخ به شرط رعایت 5/3 متر ارتفاع از کف پیاده رو بلامانع است.
در تقاطع معابر با عرض کمتر از 10 متر پیش آمدگی می تواند تا حد قطعهباشد.
مساحت بالکن ها و تراس های مسقف تا عمق 3 متر به شرح آتی در زیر بنا محاسبه می شود:
چنانچه سه طرف باز باشد، دو طرف باز باشد و سه طرف بسته، مساحت آن جزء زیربنا محسوب می گردد، بدیهی است مازاد بر عمق 3 متر تماما زیربنا محسوب می گردد.
در طرح های ویژه و یا کاربری های غیر مسکونی به علل مختلف از جمله احداث معبر در دو طرف معبر قرار می گیرند، اتصال بنا از روی معبر (با حداقل ارتفاع کف، زیر سقف 5.5 متر) به شرطی که طول آن ها در هر اتصال از 10 متر بیشتر نشود، ممکن است.

رعایت محدودیت ارتفاع

ساختمان های در خیابان های با عرض 30 متر یا بیشتر تا 30 متر ارتفاع به رعایت محدودیت نیاز ندارند. ارتفاع ساختمان های در خیابان با عرض کمتر از 3 متر نباید از عرض خیابان تجاوز کند. در صورت تجاوز به همان میزان باید عقب نشینی کند: دید 45 درجه ارتفاع ساختمان ها با دو یا چند بر با گذرهای کمتر از 30 متر، در گذرگاه به ارتفاع پیلوت بعلاوه دو طبقه مجاز است و از طبقه ی سوم باید به اندازه ی 5/3 متر از گذرگاه عقب نشینی کند. طبق ضوابط طول گذرگاهی که افزایش یافته ارتفاع را افزایش دهد و در صورت تجاوز مجدد ارتفاع بیش از 32 متر باید به ازای هر صبقه 4 متر عقب نشینی کند. اگر عرض خیابان بین 12 و 30 متر بود محدودیت ارتفاع ندارد. اگر عرض خیابان بین 7 تا 12 متر بود بیش از 32 متر ارتفاع به ازای هر طبقه اضافه ارتفاع بایستی 4 متر عقب نشینی کند.

ضوابط طراحی پارکینگ

تعداد پارکینگ مورد لزوم به تعداد 70% تعداد واحد های مجاز خواهد بود. رمپ پارکینگ در فضای باز ساختمان پیش بینی می شود و جزء سطح زیربنا نیست. حداکثر ارتفاع پارکینگ 04/2 و حداقل ارتفاع ورودی آن 80/1 متر است. پارکینگ در زیر زمین باید دارای دسترسی مستقیم به طبقات باشد. شیب رمپ 17% (حداکثر) جای پارک هر اتومبیل 5*5/2 به انظمام فضای مناسب جهت مسیر حرکت به داخل و خارج (استاندارد) حاقل عرض رمپ جهت دسترسی پارکینگ مسکونی 5/2 متر و در تجاری 5/3 متر. در پارکینگ فاصله ی آکس تا آکس ستون ها در همکف یا زیر زمین حداقل 5.5 متر. به ازای هر دو واحد مسکونی یک پارکینگ مورد نیاز است. در صورت گاراژی بودنپارکینگ به میزان حداقل 16 متر مربع جهت پارکینگ و برای هر پلاک دو گاراژ لازم است. در آپارتمان های 4 واحدی دو پارکینگ لازم است (هر دو واحد یکی). بازای هر واحد اضافی یک پارکینگ مورد نیاز آست و مساحت هر پارکینگ حداقل 25 متر مربع.

عرصه های عمومی مجتمع های مسکونی

زندگی جمعی محتاج کالبدی است که واجد عرصه های گوناگون است.
پارکینگ برای صاحبخانه و مراجعین و مهمان او مورد استفاده موقت اتومبیل های خدمات مانند کامیون و جمع آوری زباله فضایی برای مصاحبت و استراحت و ورزش در فضای باز و توجه به پوشش گیاهی و دید و منظر فضایی برای بازی کودکان مکان پذیرایی مراجعین به گروه خانه ها برای دریافت اطلاعات پستی و بسته ها فضایی برای نگهداری و بازبینی تجهیزات عمومی مثل تلفن، لوله های اصلی آب و فاضلاب و گاز

اصول و ضوابط طراحی مجموعه

تجزیه و تحلیل ناحیه و زمین، رعایت محدودیت ها و امکانات ناحیه شامل پستی و بلندی، شیب زمین، جنس و مقاومت زمین، فضای سبز و ساختمان و تاسیسات، راه و شبکه های موجود، تعیین و رعایت جهات اقلیمی و جغرافیایی مکان یابی عناصر تشکیل دهنده مجتمع در ارتباط با مشخصات مختلف ناحیه و ارتباط متناسب آن ها با یکدیگر انتخاب شبکه های مناسب ارتباطی و نعیین مسیرها در رابطه با شکل و موقعیت ناحیه پیش بینی سلسله مراتب در ارتباطات منطبق بر عملکردهای درونی و بیرونی مجموعه انتخاب شبکه های مناسب برای تاسیسات،هدایت آب های سطحی و انطباق با طرح فضایی مجموعه تقسیم زمین به محله ها و واحد همسایگی و انتخاب مقیاس مناسب و تعیین تراکم های لازم پیش بینی شکل ها و نسبت های مناسب بین فضاهای ارتباطی، خدماتی، مسکونی و سایر فضاهای پر و خالی و… رعایت نظم فضایی و وضوح و خوانایی، جهت یابی تنظیم گره ها، نشانه ها و لبه ها و طرح فضایی راه ها در مجموعه محل ساخت بنا در اراضی بزرگ و مجتمع سازی ها در اراضی بزرگتر از 1500 متر مربع و در اراضی که در آن ها مجتمع های ساختمانی احداث می شوند، مقررات احداث بنا، به شرح زیر است.

با رعایت ضوابط مربوط به معابر و فضای باز:

1.در مجتمع سازی احداث بنا قطعا به شکل منفصل ممکن است، مگر در قطعاتی که عرض آن ها از عرض قطعه ی شمالی تر کمتر باشد.
2.فاصله ی بنا از لبه شمالی زمین، چنانچه عرض ساختمان ها بیشتر از عرض قطعات شمالی آن نباشد سه متر و در غیر اینصورت نصف ارتفاع است.
3.فاصله ی بنا تا لبه ی جنوبی زمین (و در صورتی که خیابان باشد، تا محور خیابان) نصف ارتفاع است.

استاندارد تعداد طبقات با توجه به عرض معابر
استاندارد تعداد طبقات با توجه به عرض معابر

4. فاصله ی بین نماهای اصلی ساختمان ها برابر ارفاع بنای جنوبی (جنوب شرقی- جنوب غربی و جنوبی) و حداقل نصف ارتفاع بنای شمالی هر کدام که بیشتر است.
5. فاصله بین نماهای غیر اصلی ابنیه (که معمولا در شرق و غرب واقع هستند) یک متر به ازای هر طبقه ساختمان کوتاه تر و حداقل سه متر است.
6. بنا از طبقه ی 5 به بالا است، حداکثر تا 40 متر می تواند، عرض داشته باشد.
7. پارکینگ ها در زیر زمین می تواند تا 60 درصد مساحت زمین وسعت داشته باشند، به شرط اینکه حداقل 20% زمین برای کاشت (بدون زیر زمین) باقی بماند و روی بخش های خارج از سطح اشغال بنا، حداقل 1 متر خاک وجود داشته باشد.
8. در صورتی که چند بنا با تعدادطبقات متفاوت در اراضی ساخته شوند، متوسط طبقات (بر حسب نسبت زیربنا در هر یک)، ملاک عمل در تعیین نسبت فضای باز خواهد بود.
9. مقررات مربوط به تخفیف فضای باز به علت معبر اضافی یا احداث بنا به شکل منفصل در اینگونه اراضی صادق نیست.
10. در شرایطی که پنجره های اصلی دو واحد در مقابل هم قرار می گیرند، نباید کمتر از 6 متر فاصله داشته باشند.

حداقل فضای باز

قطعات علاه بر رعایت شرایط فوق، حداقل به نسبت های زیر می باید فضای باز داشته باشند.
تا دو طبقه 40%، سه طبقه 45%، چهار طبقه 50%، پنج طبقه 55%، شش طبقه 60% و به ازای هر طبقه اضافه 2% به فضای باز اضافه می شود، تا حداکثر 80%.
تبصره 1: پیلوت برای محاسبه فضای باز طبقه محسوب نمی شود.
تبصره 2: به ازای هر معبر اضافی 5% از فضای باز کاسته می شود.
تبصره3: رفع تجاوز به فضای باز فقط از طریق قلع بنا ممکن است و شامل پرداخت جریمه در کمسیون ماده 100 نمی شود.
به علاوه در قطعات شمالی و جنوبی، ساختمان هایی که بصورت منفصل ساخته می شوند، 10 درصد از مساحت فضای باز مورد نیاز کاسته می شود (ولی حداقل فضای باز نباید از 40 درصد کمتر شود).
تبصره 4: کاهش فضای باز، ناشی از ساختن به شکل منفصل، با کاهش فضای باز ناشی از تعدد معابر، باهم قابل جمع نیستند و فقط یکی از آنها قابل اعمال است.

فاصله دو بلوک ساختمانی و سایر فضاهای باز و بازشوها

الف- فاصله ی دو بلوک ساختمانی
به اندازه ی ارتفاع بنایی است که در جنوب، جنوب شرقی و جنوب غربی دیگری قرار دارد، که می تواند به شکل پله ای یا شیب دار نیز باشد.
البته این فاصله نباید از نصف ارتفای بنای شمالی کمتر باشد.
در شکل زیر عمق حیاط در طبقه اول برابر ارتفاع طبقه اول، و در طبقه دوم برابر ارتفاع طبقه دوم، الی آخر است.

فواصل بلوک ها با توجه به مسئله نورگیری
فواصل بلوک ها با توجه به مسئله نورگیری

فاصله ی دو بنا که نمای اصلی آن ها مقابل هم (بدون فاصله در اشکال مختلف استقرار بنا در زمین های با بیش از یک بلوک ساختمانی توجه به جهت جنوبی، شمالی، شرقی، غربی و…) قرار دارند، برابر ارتفاع بنای جنوبی خواهد بود، چنانچه دو بنا دارای شکستگی در ارتفاع باشند، فاصله ی دو بنا برابر ارتفاع بنای جنوبی در هر شکستگی محاسبه می شود.

فواصل بلوک ها با توجه به مسئله ی نورگیری با توجه به شکستگی بلوکها
فواصل بلوک ها با توجه به مسئله ی نورگیری با توجه به شکستگی بلوکها
فواصل بلوک ها با توجه به مسئله نورگیری بر حسب رابطه فاصله به تعداد طبقات
فواصل بلوک ها با توجه به مسئله نورگیری بر حسب رابطه فاصله به تعداد طبقات

فاصله ی دو بلوک ساختمانی واقع در یک زمین از شرق به غرب، در غیر نمای اصلی (صرفنطر از اینکه بازشو داشته باشند یا خیر) یک متر به ازای هر طبقه ساختمان کوتاهتر می باشد.

انواع اشکال عقب نشینی بنا

1.عقب نشینی برای رعایت نسبت ارتفاع به عرض معبر، می تواند یکپارجه برای تمام ارتفاع و یا فقط برای اضافه ارتفاع باشد.

فاصله ی بلوک از معبر
فاصله ی بلوک از معبر

2.رعایت عقب نشینی از سمت حیاط نیز می تواند یکپارچه، با عقب نشینی و یا پله ای باشد.

مثال: یک ساختمان 10 طبقه بدون پیلوت با ارتفاع 34 متر، بنا می تواند با ایجاد یک حیاط به عمق 17 متر ساخته شود و یا مثلا تا 6 طبقه با احداث حیاطی به عمق 6/10 متر احداث شود و سپس برای 4 طبقه بعد 4/6 متر عقب نشینی به شکل تراس در سقف طبقه ششم داشته باشد و یا حتی از طبقه ی هفتم تا دهم هر طبقه با 6/1 متر عقب نشینی ساخته شود.

عقب نشینی پله ای- عقب نشینی با یک شکستگی و عقب نشینی یک پارچه
عقب نشینی پله ای- عقب نشینی با یک شکستگی و عقب نشینی یک پارچه

نوشته های مشابه

‫۲ دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

code

دکمه بازگشت به بالا